Επίθετο
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης. Αίτιο: οι κλίσεις πρέπει να τοποθετηθούν κατά ένα πιο οργανωμένο τρόπο Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων. |
Το επίθετο είναι το μέρος του λόγου που δείχνει ένα χαρακτηριστικό, μια ιδιότητα ή μια ποιότητα στο ουσιαστικό της πρότασης (π.χ. το μεγάλο σπίτι, η σπασμένη πόρτα, ο όμορφος άνθρωπος).
Το επίθετο σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιείται χωρίς το ουσιαστικό όταν αυτό εννοείται από τους συμμετέχοντες π.χ. Τα μικρά (εννοείται παιδιά) χρειάζονται φροντίδα. Έχει τρία γένη, αρσενικό (π.χ. ο φανταστικός), θηλυκό (π.χ. η φανταστική) και ουδέτερο (π.χ. το φανταστικό) και δύο αριθμούς: ενικό και πληθυντικό. Συντακτικά το επίθετο μπορεί να αποτελέσει υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο και γενικά λαμβάνει περίπου τους ίδιους συντακτικούς ρόλους με ένα ουσιαστικό. Επίσης αποτελεί επιθετικός ομοιόπτωτος προσδιορισμός σε ένα ουσιαστικό, ενώ μπορεί να αποτελέσει και κατηγορηματικός προσδιορισμός στα αρχαία ελληνικά αν δίνει μια παροδική ιδιότητα, ή αν ανήκει στην ομάδα των επιθέτων πᾶς, ἄπας, σύμπας, ὄλος, ἄκρος, αὐτός, μέσος, ἔσχατος, ἔκαστος, ἄλλος, ἔρημος και δεν έχει άρθρο.
Έχει επίσης βαθμούς, που χρησιμεύουν στη σύγκριση. Οι βαθμοί είναι ο θετικός (π.χ. φτωχός), ο συγκριτικός (π.χ. φτωχότερος, πιο φτωχός) και υπερθετικός (π.χ. φτωχότατος, ο πιο φτωχός)
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κλίνεις ένα επίθετο:
- Επίθετα σε -ος -η -ο:
Ενικός: -ος -η -ο Πληθυντικός: -οι -ες -α, -ων -ων -ων, -ους -ες -ε
- Επίθετα σε -ος -α -ο:
Ενικός: -ος -α -ο, -ου -ας -ου, -ο -α -ο Πληθυντικός: -οι -ες -α, -ων -ων -ων, -ους -ες -ε
- Επίθετα σε -ός -ιά -ό:
Ενικός: -ός -ιά -ό, -ού -ιάς -ού, -ό -ιά -ι Πληθυντικός: -οί -ές -ά, -ών -ών -ών, -ούς -ές -υ
- Επίθετα σε -ύς -ιά -ύ:
Ενικός: -ύς -ιά -ύ, -~ -ιάς -~, -ύ -ιά -ύ Πληθυντικός: -ιοί -ιές -ιά, -ιών -ιών -ιών, -ιούς -ιές -ιά
- Επίθετα σε -ής -ιά -ί:
Ενικός: -ής -ιά -ί, -ιού/-ή -ιάς -ιού/-ή, -ή -ιά -ί Πληθυντικός: -ιοί -ιές -ιά, -ιών -ιών -ιών, ιούς -ιές, -ιά
- Επίθετα σε -ης -α -ικο
Ενικός: -ης -α -ικο, -η -ας -ικου, -η -α ικο Πληθυντικός: -ηδες -ες -ικα, -ηδων -~ -ικων, -ηδες -ες -ικα
Ανώμαλα επίθετα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ανώμαλα είναι τα επίθετα τα οποία δεν κλίνονται σύμφωνα με τους κανόνες της γραμματικής. Το γνωστότερο από αυτά είναι το επίθετο πολύς, το οποίο δεν έχει κλητική. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η κλίση του.
Πτώση | Αρσ. | Θηλ. | Ουδ. |
---|---|---|---|
Ονομ. | ο πολύς | η πολλή (!!!) | το πολύ |
Γεν. | (σπάν.) του πολλού (!!!)/πολύ | της πολλής (!!!) | (σπάν.) του πολλού (!!!)/πολύ |
Αιτ. | τον πολύ(ν) | την πολλή (!!!) | το πολύ |
Πτώση | Αρσ. | Θηλ. | Ουδ. |
---|---|---|---|
Ονομ. | οι πολλοί | οι πολλές | τα πολλά |
Γεν. | των πολλών | των πολλών | των πολλών |
Αιτ. | τους πολλούς | τις πολλές | τα πολλά |