Επιμηθέας (δορυφόρος)
| Ο Επιμηθέας | |
|---|---|
Όπως φωτογραφήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου του 2007 απ'το Κασσίνι-Χόιχενς | |
| Ανακάλυψη | |
| Ανακαλύφθηκε από | Ρίτσαρντ Γουόκερ |
| Ημερομηνία Ανακάλυψης | 18 Δεκεμβρίου 1966 |
| Χαρακτηριστικά τροχιάς | |
| Ημιάξονας τροχιάς | 151.410 Km |
| Εκκεντρότητα | 0,0098 |
| Περίοδος περιφοράς | 0,694333517 ημέρες |
| Κλίση | 0,351 ± 0,004° (προς τον Ισημερινό του Κρόνου) |
| Είναι δορυφόρος του | Κρόνου |
| Φυσικά χαρακτηριστικά | |
| Διαστάσεις | 129,8 × 114 × 106,2 Km |
| Μέση Ακτίνα | 58,1 ± 1,8 Km |
| Όγκος | ~780.000 Km³ |
| Μάζα | 5,266 ± 0,006 × 1017 kg |
| Μέση πυκνότητα | 0,640 ± 0,062 g/cm3 |
| Ισημερινή βαρύτητα επιφάνειας | ~0,0064 – 0,011 m/s² |
| Ταχύτητα διαφυγής | ~0,035 km/s |
| Περίοδος περιστροφής | Σύγχρονη |
| Κλίση άξονα | μηδέν |
| Λευκαύγεια | 0,73 ± 0,03 |
| Επιφανειακή θερμοκρασία | ~78 K |
| Φαινόμενο μέγεθος | - |
Ο Επιμηθέας (αγγλικά: Epimetheus) είναι ένας δορυφόρος του πλανήτη Κρόνου, ευρισκόμενος μεταξύ των Δακτυλίων F και G του πλανήτη αυτού. Πήρε το όνομά του από τον τιτάνα αδερφό του Προμηθέα, Επιμηθέα [1], της ελληνικής μυθολογίας. Η άλλη του σημερινή ονομασία είναι Κρόνος XI (Saturn XI). Ενώ η αρχική προσωρινή ονομασία που του είχε δοθεί ήταν S/1980 S 3.
Ο Ωντουέν Ντολφύς παρατήρησε έναν δορυφόρο στις 15 Δεκεμβρίου του 1966[2], τον οποίο πρότεινε να ονομαστεί «Ιανός». Στις 18 Δεκεμβρίου [3], ο Ρίτσαρντ Γουόκερ (Richard Walker) έκανε μια παρόμοια παρατήρηση η οποία πιστώνεται τώρα ως η ανακάλυψη του Επιμηθέα. Ωστόσο, εκείνη την εποχή, υπήρχε η λανθασμένη πεποίθηση ότι υπήρχε μόνο ένας δορυφόρος, ανεπίσημα γνωστός ως «Ιανός», στη δεδομένη τροχιά.
Η τροχιακή σχέση Ιανού και Επιμηθέως
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ιανός και ο μικρότερος δορυφόρος Επιμηθεύς είναι συντροχιακοί, περιφέρονται δηλαδή γύρω από τον Κρόνο σχεδόν πάνω στην ίδια τροχιά. Αυτό προκάλεσε σύγχυση στους αστρονόμους, που υπέθεταν ότι μόνο ένα σώμα θα μπορούσε να καταλαμβάνει μία τροχιά. Μόλις τον Οκτώβριο 1978 οι Stephen M. Larson and John W. Fountain αντιλήφθηκαν ότι οι παρατηρήσεις αφορούσαν δύο ξεχωριστά ουράνια σώματα. Η τρέχουσα μέση ακτίνα της τροχιάς του Ιανού (μεγάλος ημιάξονας της τροχιάς του ή μέση απόσταση του κέντρου του Ιανού από το κέντρο του Κρόνου) είναι μόνο 50 χιλιόμετρα μικρότερη από αυτή του Επιμηθέως. Αυτό σημαίνει ότι η ταχύτητά του είναι λίγο μεγαλύτερη και επομένως οι δύο δορυφόροι θα έπρεπε να πλησιάζουν κάποτε και να συγκρούονται (αφού η απόσταση 50 χλμ. είναι μικρότερη του αθροίσματος των ακτίνων τους). Αλλά καθώς το εσωτερικό σώμα «προλαβαίνει» το άλλο στην τροχιά του, η αμοιβαία βαρυτική τους έλξη το επιταχύνει περισσότερο, αυξάνει τη στροφορμή του και το ωθεί σε υψηλότερη τροχιά, οπότε επιβραδύνεται. Ο εξωτερικός δορυφόρος χάνει ίσο ποσό στροφορμής και άρα μεταπίπτει σε χαμηλότερη τροχιά, οπότε επιταχύνει. Με αυτό τον τρόπο οι δορυφόροι ανταλλάσσουν τις τροχιές τους μία φορά κάθε 4 γήινα χρόνια. Μοιράζονται δηλαδή ουσιαστικά την ίδια μέση τροχιά χωρίς ποτέ να συγκρούονται, ούτε και πλησιάζουν ποτέ μεταξύ τους λιγότερο από περίπου 10.000 χλμ.). Η πιο πρόσφατη προσέγγισή τους έγινε στις 21 Ιανουαρίου 2006. Σε κάθε ανταλλαγή, η τροχιακή ακτίνα του Ιανού αυξάνεται ή μειώνεται κατά περίπου 20 χλμ., ενώ του Επιμηθέως μειώνεται ή αυξάνεται αντιστοίχως κατά 80 χλμ. (επειδή έχει 4 φορές μικρότερη μάζα από ό,τι ο Ιανός).
Φωτογραφίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]-
Ο Επιμηθέας φωτογραφημένος από το Κασσίνι, στις 18 Αυγούστου του 2005. -
-
-
Ο Επιμηθέας μπροστά από τον Τιτάνα. -
Ο Ιανός και ο Επιμηθέας (κάτω αριστερά). -
Ο Επιμηθέας όπως φωτογραφήθηκε από το Βόγιατζερ 1. -
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Marsden, Brian G. (30 Σεπτεμβρίου 1983). "Δορυφόροι του Δία και του Κρόνου". IAU Circular 3872. Ανάκτηση 23-12-2011.
- ↑ Gingerich, Owen (3 Ιανουαρίου 1967). "Πιθανός νέος δορυφόρος του Κρόνου". IAU Circular 1987. Ανάκτηση 28-12-2011.
- ↑ Gingerich, Owen (6 Ιανουαρίου 1967). "Πιθανός νέος δορυφόρος του Κρόνου". IAU Circular 1991. Ανάκτηση 28-12-2011.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Επιμηθέας από την Εξερεύνηση του Ηλιακού Συστήματος της NASA (Αγγλικά)
- Οι δορυφόροι του Κρόνου από τον Σκοτ Σέπαρντ (Αγγλικά)
