Εστρόγκο Ναχάμα
| Εστρόνγκο Ναχάμα | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 4 Μαΐου 1918[1][2][3] Θεσσαλονίκη[4] |
| Θάνατος | 13 Ιανουαρίου 2000[1][2][3] Βερολίνο[5] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ισπανοεβραϊκή γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | τραγουδιστής |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (1995) Αστέρας της Λαϊκής Φιλίας Σταυρός Αξίας 1ης τάξεως του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (1987) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Εστρόγκο ή Εστρόνγκο Ναχάμα (Estrongo Nachama, Θεσσαλονίκη 1918-Βερολίνο 2000) ήταν Έλληνας Εβραίος, επιζών του Ολοκαυτώματος, ο οποίος μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο και διακρίθηκε ως τραγουδιστής και αρχιψάλτης (κάντορας) της εκεί εβραϊκής κοινότητας.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ζωή στη Θεσσαλονίκη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Εστρόγκο Ναχάμα ήταν γιος της Όρο και του Μεναχέμ Ναχάμα και γεννήθηκε στις 4 Μαΐου 1918 στη Θεσσαλονίκη . Η οικογένεία του ανήκε στη μεγάλη εβραϊκή κοινότητα της πόλης και ήταν σεφαραδίτες Εβραίοι που οι πρόγονοί τους είχαν εκδιωχθεί το 1492 από την Ισπανία και μιλούσαν τα λαντίνο, μία ισπανοεβραϊκή γλώσσα.[6] Ο πατέρας του ήταν συνέταιρος σε μία επιχείρηση σιτεμπορίου και ο Εστρόγκο το 1936, αφού τελείωσε το Γυμνάσιο άρχισε να δουλεύει ως πωλητής στην ίδια επιχείρηση, ενώ τα Σάββατα ως ψάλτης στη Συναγωγή Μπετ Σαούλ. Τον Μάρτιο του 1939 κατατάχθηκε στον στρατό για να υπηρετήσει τη θητεία του, ενώ κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940 βρέθηκε ως ασυρματιστής στο 50ο Τάγμα Πεζικού το οποίο επανδρωνόταν κυρίως από Έλληνες Εβραίους. Το 1942, κατά τη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής, υποχρεώθηκε σε καταναγκαστικά έργα στο αεροδρόμιο Σέδες της Θεσσαλονίκης.
"Ο τραγουδιστής του Άουσβιτς"
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Απρίλιο του 1943, ακολουθώντας τη μοίρα των περισσοτέρων Εβραίων της Θεσσαλονίκης, στάλθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης του Άουσβιτς. Εκεί όλα τα μέλη της οικογένειάς του δολοφονήθηκαν στους θαλάμους αερίων, ενώ ο ίδιος ως νεαρός και ικανός προς καταναγκαστική εργασία οδηγήθηκε στα λατομεία ενός υποστρατοπέδου. Κατά τη διάρκεια της σκληρής εργασίας συνήθιζε να τραγουδά και γρήγορα έγινε γνωστός για την εξαιρετική φωνή του. Οι φρουροί τον έβαζαν να τραγουδάει για να τους διασκεδάζει και ως αντάλλαγμα του πέταγαν ένα κομμάτι ψωμί στις λάσπες. Λόγω της φωνής του κατάφερε να μείνει ζωντανός και απέκτησε το προσωνύμιο "ο τραγουδιστής του Άουσβιτς".[7][8][9]
Στις αρχές του 1945, καθώς οι σοβιετικοί πλησίαζαν, ο Εστρόγκο Ναχάμα μαζί με τους υπόλοιπους κρατούμενους, συμμετείχε αναγκαστικά στις επονομαζόμενες πορείες θανάτου, καθώς οι περισσότεροι πέθαιναν από το κρύο, την εξάντληση, τις ασθένειες ή δολοφονούνταν. Ο Ναχάμα επέζησε και οδηγήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ζάξενχαουσεν κοντά στο Βερολίνο, όπου υποχρεώθηκε πάλι σε καταναγκαστική εργασία. Καθώς πλησίαζε το τέλος του πολέμου, το στρατόπεδο εκκενώθηκε στις 10 Απριλίου 1945 και οι κρατούμενοι υποχρεώθηκαν σε μία ακόμη πορεία θανάτου. Ανάμεσα στους λίγους που επέζησαν και απελευθερώθηκαν τις 5 Μαΐου του 1945 από τον Κόκκινο Στρατό ήταν και ο Εστρόγκο Ναχάμα, ο οποίος ζύγιζε μόλις 35 κιλά. Από τότε γιόρταζε αυτή την ημέρα ως την ημέρα που ξαναγεννήθηκε.[10][8]
Η ζωή στο Βερολίνο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά την απελευθέρωσή του παρέμεινε προσωρινά στο Βερολίνο καθώς σκόπευε να επιστρέψει στην Ελλάδα. Όμως το 1951 πληροφορήθηκε επίσημα ότι κανείς από την οικογένειά του δεν επέζησε και μη έχοντας πλέον κανέναν ζώντα συγγενή στην Ελλάδα παρέμεινε στο Βερολίνο.[11] Εκεί ήρθε σε επαφή με τους εναπομείναντες Εβραίους και την μικρή μεταπολεμική κοινότητά τους και to 1947 έγινε αρχικά κάντορας (ψάλτης) στη Συναγωγή της οδού Πεσταλότσι και στη συνέχεια αρχικάντορας. Ο ραδιοφωνικός σταθμός RIAS μετέδιδε κάθε εβδομάδα τη λειτουργία της συναγωγής και αυτό βοήθησε στο να γίνει γνωστή η φωνή του με τη χρεία του βαρύτονου και να αναγνωριστεί το ταλέντο του. Έψαλε επίσης και στη συναγωγή του Βερολίνου που εξυπηρετούσε τις θρησκευτικές ανάγκες των Αμερικανών στρατιωτών εβραϊκού θρησκεύματος. Μετά την ανέγερση του τείχους και τον χωρισμό της πόλης σε δυτικό και ανατολικό τομέα, στο Ναχάμα δόθηκε άδεια, επειδή παρέμενε Έλληνας υπήκοος, να μεταβαίνει στο Ανατολικό Βερολίνο για να εξυπηρετεί τις ανάγκες της εκεί μικρής εβραϊκής κοινότητας.[12][8]
Στο Βερολίνο ο Εστρόνγκο Ναχάμα με τη δουλειά και το ταλέντο του αναδείχθηκε σε σημαντική προσωπικότητα της εβραϊκής κοινότητας της πόλης. Έκανε ηχογραφήσεις δίσκων με εβραϊκή θρησκευτική μουσική, εμφανίστηκε σε κινηματογραφικές ταινίες, όπως στο "Καμπαρέ" του Μπομπ Φόσι το 1972, όπου υποδύθηκε το ρόλο του ραβίνου, ενώ εμφανίστηκε σε πολλές συναυλίες, στην Ευρώπη, στις Η.Π.Α. και στο Ισραήλ. Έδωσε επίσης συναυλίες μαζί με χριστιανικές χορωδίες και σε χριστιανικούς ναούς προωθώντας τη συνεργασία των δύο θρησκευτικών κοινοτήτων.
Το 1959 επισκέφθηκε για τρεις εβδομάδες την Θεσσαλονίκη προς αναζήτηση συγγενών, αντιμετώπισε δυσκολίες στην ανανέωση του διαβατηρίου του επειδή είχε κηρυχθεί ανυπότακτος από το ελληνικό κράτος, αλλά διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής του την ελληνική υπηκοότητα παρότι του προτάθηκε πολλές φορές η απονομή της γερμανικής.[13]
To 2012 το Ίδρυμα Meridian στο Βερολίνο καθιέρωσε προς τιμή του το "Βραβείο Εστρόνγκο Ναχάμα για την ανεκτικότητα και το πολιτικό θάρρος" με το οποίο βραβεύεται κατ' έτος μία προσωπικότητα για τις δράσεις της σε αυτούς τους τομείς.[14]
Βραβεύσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 1987: Σταυρός του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας
- 1988: Ασημένιο Άστρο της Φιλίας των Λαών (Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας)
- 1990: Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας
Δισκογραφία (επιλεγμένη)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Schabbat-Feier. Oberkantor Estrongo Nachama Live. Chor der Synagoge Herbartstraße, Orgel und Leitung: Monika Almekias-Siegl
- Es tönt von der Erde zum Himmel empor. Gebetsgesänge für die Neue Synagoge. Oberkantor Estrongo Nachama, RIAS Kammerchor, Leitung: Uwe Gronostay, Orgel: Harry Foss
- Hebräische Gebetsgesänge Chanukka Kiddusch. Oberkantor Estrongo Nachama, RIAS Kammerchor, Leitung: Uwe Gronostay, Orgel: Harry Foss
- Meisterwerke der Synagogalmusik. Oberkantor Estrongo Nachama, RIAS Kammerchor, Leitung: Uwe Gronostay, Orgel: Harry Foss
- Jom Kippur- Gebetsgesänge zum Versöhnungstag. RIAS Kammerchor, Leitung: Uwe Gronostay, Orgel: Harry Foss
- Chasanut- Gebetsgesänge aus der Synagoge. Oberkantor Estrongo Nachama und Chor, Orgel: Harry Foss
- Die große neue Sabbat Feier. Oberkantor Estrongo Nachama, Berliner Konzert-Chor, Leitung: F. Weisse, Orgel: Harry Foss
- Oberkantor Estrongo Nachama im Berliner Dom. Live-Mitschnitt 1998, Shalom-Chor Berlin, Leitung: Elisabeth Liebig, Orgel: Gloria Seipelt
Φιλμογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 1972: Cabaret, σκηνοθεσία: Bob Fosse
- 1981: Malou, σκηνοθεσία: Jeanine Meerapfel
- 1988: Das Singen im Dom zu Magdeburg, σκηνοθεσία: Peter Rocha
- 1990: Auf der Suche nach Herrn Moses, σκηνοθεσία: Tamara Wyss
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0618658. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 filmportal.de. 0fffbdb6a7db4d769973d623356a7c65. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. nachama-estrongo.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2015.
- ↑ Οικονομάκου, Κατερίνα (2017). Ο τραγουδιστής του Άουσβιτς. Εστρόγκο Ναχάμα, Θεσσαλονίκη 1918-Βερολίνο 2000. Αθήνα: Εκδόσεις Καπόν. σελ. 24. ISBN 978-618-5209-13-1.
- ↑ Οικονομάκου, Κατερίνα (2017). Ο τραγουδιστής του Άουσβιτς. Εστρόγκο Ναχάμα, Θεσσαλονίκη 1918-Βερολίνο 2000. Αθήνα: Εκδόσεις Καπόν. σελ. 54. ISBN 978-618-5209-13-1.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Kohrt, Wolfgang. «Seit über 50 Jahren ist der griechische Jude Estrongo Nachama Kantor in Berlin, aber sein Ruhm ist international jetzt wird er 80: Der Sänger aus Saloniki» (στα γερμανικά). Berliner Zeitung. https://www.berliner-zeitung.de/seit-ueber-50-jahren-ist-der-griechische-jude-estrongo-nachama-kantor-in-berlin--aber-sein-ruhm-ist-international-jetzt-wird-er-80-der-saenger-aus-saloniki-16803464. Ανακτήθηκε στις 2018-02-25.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Estrongo Nachama». The Economist (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018.
- ↑ Οικονομάκου, Κατερίνα (2017). Ο τραγουδιστής του Άουσβιτς. Εστρόγκο Ναχάμα, Θεσσαλονίκη 1918-Βερολίνο 2000. Αθήνα: Εκδόσεις Καπόν. σελ. 75. ISBN 978-618-5209-13-1.
- ↑ Brenner, Michael (1997). After the Holocaust: Rebuilding Jewish Lives in Postwar Germany. Princeton. σελ. 105. ISBN 0-691-00679-2.
- ↑ Οικονομάκου, Κατερίνα (2017). Ο τραγουδιστής του Άουσβιτς. Εστρόγκο Ναχάμα, Θεσσαλονίκη 1918-Βερολίνο 2000. Αθήνα: Εκδόσεις Καπόν. σελ. 142. ISBN 978-618-5209-13-1.
- ↑ Οικονομάκου, Κατερίνα (2017). Ο τραγουδιστής του Άουσβιτς. Εστρόγκο Ναχάμα, Θεσσαλονίκη 1918-Βερολίνο 2000. Αθήνα: Εκδόσεις Καπόν. σελ. 214. ISBN 978-618-5209-13-1.
- ↑ «Die Meridian-Stiftung » Estrongo Nachama Preis». www.meridian-stiftung.de (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2018.
Βιβλιογραφικές πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Οικονομάκου, Κατερίνα (2017). Ο τραγουδιστής του Άουσβιτς. Εστρόγκο Ναχάμα. Αθήνα: Εκδόσεις Καπόν. ISBN 978-618-5209-13-1.
- Brenner, Michael (1997). After the Holocaust: Rebuilding Jewish Lives in Postwar Germany. μετάφρ. από τα γερμανικά Barbara Harshav, Princeton, ISBN 0-691-00679-2.