Ευάγγελος Ζάππας

Ευάγγελος Ζάππας
	Προσωπογραφία του Ευάγγελου Ζάππα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη; μητρική γλώσσα	Ευάγγελος Ζάππας (Ελληνικά)
Γέννηση	23 Αυγούστου 1800; Λάμποβο
Θάνατος	19 Ιουνίου 1865; Broșteni
Τόπος ταφής	Broșteni
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα; Οθωμανική Αυτοκρατορία; Ηνωμένα Πριγκηπάτα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Σπουδές	Ζωσιμαία Σχολή
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	καινοτόμος επιχειρηματίας; επιχειρηματίας
Συγγενείς	Κωνσταντίνος Ζάππας (ξάδελφος)
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	Ελληνική Επανάσταση του 1821
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Φιλικός
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα

Ο Ευαγγέλης Ζάππας (Κάτω Λάμποβο Τεπελενίου, 23 Αυγούστου 1800 – Μπροστένι Ρουμανίας, 19 Ιουνίου 1865) ήταν Έλληνας αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, επιχειρηματίας, φιλάνθρωπος και εθνικός ευεργέτης. Πρωτοστάτησε και έπαιξε κύριο ρόλο στην αναβίωση των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο χωριό Κάτω Λάμποβο Τεπελενίου της Βορείου Ηπείρου (σημερινή Αλβανία) το 1800, από Έλληνες γονείς.^[2]^[3] Ήταν ο νεότερος γιος του Βασιλείου Ζάππα, εμπόρου από τους σημαντικούς της περιοχής και της Σωτηρίας το γένος Μέξη. Το χωριό ανήκε στην επαρχία Τεπελενίου, πατρίδα του Αλή Πασά. Ο Ευάγγελoς, σε ηλικία 13 ετών, στρατολογήθηκε από τον Αλή Πασά και στάλθηκε φρουρός σε ένα φρούριο κοντά στα Γιάννενα. Με τη συμμαχία των Σουλιωτών με τον Αλή, ο Ζάππας βρέθηκε στο στρατόπεδο του Αγώνα και μεταπήδησε στην εξουσία του Μάρκου Μπότσαρη. Έγινε, μάλιστα, υπασπιστής και τον ακολούθησε. Μετά το θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη, ο Ευαγγέλης Ζάππας πολέμησε με τον Κωνσταντίνο Μπότσαρη, αδελφό του ήρωα, και στη συνέχεια με τον στρατηγό Νικόλαο Ζέρβα, τον Λάμπρο Βέικο, τον Γκούρα, με συναγωνιστή τον Μακρυγιάννη, τον Νοταρά και τον Πανουργιά. Το 1824, έγινε ταξίαρχος και διοίκησε τα Βλαχοχώρια των Σαλώνων. Σύμφωνα με άλλες πηγές, πολέμησε με τον Καραϊσκάκη, τον Κολοκοτρώνη και τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. Στο τέλος της επανάστασης αρνείται την χρηματική αποζημίωση για τους ήρωες της Επανάστασης και μεταναστεύει στο Βουκουρέστι το 1831. Η περιοχή αυτή των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών είχε την περίοδο εκείνη μεγάλη ελληνική παράδοση, από την εποχή που η Υψηλή Πύλη διόριζε Φαναριώτες στις διοικητικές θέσεις. Ο Ζάππας εγκαταστάθηκε στη Βλαχία. Η κοινωνικοοικονομική δομή της περιοχής χαρακτηριζόταν από την ισχνότητα αστικών κέντρων και τα μεγάλα κτήματα. Ο Ζάππας εντάχθηκε στην τοπική κοινωνία χρησιμοποιώντας ένα εκλεπτυσμένο σύστημα δημοσίων σχέσεων. Φρόντισε να εξοικειωθεί με τους άρχοντες και τους ηγούμενους των ελληνικών μοναστηριών οι οποίοι διαχειρίζονταν τα μοναστηριακά κτήματα. Ο Ζάππας ακολούθησε την τακτική και άλλων Ελλήνων, νοίκιασε και εκμεταλλεύτηκε μοναστηριακά κτήματα στην περιοχή της Γιαλόμιτζας, κοντά στο Βουκουρέστι. Σε τρεις περίπου δεκαετίες απέκτησε τεράστια περιουσία και αντίστοιχα εισοδήματα. Η μακροχρόνια απουσία του Ευαγγέλου απ' την Ελλάδα και το ρίζωμα του στη βλάχικη κοινωνία δημιούργησε περιπλοκές στην έκφραση της εθνικής του συνείδησης. Η διάθεση του ήταν να ευεργετήσει και τις δύο πατρίδες του.

Η κρύπτη στην οποία έχει αποτεθεί η κεφαλή του Ευαγγελή Ζάππα, εντός του Ζαππείου

Ο κύριος αποδέκτης των ευεργεσιών του ήταν η Ελλάδα. Η πιο εντυπωσιακή εκδήλωση της προσφοράς του προς την Ελλάδα ήταν το εγχείρημα αναβίωσης των Ολυμπιακών αγώνων. Ο Ευαγγέλης Ζάππας, μαζί με τον εξάδελφό του Κωνσταντίνο Ζάππα τιμώνται ως εθνικοί ευεργέτες από το 1859, όταν ιδρύθηκαν τα "Νέα Ολύμπια", έκθεση γεωργική, τεχνική και βιομηχανική που ορίστηκε να πραγματοποιούνται ανά τετραετία (στο "Ζάππειο"). Το 1863 ο Ευαγγέλης προσβλήθηκε από ψυχική νόσο. Ο Έλληνας Γενικός Πρόξενος στο Βουκουρέστι χαρακτηρίζει την αρρώστια του ως "φρενιτίαση" ή κάποιου είδους "μονομανία". Ο Ευαγγέλης Ζάππας πέθανε στις 19 Ιουνίου του 1865 στο Μπροστένι, και ο εξάδελφός του Κωνσταντίνος στις 20 Ιανουαρίου του 1892 στο Μαντόν της Γαλλίας. Ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας τους το διέθεσαν για κοινωφελείς και εθνικούς σκοπούς στην ιδιαιτέρα πατρίδα τους. Συγκεκριμένα, ίδρυσαν εκπαιδευτήρια στο Λάμποβο, την Πρεμετή, τη Νίβανη, το Δέλβινο και τη Δρόβιανη ^[4].

Οι Ζάππειοι αγώνες

Το Παναθηναϊκό Στάδιο αναστηλώθηκε από τον Ευαγγελή Ζάππα

Το 1856 έγραψε στο βασιλιά Όθωνα προσφέροντας 400 μερίσματα της Εθνικής Ατμοπλοΐας ώστε τα κέρδη να χρησιμοποιηθούν για την ίδρυση των Ολυμπιακών αγώνων, την Ολυμπιάδα και για τα βραβεία των νικητών των αγώνων. Το 1859 κατάφερε να αναβιώσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες σε μια πλατεία της Αθήνας. Το 1865 πέθανε αφήνοντας ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, που χρηματοδότησαν τους αγώνες του 1870 και 1875 που πραγματοποιήθηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο που επίσης αναστύλωσε ^[5].Οι Ζάππειοι αγώνες του 1859, 1870 και 1875 ήταν επίσης διεθνείς αφού συμμετείχαν αθλητές από την Ελλάδα και από την Οθωμανική αυτοκρατορία ^[6]. Ο Ζάππας αναβιώνοντας τους Ολυμπιακούς Αγώνες για πρώτη φορά από την Αρχαιότητα, έθεσε τη βάση για τους μεγάλους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896. από το βαρώνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν και τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή που ιδρύθηκε το 1894. Ο Ζάππας επίσης χρηματοδότησε τη δημιουργία του Ζαππείου μεγάρου που χρησιμοποιήθηκε για τους αγώνες ξιφασκίας στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1896 και ως κέντρο τύπου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.

Αναφορές

↑ ^1,0 ^1,1 www.crestinortodox.ro/biserici-manastiri/mitropolia-moldovei-bucovinei/biserica-brosteni-68090.html.
↑ Chatziefstathiou, D.; Henry, I. (30 Ιουλίου 2012). Discourses of Olympism: From the Sorbonne 1894 to London 2012. Springer. σελ. 23. (ISBN 978-1-137-03556-1)
↑ Entangled Histories of the Balkans - Volume One: National Ideologies and Language Policies. BRILL. 15 Ιουλίου 2013. σελ. 148. (ISBN 978-90-04-25076-5).
↑ [1] ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
↑ David C. Young (1996). The Modern Olympics - A Struggle for Revival. The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-5374-5.
↑ Dimitri Iatridi, Grigori Ksirogianni, Georgio Andreaki, Konstantino Zappa, Iaonni Joachimidi, Panagioti Samartzi, Georgio Tsiami (1988). Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων, Ζάππειο 1888-1988 (στα ελληνικά). Economic Ministry of the Olympic Committee and Legacy at the Zappeion Megaro. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link) CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)

Πηγές

Η ζωή του Ευάγγελου Ζάππα
Ζάππειον μέγαρον
Η ιστορία των Ολυμπιακών αγώνων
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα, τομ. 25, σελ. 362-3.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αι διαθήκαι Ευαγγέλη και Κωνσταντίνου Ζαππα, Αθήνα, 1930.

[08345cdbaef336b13a636580591695ed1c7e688e-1] 1,0 ^1,1 www.crestinortodox.ro/biserici-manastiri/mitropolia-moldovei-bucovinei/biserica-brosteni-68090.html.

[2] Chatziefstathiou, D.; Henry, I. (30 Ιουλίου 2012). Discourses of Olympism: From the Sorbonne 1894 to London 2012. Springer. σελ. 23. (ISBN 978-1-137-03556-1)

[3] Entangled Histories of the Balkans - Volume One: National Ideologies and Language Policies. BRILL. 15 Ιουλίου 2013. σελ. 148. (ISBN 978-90-04-25076-5).

[4] [1] ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[5] David C. Young (1996). The Modern Olympics - A Struggle for Revival. The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-5374-5.

[6] Dimitri Iatridi, Grigori Ksirogianni, Georgio Andreaki, Konstantino Zappa, Iaonni Joachimidi, Panagioti Samartzi, Georgio Tsiami (1988). Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων, Ζάππειο 1888-1988 (στα ελληνικά). Economic Ministry of the Olympic Committee and Legacy at the Zappeion Megaro. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link) CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]