Ζαν λε Ρον Ντ'Αλαμπέρ
Ο Ζαν Μπατίστ λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ (γαλλικά: Jean Baptiste le Rond d’Alembert, Παρίσι, 16 Νοεμβρίου 1717 - Παρίσι, 29 Οκτωβρίου 1783) ήταν Γάλλος μαθηματικός, μηχανικός, φυσικός, φιλόσοφος και θεωρητικός της μουσικής. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους μαθηματικούς και φυσικούς του 18ου αιώνα. Επιπλέον βοήθησε τον Ντενί Ντιντερό στη συγγραφή της περίφημης Εγκυκλοπαίδειας (Encyclopédie).[1]
Ζωή και έργο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννημένος από πατέρα στρατηγό και μητέρα μαρκησία, ο ντ' Αλαμπέρ εγκαταλείφθηκε από πολύ μικρός από την μητέρα του μπροστά σε μια εκκλησία στο Παρίσι (της ροτόντας του Αγίου Ιωάννη, από όπου και το βαφτιστικό του όνομα), οπότε τον υιοθέτησε η γυναίκα του εκεί ιερέα.[2]
Ο ντ' Αλαμπέρ σπούδασε νομικά, αργότερα ιατρική, και αργότερα αφοσιώθηκε με αυτοδιδασκαλία στα μαθηματικά και στη φυσική.
Ο ντ' Αλαμπέρ ήταν ο πρώτος που διατύπωσε το θεμελιώδες θεώρημα της άλγεβρας για το πλήθος των ριζών αλγεβρικής εξίσωσης, αν και άλλοι μαθηματικοί κατάφεραν να το αποδείξουν αργότερα. Επιπλέον απέδειξε το κριτήριο λόγων το 1768, ενώ εισήγαγε την χρήση διαφορικών εξισώσεων στη φυσική.[3]
Το 1755 έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας.[4]
Έργα του Ζαν λε Ροντ ντ' Αλαμπέρ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Προεισαγωγικός λόγος στην Εγκυκλοπαίδεια, μετάφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, εκδ. «Πόλις», Αθήνα 2005. β) Δες Diderot (1991. 1999. 1998).
- Rousseau, Jean-Jacques (= Ρουσσώ, Ζαν-Ζακ): Επιστολή στον Ντ’ Αλαμπέρ. Περί των θεαμάτων, μετάφρ.-σημειώσεις Γιώργος Μητρόπουλος, επιμ. Γιώργος Μανιάτης, εκδ. «Στάχυ», Αθήνα 2001
Μυθιστορηματική απεικόνιση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο Ντιντερό απεικόνισε τον ντ' Αλαμπέρ στο έργο του Το Όνειρο του ντ' Αλαμπέρ, γραμμένο αφού οι δύο άντρες είχαν αποξενωθεί. Απεικονίζει τον φίλο του άρρωστο στο κρεβάτι, διεξάγοντας μια συζήτηση για την υλιστική φιλοσοφία, στον ύπνο του.[5]
- Η αρχή του ντ' Αλαμπέρ, ένα μυθιστόρημα του Άντριου Κράμεϊ του 1996, παίρνει τον τίτλο του από την αρχή του ντ' Αλαμπέρ στη φυσική. Το πρώτο μέρος του περιγράφει τη ζωή του ντ' Αλαμπέρ και τον έρωτά του για τη Ζυλί ντε Λεσπινάς.[6]
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Παρισάκη-Γιανναράκη, Θεόπη: «Φιλοσοφία και επιστήμη στη σκέψη του d’ Alembert». Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, τόμ. 1 (1984), σσ. 155-163
- Crumey, Andrew: Η αρχή του Ντ’ Αλαμπέρ. Μνήμη, λογική και φαντασία, μετάφρ. Τεύκρος Μιχαηλίδης, εκδ. «Πόλις», Αθήνα 2002
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Jean d'Alembert - Biography». Maths History (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2024.
- ↑ «Jean Le Rond d'Alembert | French Mathematician, Philosopher & Encyclopedist». Encyclopaedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2024.
- ↑ Weisstein, Eric W. «d'Alembert, Jean-le-Rond (1717-1783) -- from Eric Weisstein's World of Scientific Biography». scienceworld.wolfram.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2024.
- ↑ «YourDictionary: Definitions and Meanings From Over a Dozen Trusted Dictionary Sources». www.yourdictionary.com. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2024.
- ↑ Tunstall, Kate E. (2011). Fowler, James, επιμ. Eyes wide shut: Le Rêve de d'Alembert. Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 141–157. ISBN 978-0-511-97520-2.
- ↑ «ανάγνωση: Η αρχή του Ντ' Αλαμπέρ, Άντριου Κράμεϋ». ανάγνωση. 13 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2024.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη Φιλοσοφία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |