Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ζορίς-Καρλ Υσμάν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 9/02/2017.


Γιόρις Καρλ Υισμάν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Joris-Karl Huysmans (Γαλλικά)
Γέννηση5  Φεβρουαρίου 1848[1][2][3]
Παρίσι[4][5]
Θάνατος12  Μαΐου 1907[1][2][3]
Παρίσι[5]
Αιτία θανάτουκαρκίνωμα των χειλιών και της στοματικής κοιλότητας
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Μονπαρνάς
ΨευδώνυμοA. Meunier[6]
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία[7]
ΘρησκείαΚαθολικισμός
Θρησκευτικό τάγμαΤάγμα του Αγίου Βενέδικτου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[8]
ΣπουδέςΛύκειο Σαν-Λουί
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[9][10]
κριτικός τέχνης[9]
μυθιστοριογράφος
δημιουργός γραπτών έργων[11]
κριτικός λογοτεχνίας[9]
ΕργοδότηςΥπουργείο Εσωτερικών της Γαλλίας (από 1866)
Αξιοσημείωτο έργοΑνάποδα
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΑξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής (13  Ιανουαρίου 1907)[1]
Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής (3  Σεπτεμβρίου 1893)[1]
Μεγάλο Βραβείο των καλύτερων μυθιστορημάτων του πρώτου μισού του 20ού αιώνα (1952)[12]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Σαρλ-Μαρί-Ζωρζ-Υισμάν (γαλλικά: Charles-Marie-Georges Huysmans) (5 Φεβρουαρίου 1848[13][14] – 12 Μαΐου 1907) ήταν Γάλλος μυθιστοριογράφος.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Παρίσι από Ολλανδό πατέρα, τον Γκόντφριντ Χόυσμανς (Godfried Huysmans), ο οποίος ήταν λιθογράφος. Η μητέρα του, η Μαλβίνα Μπαντίν (Malvina Badin), ήταν δασκάλα. Δημοσίευσε τις εργασίες του ως Γιόρις-Καρλ Υισμάν (Joris-Karl Huysmans), χρησιμοποιώντας κατά προσέγγιση την ολλανδική αντιστοιχία των μικρών ονομάτων του, για να υπογραμμίσει τις ρίζες του. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν οκτώ ετών. Η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε γρήγορα, δημιουργώντας στον μικρό Υισμάν μεγάλη δυσαρέσκεια για τον πατριό του, τον Ζυλ Όγκ (Jules Og), έναν προτεστάντη ο οποίος ήταν εν μέρει ιδιοκτήτης ενός παρισινού βιβλιοδετείου.

Τα σχολικά χρόνια του Υσμάν ήταν δυστυχισμένα αλλά κατάφερε να πάρει το baccalaureat. Για τριάντα δύο χρόνια εργάστηκε ως δημόσιος υπάλληλος για το γαλλικό Υπουργείο Εσωτερικών, μια εργασία που έβρισκε αφόρητα πληκτική. Ο νεαρός Υσμάν κλήθηκε να πολεμήσει στον Γαλλοπρωσικό πόλεμο, αλλά κρίθηκε ακατάλληλος λόγω δυσεντερίας, μια εμπειρία που περιέγραψε στο διήγημα Sac au dos (που περιλαμβάνεται αργότερα στο Les Soirées de Médan). Η πρώτη σημαντική δημοσίευσή του ήταν μια συλλογή πεζών ποιημάτων με τον τίτλο Le drageoir à épices (1874), τα οποία δείχνουν τη σημαντική επιρροή τού Μπωντλαίρ. Προσέλκυσαν λίγη προσοχή, αλλά ήδη αποκάλυψαν αναλαμπές του διακριτού ύφους του συγγραφέα. Ο Υσμάν συνέχισε εκδίδοντας το Μarthe, Histoire d'une fille (1876), που ήταν η ιστορία μιας νέας πόρνης. Αυτό το βιβλίο ήταν πιο κοντά στο νατουραλισμό και τράβηξε την προσοχή τού Ζολά. Τα επόμενα έργα του ήταν σε παρόμοιο πνεύμα: σκοτεινά, ρεαλιστικά και γεμάτα με τις λεπτομερείς περιγραφές του Παρισιού, μια πόλη που ο Υισμάν γνώριζε πολύ καλά. Στο Les Soeurs Vatard εξετάζει τις ζωές των γυναικών που δουλεύουν σε ένα βιβλιοδετείο. Το En Ménage είναι ο απολογισμός του αποτυχημένου γάμου ενός συγγραφέα (ο Υισμάν δεν παντρεύτηκε ποτέ, αλλά είχε μια μακροχρόνια σχέση με κάποια Αννά Μενιέ (Anna Meunier)).

Το αποκορύφωμα αυτής της πρώιμης περιόδου είναι η νουβέλα À vau-l'eau, η ιστορία ενός καταπιεσμένου υπαλλήλου, του monsieur Folantin και η ηρωική μα και ανώφελη αναζήτησή του για ένα καλό γεύμα. Ακολουθεί το γνωστότερο μυθιστόρημα του Υσμάν, το Ανάποδα (1884), που έχει σαν πρωταγωνιστή τον εστέτ Ντεζ Εσέντ, με το οποίο ξεκόβει αποφασιστικά από το νατουραλισμό και γίνεται ο πιο ακραίος εκπρόσωπος της τότε "παρακμιακής" λογοτεχνίας. Το Ανάποδα κέρδισε περαιτέρω κακή φήμη ως έκθεμα στις δίκες τού Όσκαρ Ουάιλντ το 1895, κατά τη διάρκεια των οποίων ο κατήγορος αναφέρθηκε στο μυθιστόρημα ως "σοδομιστικό" βιβλίο. Το βιβλίο άρεσε επίσης στον Ζολά, που ένιωσε ότι το À rebours είχε καταφέρει ένα "φοβερό χτύπημα" στο νατουραλισμό. Ο Υσμάν άρχισε να απομακρύνεται από τους νατουραλιστές και βρίσκει νέους φίλους μεταξύ των συμβολιστών και καθολικών συγγραφέων, τα έργα των οποίων είχε εγκωμιάσει στο À rebours, συμπεριλαμβανομένων των Ζυλ Μπαρμπέ ντ’ Ωρεβιγύ, Βιλιέ ντε λ'Ιλ-Αντάμ και Λεόν Μπλουά. Ο Στεφάν Μαλλαρμέ ήταν τόσο ευτυχής με τη δημοσιότητα που είχαν λάβει οι στίχοι του εξαιτίας του μυθιστορήματος, που αφιέρωσε ένα από τα διασημότερα (και περισσότερο σκοτεινά) ποιήματά του, το Prose pour des Esseintes στον ήρωα του βιβλίου.

Το επόμενο μυθιστόρημα του Υσμάν, το En rade, ένας μη ιδιαίτερα ρομαντικός απολογισμός ενός καλοκαιριού που ξοδεύτηκε στην εξοχή, ήταν σχετικά αποτυχημένο εμπορικά. Το 1891, η δημοσίευση του Εκεί κάτω προσέλκυσε την ιδιαίτερη προσοχή με την απεικόνιση του σατανισμού στη Γαλλία των τελών του 1880. Το βιβλίο εισήγαγε το χαρακτήρα Ντυρτάλ, ένα ελαφρώς αλλαγμένο πορτρέτο του Υσμάν.

Τα πιο πρόσφατα μυθιστορήματα που έχουν ως ήρωα τον Ντυρτάλ (En Route (1895), La Cathédrale (1898) and L'Oblat (1903)), περιγράφουν τη στροφή του ήρωα Ντυρτάλ/Ίσμανς στον ρωμαιοκαθολικισμό. To En Route απεικονίζει τον πνευματικό αγώνα του Ντυρτάλ κατά τη διάρκεια της παραμονής του σ' ένα μοναστήρι τραπιστών. Στο La Cathédrale βρίσκουμε τον πρωταγωνιστή στην πόλη Σάρτρ, όπου κάνει μια έντονη μελέτη του καθεδρικού και του συμβολισμού του. Στο L'Oblat, ο Ντυρτάλ γίνεται βενεδικτίνος μοναχός, φθάνοντας τελικά σε μια αποδοχή του πόνου στον κόσμο.

Ο Υσμάν ήταν επίσης γνωστός και για την καλλιτεχνική κριτική: L'Art moderne (1883) και Certains (1889). Ήταν από τους πρώτους υποστηρικτές του ιμπρεσσιονισμού, καθώς επίσης και θαυμαστής καλλιτεχνών όπως ο Γκυστάβ Μορώ και ο Οντιλόν Ρεντόν. Ήταν απ' τα ιδρυτικά μέλη της Ακαδημίας Γκονκούρ.

Του απονεμήθηκε ο τίτλος τού Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής (Chevalier de la Légion d'honneur) το 1892, αλλά μόνο για την εργασία του στη δημόσια υπηρεσία. Το 1905, οι θαυμαστές του έπεισαν τη γαλλική κυβέρνηση να τον προαγάγουν σε Officier de La Légion d'honneur λαμβάνοντας υπόψη τα λογοτεχνικά επιτεύγματά του. Τον ίδιο χρόνο, ο ΥισΥσμάνμάν διαγνώστηκε με καρκίνο του στόματος. Στις 12 Μαΐου του 1907 ετάφη στο νεκροταφείο του Μονπαρνάς στο Παρίσι.

Το ύφος του Υσμάν είναι αξιοπρόσεκτο για την ιδιοσυγκρασιακή χρήση της γαλλικής γλώσσας, το εκτεταμένο λεξιλόγιο, τον πλούτο της λεπτομερούς και αισθητικής περιγραφής του και του σατιρικού του πνεύματος. Τα μυθιστορήματά του είναι επίσης αξιοσημείωτα για την εγκυκλοπαιδική τεκμηρίωσή τους, που κυμαίνεται από τον κατάλογο των παρακμιακών Λατίνων συγγραφέων στο Ανάποδα έως τη συζήτηση της μελέτης των συμβόλων της χριστιανικής αρχιτεκτονικής στο La Cathédrale. Το έργο του Υσμάν εκφράζει μια αποστροφή για τη σύγχρονη ζωή και μια βαθιά απαισιοδοξία, οι οποίες οδήγησαν το συντάκτη πρώτα στη φιλοσοφία του Αρθούρου Σοπενχάουερ και έπειτα στις διδασκαλίες της καθολικής εκκλησίας.

Έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 (Γαλλικά) Βάση δεδομένων Léonore. Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας. LH//1331/52.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 119081184. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Joris-Karl Huysmans». (Ολλανδικά) RKDartists. 331660.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ 5,0 5,1 Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 12932. Ανακτήθηκε στις 3  Δεκεμβρίου 2020.
  6. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000603078. Ανακτήθηκε στις 30  Αυγούστου 2020.
  7. ↑ (Ισπανικά) Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes. 1879. Ανακτήθηκε στις 13  Μαΐου 2020.
  8. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119081184. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/61597. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  10. ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  11. ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 8  Αυγούστου 2021. 500319843. Ανακτήθηκε στις 9  Μαΐου 2022.
  12. ↑ «Les douze meilleurs romans du XIXᵉ siècle ont été désignés aujourd'hui» (Γαλλικά) Societe Editrice Du Monde. Παρίσι. 25  Νοεμβρίου 1952. σελ. 12.
  13. ↑ (Γαλλικά) Βάση δεδομένων Léonore. Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας. LH/1331/52.
  14. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119081184. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Robert Baldick, The Life of J.-K. Huysmans (1955, νέα αναθεωρημένη έκδοση του Brendan King, 2006)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ζορίς-Καρλ_Υσμάν&oldid=10031907"