Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ηρακλειανός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ηρακλειανός
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση370
Θάνατος7  Μαρτίου 413
Καρχηδόνα
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
στρατιωτικός
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΡωμαίος συγκλητικός
Ρωμαίος έπαρχος
Ύπατος στην αρχαία Ρώμη
δεδομένα

Ο Ηρακλειανός, λατιν.: Heraclianus [1], αρχαία ελληνικά: Ἡρακλειανὸς‎‎, (απεβ. στις 7 Μαρτίου 413) ήταν κυβερνήτης της επαρχίας και σφετεριστής της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (412–413) σε αντίθεση με τον Αυτοκράτορα Ονώριο, ο οποίος τον είχε αρχικά φέρει στην εξουσία. Ο Ηρακλειανός βοήθησε στην καταστολή μίας εξέγερσης από τον Πρίσκο Άτταλο. Ωστόσο αποφάσισε να οργανώσει τη δική του εξέγερση: εισέβαλε στην ιταλική χερσόνησο, αλλά ηττήθηκε σε μάχη ή αιχμαλωτίστηκε και εκτελέστηκε.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αντίθεση στον Πρίσκο Άτταλο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ευρώπη και η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία την εποχή του Ηρακλειανού (το 406).

Η πρώτη γνωστή πράξη του Ηρακλειανού ήταν η δολοφονία του ισχυρού μάγιστρου τού στρατού (magister militum) Στιλίχωνα (22 Αυγούστου 408) για τον αυτοκράτορα Ονώριο, ο οποίος ήθελε να απομακρύνει τον με επιρροή στρατηγό του.[2] Ο Ονώριος αντάμειψε τον Ηρακλειανό με τον διορισμό του ως κόμη της Αφρικής (comes Africae), κυβερνήτη της σημαντικής επαρχίας της Αφρικής, στα τέλη τού 408 [1].

Σύμφωνα με τον Παύλο Ορόσιο, ο Ηρακλειανός στάλθηκε στην Αφρική το 409. Ο Ορόσιος αναφέρει επίσης ότι Κυβερνήτης της Αφρικής το 408 ήταν ο «Ιωάννης», ο οποίος σκοτώθηκε από τους κατοίκους της επαρχίας του.[3] Ωστόσο, σε άλλη αφήγηση, ο Ζώσιμος αναφέρει ότι ο Ηράκλειος ήταν ο διάδοχος τού Βαθανάριου, κουνιάδου του Στιλίχωνα, που θανατώθηκε από τον Ονώριο.[4]

Νόμισμα που κόπηκε από τον Πρίσκο Άτταλο.

Το 409, με τη βοήθεια των Βησιγότθων του βασιλιά Αλάριχου Α΄, ο Πρίσκος Άτταλος επαναστάτησε εναντίον του Ονώριου, του οποίου η έδρα της εξουσίας ήταν στη Ραβέννα, και δημιούργησε τη δική του Αυλή στη Ρώμη.[5] Ο Ηρακλειανός παρέμεινε πιστός στον Ονώριο και έλεγχε αυστηρά τα αφρικανικά λιμάνια για να περιορίσει την προμήθεια σιτηρών στην πόλη της Ρώμης και να λιμοκτονήσει η Ρώμη.[6]

Ο Πρ. Άτταλος δεν έστειλε αρχικά στρατό στην Αφρική εναντίον τού Ηρακλείου, καθώς (μάλλον) ήταν υπό την ηγεσία των Βησιγότθων.[6] Εξαπατημένος από ψεύτικες προφητείες ή παρασυρμένος από τη ζήλια του για τους Βησιγότθους, έστειλε έναν μοναχικό εκπρόσωπο, τον Κώνσταντα, βασιζόμενος στην εξουσία του και μόνο, για να καθαιρέσει τον Ηρακλειανό ή να πείσει (με χρήματα) τους επαρχιώτες να επαναστατήσουν.[7] Ωστόσο ο Κώνστας σκοτώθηκε [7] και ο Ηρακλειανός έστειλε στον Ονώριο το μεγάλο ποσό, που είχε κατασχέσει από τους απεσταλμένους, που είχαν σκοπό να δωροδοκηθεί ο τοπικός πληθυσμός.[8] Ο Αλάριχος Α΄ ήθελε να στείλει στρατό εναντίον τού Ηρακλειανού υπό τη διοίκηση τού δικού του ανθρώπου Δρούμα. Αλλά ο Άτταλος αντιτάχθηκε σε αυτό και ο Αλάριχος Α΄ τον καθαίρεσε το 410 [6]. Καθώς ο Αλάριχος Α΄ σκόπευε να στείλει έναν μάλλον μικρό στρατό μόνο 500 ανδρών, είναι πιθανό ότι ο Ηρακλειανός είχε μόνο μία πολύ μικρή δύναμη στη διάθεσή του. Ωστόσο είναι επίσης πιθανό ότι ο Ηράκλειος είχε την υποστήριξη τού τοπικού πληθυσμού, καθώς ο Αυτοκράτορας Ονώριος είχε πρόσφατα εκδώσει διάταγμα ανοχής υπέρ των Δονατιστών, μίας χριστιανικής αίρεσης πολύ δημοφιλούς στην Αφρική.[9] Σύμφωνα με τον ιστορικό Άντριαν Γκλολντσγουόρθυ, ο Άτταλος έστειλε έναν Ρωμαίο διοικητή με τακτικά στρατεύματα για να εξασφαλίσει την επαρχία της Αφρικής, αλλά αυτοί ηττήθηκαν σοβαρά από τα ρωμαϊκά στρατεύματα τού Ηρακλειανού, που προς το παρόν παρέμειναν πιστά στον Αυτοκράτορα Ονώριο.[10]

Ο σφετερισμός κατά του Ονώριου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Ονώριος, Ζαν-Πολ Λώρενς, 1880.

Το 412 ο Ηρακλειανός ορίστηκε για την υπατεία τού έτους 413, αλλά κατά πάσα πιθανότητα δεν διορίστηκε ποτέ ύπατος. Έχοντας εμπιστοσύνη στη δική του δύναμη και υποκινούμενος από τον Σαβίνο,[11] γαμπρό του, επαναστάτησε εναντίον του Ονώριου και αυτοανακηρύχτηκε αύγουστος .[12] Η πρώτη του πράξη ήταν να διακόψει την προμήθεια σιτηρών στην πόλη της Ρώμης, όπως είχε κάνει με επιτυχία εναντίον του Πρίσκου Άτταλου.[13] Στη συνέχεια συγκέντρωσε πολλά πλοία μαζί με στρατεύματα για να εισβάλουν στην Ιταλία.[12] Ο Ονώριος έκανε τον Ηρακλειανό και τους υποστηρικτές του να ανακηρυχθούν εχθροί του κράτους και τον καταδικάστηκε σε θάνατο με διάταγμα, που εκδόθηκε στη Ραβέννα στις 7 Ιουλίου 412 [14].

Το 413 ο Ηρακλειανός έφτασε στην Ιταλία με μεγάλο στρατό για να πολεμήσει τον Ονώριο. Όσον αφορά τον θάνατό του, υπάρχουν δύο εκδοχές: Σύμφωνα με τον Ορόσιο και τον κόμη Μαρκελλίνο, ο Ηρακλειανός έφτασε στην Ιταλία και κατευθύνθηκε προς τη Ρώμη, αλλά τρόμαξε με την άφιξη του κόμη Mαρίνου. Άφησε τον στρατό του και κατέφυγε στην Καρχηδόνα, όπου θανατώθηκε στις 7 Μαρτίου. Η δεύτερη εκδοχή, όπως διατυπώθηκε από τον Υδάτιο, βλέπει τον Ηρακλειανό ηττημένο στο Utriculum (ίσως το Oriculum, στην Ούμπρια, στα μισά τού δρόμου μεταξύ Ρώμης και Ραβέννας), σε μία μάχη με 50.000 θανάτους, και στη συνέχεια να καταφεύγει στην Καρχηδόνα, όπου σκοτώθηκε από απεσταλμένους τού Ονώριου στο ναό της Μνήμοσύνης.[2] Ο Σαβίνος, ο γαμπρός του Ηρακλειανού, κατέφυγε στην ανατολική Αυλή της Κωνσταντινούπολης, αλλά αργότερα στάλθηκε πίσω και στη συνέχεια εξορίστηκε.[15]

Το όνομα του Ηρακλειανού δεν εμφανίζεται στους Fasti consulares, τον κατάλογο όλων των Ρωμαίων υπάτων, καθώς ο Ονώριος πιθανότατα ανακάλεσε τον διορισμό του και άφησε τον Φλ. Λεύκιο ως ύπατο χωρίς συνάδελφο.[14] Οι πράξεις του Ηρακλειανού ανακλήθηκαν, τα υπάρχοντά του, 2.000 λίβρες χρυσού και γη ίδιας αξίας, κατασχέθηκαν και δόθηκαν στον Φλ. Κωνστάντιο (Γ΄)[14], κουνιάδο τού Ονώριου.

Ο Ιερώνυμος κατηγόρησε τον Ηρακλειανό ότι κακομεταχειριζόταν, όσους είχαν καταφύγει από τη Ρώμη στην Καρχηδόνα με την ευκαιρία τού σφετερισμού τού Άτταλου (ο Ηρακλειανός φυλάκισε τις αρχόντισσες Aνικία Φαλτονία Πρόβα, Aνικία Ιουλιάνα και Δημητριάδα και τις απελευθέρωσε μόνο μετά από μία τεράστια πληρωμή) και ότι ήταν μεθυσμένος και διεφθαρμένος άνθρωπος.[16]

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Jones, pg. 539
  2. ↑ 2,0 2,1 Smith, pg. 402
  3. ↑ Orosius, 7:42:10
  4. ↑ Zosimus, 5:37:6
  5. ↑ Bury, pg. 117
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Bury, pg. 120
  7. ↑ 7,0 7,1 Bury, pg. 119
  8. ↑ Zosimus, 6:10:2
  9. ↑ After Attalus' deposition, Honorius renewed the persecution against the Donatists, sending to Heraclianus an edict that nullified the previous one.
  10. ↑ Adrian Goldsworthy, The Fall of the West: The Slow Death of the Roman Superpower, paperback edition published in 2010 by Phoenix, an imprint of Orion Books Ltd, London, p.300.
  11. ↑ Orosius.
  12. ↑ 12,0 12,1 Bury, pg. 146
  13. ↑ Orosius, 7:42:12
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Jones, pg. 540
  15. ↑ Jones, pg. 968
  16. ↑ Jerome, Ep. 130.7

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρωταρχικές πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δευτερεύουσες πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Jones, Arnold Hugh Martin, John Robert Martindale, John Morris, The Prosopography of the Later Roman Empire, "Heraclianus 3", τόμος 2, Cambridge University Press, 1992,(ISBN 0-521-20159-4), σελ. 539–540.
  • Bury, JB, A History of the Later Roman Empire from Arcadius to Irene, Vol. Ι (1889)
  • Smith, William, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, Volume 2, C. Little and J. Brown, Boston, 1870, p. 402
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ηρακλειανός&oldid=10669206"