Ηχηρό υπερωικό τριβόμενο

Ηχηρό υπερωικό τριβόμενο
ɣ
IPA Αριθμός	141
Κωδικοποίηση
Οντότητα (decimal)	ɣ
Unicode (hex)	U+0263
X-SAMPA	G
Μπράιγ
Image

Το ηχηρό υπερωικό τριβόμενο (ΔΦΑ: <ɣ>) είναι σύμφωνο ορισμένων ομιλούμενων γλωσσών. Στα νέα ελληνικά υφίσταται ως φώνημα και ως αλλόφωνο του ίδιου φωνήματος, αντιστοιχώντας στο γράμμα γάμμα μπροστά από μη ουρανικά φωνέντα (γάλα, γόμα και όχι γέλιο, που αντιστοιχεί στο ουρανικό αλλόφωνο). Στο ΔΦΑ συμβολίζεται με μια παραλλαγή του ελληνικού γραφήματος, γνωστή ως λατινικό γάμμα.

Υφίσταται ως φώνημα σε γλώσσες όπως η πρότυπη αραβική, τα ισλανδικά, τα ιρλανδικά και τα ολλανδικά, έχοντας μια ευρύτερη παρουσία σε λοιπές γλώσσες ως αλλόφωνο. Στο παρελθόν ήταν παρόν ως αλλόφωνο στα αρχαία αγγλικά και τα δανικά.

Ηχηρό υπερωικό προσεγγιστικό

Στη φωνητική μεταγραφή των ιβηρορομανικών και οξιτανορομανικών γλωσσών (π.χ. πορτογαλικά, ισπανικά, καταλανικά), παράλληλα με τα υπόλοιπα εξακολουθητικά προσεγγιστικά (διχειλικό και οδοντικό) αντιπροσωπεύει συχνά το ηχηρό υπερωικό προσεγγιστικό, αλλόφωνο του υπερωικού κλειστού φωνήματος /g/, που συμβολίζεται ορθότερα ως [ɣ˕]. Το γράφημα που το αντιπροσωπεύει είναι το <g (+a,o,u)>. Παραδείγματα:

γλώσσα	λέξη	προφορά
καταλανικά	pugui	[puɣ̞i]
ισπανικά	lago	['laɣ̞o]
γαλικιανά	Vigo	['biɣ̞o]