Η Μυκηναία (τοιχογραφία)
Σημαντικός εκπρόσωπος των μυκηναϊκών τοιχογραφιών Η Μυκηναία[1], όπως αποδόθηκε, τοποθετείται χρονικά στην Υστεροελλαδική ΙΙΙΒ και βρέθηκε ραγισμένη αλλά πλήρης στην «οικία του αρχιερέα», στην ακρόπολη των Μυκηνών[2].
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Είναι ζωγραφική σε ασβεστοκονία (buon fresco)[3] και μετά την αποκατάστασή του το έργο έχει διαστάσεις 53Χ70 εκ. Το θέμα είναι μία γυναίκα, πιθανώς θεά, ενώ δεν έχει διασωθεί το περίγραμμά του. Το οπίσθιο τμήμα της κεφαλής λείπει, όπως και το σώμα της, από το ύψος του στήθους. Το έργο είναι δισδιάστατο αλλά εδώ, όπως και στον Ψαρά, ο καλλιτέχνης προσπαθεί να δώσει την αίσθηση της διάστασης μέσω της στροφής της κεφαλής σε προοπτική profile, ενώ είναι σχηματοποιημένες οι αρθρώσεις των δακτύλων, γεγονός που συνηγορεί υπέρ της ύστερης χρονολόγησης[4]. Επίσης, στο στήθος της γυναίκας αποδίδεται η αίσθηση του όγκου, με τη χρήση μαύρου λεπτού περιγράμματος.
Η λεπτομέρεια της αναδίπλωσης στο υποσιάγονο και οι αρθρώσεις των δακτύλων δείχνουν μια τάση για ρεαλισμό και απελευθέρωση από το κλασικό απεικονιστικό μοτίβο της γυναικείας κεφαλής. Το αυτί είναι σχηματοποιημένο, κατά τα πρότυπα μιας άλλης τοιχογραφικής απεικόνισης θεάς από την Τίρυνθα[5]. Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται είναι γαιώδη και περιλαμβάνουν κόκκινη και καστανή ώχρα, κίτρινο, μαύρο από κάρβουνο ή μαγγάνιο και γαλάζιο στο φόντο, ενώ το χρώμα του προσώπου και των χεριών είναι το συμβατικό λευκό. Φέρει κοσμήματα στα χέρια και περιδέραιο στο λαιμό, ενώ το βλέμμα είναι στραμμένο σε ένα περιδέραιο που κρατά η μορφή στο δεξί της χέρι, ενώ το μάτι, αν και περίτεχνα απεικονισμένο, διαθέτει επίσης την προοπτική του πτηνού. Το στήθος στην προκειμένη περίπτωση είναι σκεπασμένο με ένδυμα χρώματος κίτρινου, το οποίο επικαλύπτεται από κόκκινο περικόρμιο με λευκή διακοσμητική λωρίδα. Η θέση της θηλής τονίζεται με δύο μικρές κόκκινες στιγμές. Τα μαλλιά της συγκρατούνται με ταινία σε λευκό και κόκκινο, ενώ μπροστά από το αυτί πέφτει ελεύθερα ο κλασικός βόστρυχος.
Θεματολογικές συγκρίσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Θεματολογικά θα μπορούσε κανείς να αναζητήσει κανείς ομοιότητες μεταξύ της συγκεκριμένης τοιχογραφίας και τις γυναικείες μορφές, πιθανώς θεές, που κοσμούν τις ζωφόρους της Τίρυνθας ή των Θηβών[6]. Επίσης, Οι λεπτομέρειες των κοσμημάτων στρέφουν την προσοχή μας στη συλλογή περιδεραίων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου[7].
Παραπομπές - σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ιακωβίδης, Σπ., 1994, «Μυκηναϊκή Τέχνη» στο Γ. Χριστόπουλος (εκδ.)Ελληνική Τέχνη, Η Αυγή της Ελληνικής Τέχνης, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 235, εικ 9.
- ↑ Ιακωβίδης, Σπ., 1994, 329.
- ↑ Δεν αποκλείεται, αν η ασβεστοκονία στέγνωσε πριν τελειώσει ο καλλιτέχνης, να χρησιμοποιήθηκε και η τεχνική του (secco fresco), δηλαδή το ανακάτεμα των χρωμάτων με φυσικές κολλητικές ουσίες και η επάλειψη σε στεγνή ασβεστοκονία.
- ↑ Sinclair Hood, 1993, Η Τέχνη στην Προϊστορική Ελλάδα, Καρδαμίτσας, Αθήνα, 95, εικ. 61, λεπτομέρειες από ζωγραφικά έργα του 1400 π.Χ περ. κ.ε.
- ↑ Sinclair Hood, 1993, 83, εικ. 52. Προσωπογραφία Η, περ. 1300 π.Χ
- ↑ Sinclair Hood, 1993, 96
- ↑ Ιακωβίδης, Σπ., 1994, 277, εικ. 66.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Χριστόπουλος Γ. (εκδ.), 1994, Ελληνική Τέχνη, Η Αυγή της Ελληνικής Τέχνης, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα.
- Hood, Sinclair, 1993, Η Τέχνη στην Προϊστορική Ελλάδα, Αθήνα Καρδαμίτσας.
