Η ανατομία της μελαγχολίας
 | |
| Συγγραφέας | Ρόμπερτ Μπάρτον |
|---|---|
| Τίτλος | The Anatomy of Melancholy |
| Γλώσσα | πρώιμα σύγχρονα αγγλικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1621 |
| Μορφή | ανθολογία |
| Θέμα | μελαγχολία |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Το σύγγραμμα με τίτλο Η ανατομία της μελαγχολίας (αγγλικά: The Anatomy of Melancholy) είναι φιλοσοφική πραγματεία και βιβλίο εγκυκλοπαιδικής αναφοράς από τον Άγγλο συγγραφέα του 17ου αιώνα, Ρόμπερτ Μπάρτον. Εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1621, και έκτοτε επανεκδόθηκε ακόμα τέσσερεις φορές κατά τα επόμενα 17 έτη με πολλές αλλαγές και επεκτάσεις.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Θέμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο πλήρης τίτλος του βιβλίου είναι The Anatomy of Melancholy, What it is: With all the Kinds, Causes, Symptomes, Prognostickes, and Several Cures of it. In Three Maine Partitions with their several Sections, Members, and Subsections. Philosophically, Medicinally, Historically, Opened and Cut Up (Η ανατομία της μελαγχολίας, τι είναι: με όλα τα είδη, αίτια, συμπτώματα, προγνώσεις, και αρκετές θεραπείες της. Τρεις κύριες διαμερίσεις με αρκετές ενότητες, τμήματα, και υποενότητες, φιλοσοφικά, ιατρικά, ιστορικά, ανοιγμένα και τετμημένα).
Επιφανειακά, το βιβλίο παρουσιάζεται ως ιατρική πραγματεία η οποία ασχολείται με το φαινόμενο της μελαγχολίας, η οποία κατά την εποχή εκείνη ως όρος συμπεριελάμβανε την κατάθλιψη αλλά και τα οργανικά αίτια που θεωρούνταν πως την επέφεραν (μέλαινα χολή). Όμως στην πραγματικότητα το έργο ασχολείται με πολλά περισσότερα πράγματα και στην ουσία πρόκειται για εγκυκλοπαιδικό έργο αναφοράς, αποτελώντας παράλληλα τόσο ένα sui generis λογοτεχνικό έργο όσο και επιστημονική και φιλοσοφική πραγματεία, ενώ ο Μπάρτον επεκτάθηκε πολύ πιο μακριά από το θέμα του τίτλου του έργου.[1] Κατά την συγγραφή του έργου, χρησιμοποίησε την μελαγχολία ως το πρίσμα μέσα από το οποίο μπορούν να εξεταστούν όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα και σκέψη, και χρησιμοποίησε έναν τεράστιο όγκο βιβλιογραφίας ως τεκμηρίωση των γραφομένων του.[2]
Περιεχόμενο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στον σατιρικό πρόλογο του προς τον αναγνώστη, ο Μπάρτον, ο οποίος είχε υιοθετήσει το ψευδώνυμο Democritus Junior (Μικρός Δημόκριτος) αναφέρει πως έγραφε για την μελαγχολία ως προσπάθεια να αποφύγει ο ίδιος να νιώθει μελαγχολία. Η ενοποίηση της αντίθεσης αυτής θεωρείται χαρακτηριστικό του συγγραφέα, ο οποίος διατηρούσε την ίδια στιγμή τόσο σατιρικό όσο και σοβαρό τόνο καθώς και μια υπόγεια αίσθηση χιούμορ (χιούμορ ως κίτρινη χολή, αλλά και ως αστεϊσμός),[3] Εκτός από το θέμα της μελαγχολίας, το έργο πραγματεύεται θέματα όπως χώνευση, καλικάντζαρους, γεωγραφία της Αμερικής, και άλλα γνωστικά πεδία.[2] Περιγράφοντας την μελαγχολία ο Μπάρτον την όρισε πως αυτή συμβαίνει είτε από την προδιάθεση κάποιου, είτε από συνήθεια. Στην πρώτη περίπτωση, είναι κάτι κοινό που έρχεται περιστασιακά και είναι κοινό ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από το είδους ασχολίας τους και στάση ζωής, και με αυτή την έννοια εξισώνεται με το να είναι κάποιος θνητός. Το θέμα που αναφέρει ότι πραγματεύεται ο ίδιος ωστόσο αφορά την συνήθεια της μελαγχολίας η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή πάθηση, συσσώρευση χολής (χιούμορ), αλλά είναι κάτι που μπορεί να επιδιορθωθεί αρκεί να μην αφεθεί.
Κατά την ανάλυση του θέματος του, ο Μπάρτον χρησιμοποίησε πληροφορίες από όλες τις επιστήμες της εποχής του, από την ψυχολογία και φυσιολογία, αστρονομία, μετεωρολογία, και θεολογία, και φτάνοντας έως την αστρολογία και την δαιμονολογία. Μεγάλο τμήμα του βιβλίου αποτελείται από αποφθέγματα και αναφορές σε παλαιότερους λογίους και φιλοσόφους του Μεσαίωνα και της αρχαιότητας, ξεκινώντας με τον Ιπποκράτη, Αριστοτέλη, και Γαληνό. Καθώς ο ίδιος γνώριζε καλά λατινικά, συμπεριέλαβε στο έργο του πολλά αποσπάσματα λατινικής ποίησης, τα οποία παρείχε χωρίς μετάφραση.
Η ανατομία της μελαγχολίας είναι εξαιρετικά μεγάλο βιβλίο σε μέγεθος, με την πρώτη έκδοση του να αριθμεί 900 σελίδες, ενώ οι εκδόσεις που ακολούθησαν ήταν ακόμα μεγαλύτερες. Αποτελείται από τρεις κύριες ενότητες (διαμελισμοί), καθώς και την εισαγωγή. Όλο το έργο έχει γραφεί με τον χαρακτηριστικό εξαντλητικό τρόπο παράθεσης πληροφοριών του Μπάρτον. Χαρακτηριστικά, στην εισαγωγή δεν περιέχεται μόνο το σημείωμα του συγγραφέα (με τίτλο Ο Μικρός Δημόκριτος προς τον αναγνώστη), αλλά επίσης ένα ποίημα στα λατινικά (Ο Μικρός Δημόκριτος προς το βιβλίο του), προειδοποίηση προς Τον αναγνώστη που χρησιμοποιεί τον ελεύθερο χρόνο του απερίσκεπτα (The Reader Who Employs His Leisure Ill), μια σύνοψη του όλου έργου, καθώς και ένα επιπλέον ποίημα το οποίο είναι αφιερωμένο στο εξώφυλλο του έργου. Οι επόμενες τρεις κύριες ενότητες του έργου που ακολουθούν παρατίθενται με επίσης εξαντλητικό τρόπο, η πρώτη επικεντρώνεται στα αίτια και συμπτώματα των κοινών μελαγχολιών, η δεύτερη ασχολείται με την ίαση της, και η τρίτη αναλύει τους πιο σύνθετους και εσωτερικούς τύπους μελαγχολίας συμπεριλαμβάνοντας και την μελαγχολία των εραστών και όλων των ειδών τις θρησκευτικές μελαγχολίες. Οι τελευταίες σελίδες περιέχουν ένα ογκώδες ευρετήριο για το σύνολο του έργου (το οποίο από μόνο του αποτελεί έργο αναφοράς[4]).
Δημοσίευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μπάρτον έγραφε ξανά και ξανά το έργο του και εξέδωσε πέντε αναθεωρημένες και επεκταμένες εκδόσεις του βιβλίου κατά την διάρκεια της ζωής του. Το βιβλίο γνώρισε ιδιαίτερη δημοφιλία στην Αγγλία και κατά την περίοδο μεταξύ 1676 και 1800 ήταν πολύ συχνά εξαντλημένο.[5] Καθώς δεν υπάρχει κάποιο χειρόγραφο του αρχικού έργου που έχει διασωθεί, οι επανατυπώσεις του έργου ανάλογα με το έτος και τον εκδότη μπορεί να ποικίλλουν σε μικρό βαθμό ως προς τα περιεχόμενα σε σχέση με τις εκδόσεις του Μπάρτον.[6] Το έργο εξακολουθεί να επανεκδίδεται κατά διαστήματα, καθώς πλέον είναι υπό νομικό καθεστώς κοινού κτήματος.[2]
Στις περισσότερες σύγχρονες εκδόσεις συμπεριλαμβάνονται πλέον επεξηγήσεις καθώς και υπάρχει μετάφραση των αποσπασμάτων στα λατινικά.[2]
Σχετική βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η ανατομία της μελαγχολίας , μετάφραση Παναγιώτης Χοροζίδης, εκδόσεις Ηριδανός, 3τομο 2007/2008/2011 (βραβευμένο με το κρατικό λογοτεχνικό βραβείο μετάφρασης του 2012 στην Ελλάδα)[7]
- Ferriar, John (1798) Illustrations of Sterne
- Petrie, Graham (1970) A Rhetorical Topic in "Tristram Shandy", Modern Language Review, Vol. 65, No. 2, April 1970, pp. 261–66
- Edward W. Adams (1896). "Robert Burton and the 'Anatomy of Melancholy'," The Gentleman's Magazine, Vol. CCLXXXI, pp. 46–53.
- William Monahan (Fall 2001). «Remedial Reading: The Anatomy of Melancholy by Robert Burton, introduction by William H. Gass». Bookforum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2006-11-12. https://web.archive.org/web/20061112103015/http://www.bookforum.com/archive/fall_01/monahan.html. Ανακτήθηκε στις 14 April 2007.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Lezard, Nicholas (2001-08-18). «Review: The Anatomy of Melancholy by Robert Burton» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. http://www.theguardian.com/books/2001/aug/18/history.philosophy. Ανακτήθηκε στις 2018-01-06.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Nicholas Lezard (17 August 2001). «The Book to End All Books». The Guardian. https://www.theguardian.com/books/2001/aug/18/history.philosophy. Ανακτήθηκε στις 20 June 2016.
- ↑ Émile Legouis, A History of English Literature (1926)
- ↑ Thomas Mallon, The New York Times Book Review, October 3, 1991
- ↑ The Complete Review discussion of The Anatomy of Melancholy
- ↑ William H. Gass, Introduction to The Anatomy of Melancholy, New York Review of Books 2001 (ISBN 0-940322-66-8)
- ↑ «.:BiblioNet : Burton, Robert». www.biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2018.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκδόσεις του κειμένου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η αγγλική έκδοση του 1638 on Google Books
- Ελεύθερο βιβλίο The Anatomy of Melancholy στο Project Gutenberg
Ανάλυση του έργου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- "The Anatomy of Melancholy" – BBC Radio 4 In Our Time programme about the book.
- The Complete Review discussion of The Anatomy of Melancholy