Μετάβαση στο περιεχόμενο

Θεωρία της μικροεπιθετικότητας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Θεωρία της μικροεπιθετικότητας (αγγλικά: microaggression‎‎) είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει σύντομες και συνηθισμένες καθημερινές λεκτικές, συμπεριφορικές ή περιβαλλοντικές προσβολές, που γίνονται είτε εσκεμμένα, είτε ακούσια, και επικοινωνούν εχθρικές, υποτιμητικές ή αρνητικές στάσεις απέναντι σε στιγματισμένες ή πολιτισμικά περιθωριοποιημένες ομάδες[1]. Ο όρος επινοήθηκε από τον ψυχίατρο και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ Τσέστερ Πιρς το 1970 προκειμένου να περιγράψει τις προσβολές, τις ύβρεις και την υποτίμηση που έβλεπε να εξαπολύουν οι λευκοί Αμερικανοί στους αφροαμερικανούς[1][2]. Στις αρχές του 20ου αιώνα, ο όρος χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την περιστασιακή υποβάθμιση της οποίας γινόταν αποδέκτης οποιαδήποτε κοινωνικά περιθωριοποιημένη ομάδα, συμπεριλαμβανομένων της κοινότητας ΛΟΑΤ, των ανθρώπων που διαβιούν υπό συνθήκες φτώχειας και των ατόμων με αναπηρία. Ο ψυχολόγος Derald Wing Sue ορίζει τη μικροεπιθετικότητα ως "καθημερινή, σύντομη ανταλλαγή λεγομένων που στέλνουν δυσφημιστικά μηνύματα σε συγκεκριμένα άτομα επειδή ανήκουν σε μια συγκεκριμένη ομάδα". Τα άτομα που κάνουν τα υποτιμητικά σχόλια μπορεί υπό διαφορετικές συνθήκες να είναι καλοπροαίρετα και να αγνοούν τον πιθανό αντίκτυπο των λεγομένων τους.

Ορισμένοι μελετητές και κοινωνικοί σχολιαστές έχουν επικρίνει την έννοια της μικροεπιθετικότητας καθώς χαρακτηρίζεται από έλλειψη επιστημονικής βάσης, υπερβολική εξάρτηση από υποκειμενικά στοιχεία και προωθεί την ψυχολογική αστάθεια[3]. Υποστηρίζουν επίσης ότι η αποφυγή συμπεριφορών, οι οποίες ερμηνεύονται ως μικροεπιθετικότητες, περιορίζουν την ελευθερία του ατόμου και προκαλεί συναισθηματικό αυτοτραυματισμό, αλλά και ότι η χρήση μορφών εξουσίας για την αντιμετώπιση της μικροεπιθετικότητας μπορεί να οδηγήσει στην ατροφία των δεξιοτήτων που απαιτούνται για την μεσολάβηση στις προσωπικές του διαφορές. Αναφέρεται ακόμη πως επειδή ο όρος μικροεπιθετικότητα χρησιμοποιεί μια γλώσσα που υποδηλώνει βία για να περιγράψει την λεκτική συμπεριφορά, μπορεί να γίνει κατάχρηση του όρου, προκειμένου να μεγαλοποιηθεί η βλάβη του θύματος, με αποτέλεσμα την αύξηση της θυματοποίησης[4].

Ο Derald Wing Sue που ανέδειξε τον όρο, εξέφρασε αμφιβολίες για τον τρόπο, με τον οποίο χρησιμοποιείται η έννοια: "Ανησυχούσα ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν αυτά τα παραδείγματα, αποσπασμένα από τα συμφραζόμενα τους και θα τα χρησιμοποιούσαν με τιμωρητικό αντί για παραδειγματικό τρόπο." Στη νέα έκδοση του βιβλίου του για το 2020 με τη Lisa Spanierman και σε ένα νέο βιβλίο για το 2021 με τους διδακτορικούς του φοιτητές, ο Dr. Sue εισάγει την ιδέα των "μικροπαρεμβάσεων" ως πιθανές λύσεις για τις πράξεις μικροεπιθετικότητας[5][6].

Διάκριση μορφών μικροεπιθετικότητας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι κοινωνικοί επιστήμονες Sue, Bucceri, Lin, Nadal και Torino (2007) περιέγραψαν τις μικροεπιθετικότητες ως "το νέο πρόσωπο του ρατσισμού", λέγοντας ότι η φύση του ρατσισμού έχει μετατοπιστεί με την πάροδο του χρόνου από τις ανοιχτές εκφράσεις φυλετικού μίσους και τα εγκλήματα μίσους, προς άλλες εκφράσεις ρατσισμού, όπως οι μικροεπιθετικότητες, που είναι πιο διακριτικές, διφορούμενες και συχνά ακούσιες. Ο Sue αναφέρει ενδεικτικά πως αυτό έχει οδηγήσει ορισμένους Αμερικανούς να πιστεύουν λανθασμένα ότι οι μη λευκοί Αμερικανοί δεν υποφέρουν πλέον από ρατσισμό.

Σύμφωνα με την έρευνα του Sue και των συνεργατών του[7], οι μικροεπιθετικότητες φαίνεται να εμφανίζονται σε τρεις μορφές:

  • Μικροεπίθεση: ρητή φυλετική υποτίμηση, λεκτική ή μη λεκτική, π.χ. υβριστικοί χαρακτηρισμοί, συμπεριφορά αποφυγής, σκόπιμες ενέργειες διακρίσεων.
  • Μικροπροσβολή: επικοινωνίες που μεταδίδουν αγένεια και αναλγησία, υποβαθμίζοντας τη φυλετική κληρονομιά ή ταυτότητα ενός ατόμου, υποβόσκουσες προσβολές, κρυφά προσβλητικά μηνύματα
  • Μικροεξευτελισμός: επικοινωνίες που αποκλείουν, αναιρούν ή μηδενίζουν τις ψυχολογικές σκέψεις, τα συναισθήματα ή τα βιώματα ενός ατόμου που ανήκει σε μια συγκεκριμένη ομάδα.
  1. 1,0 1,1 Sue, Derald Wing (2010). Microaggressions in everyday life : race, gender, and sexual orientation. Hoboken, New Jersey. ISBN 978-0-470-49140-9. 430842664. 
  2. Delpit, Lisa (2012). "Multiplication is for white people" : raising expectations for other people's children. New York. ISBN 978-1-59558-046-7. 701019451. 
  3. Cantu, Edward and Jussim, Lee, Microaggressions, Questionable Science, and Free Speech (February 1, 2021). Texas Review of Law & Politics, Forthcoming, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3822628
  4. Friedersdorf, Conor (14 September 2015). "Why Critics of the 'Microaggressions' Framework Are Skeptical". The Atlantic. Retrieved 2 September 2018.
  5. Derald Wing Sue, Lisa Spanierman (2020) "Microaggressions in Everyday Life, 2nd Edition | Wiley" ISBN: 978-1-119-51379-7
  6. "The Right to Not Remain Silent". Teachers College - Columbia University.
  7. Sue, Derald Wing; Capodilupo, Christina M.; Torino, Gina C.; Bucceri, Jennifer M.; Holder, Aisha M. B.; Nadal, Kevin L.; Esquilin, Marta (2007). «Racial microaggressions in everyday life: Implications for clinical practice.» (στα αγγλικά). American Psychologist 62 (4): 271–286. doi:10.1037/0003-066X.62.4.271. ISSN 1935-990X. http://doi.apa.org/getdoi.cfm?doi=10.1037/0003-066X.62.4.271. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Microaggression στο Wikimedia Commons