Θεόδωρος Μανούσης
| Θεόδωρος Μανούσης | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1793 Σιάτιστα |
| Θάνατος | 1858 Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Λειψίας Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | διδάσκων πανεπιστημίου ιστορικός δικαστής |
| Εργοδότης | Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1840–1858) |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | κοσμήτορας (1845–1846, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) |
| Υπογραφή | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Θεόδωρος Μανούσης (1793-1858) ήταν Έλληνας ιστορικός ο οποίος ήταν ο πρώτος καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εθνικός ευεργέτης.
Βιογραφικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στη Σιάτιστα το 1793. Ο πατέρας του ήταν πλούσιος έμπορος και τον έστειλε να σπουδάσει στη Βουδαπέστη και στα Πανεπιστήμια της Λειψίας και του Γκέτινγκεν. Είχε χάσει τους γονείς του σε μικρή ηλικία και το 1808 πέρασε στην κηδεμονία ενός θείου του στη Βιέννη.[1] Εκεί γνωρίστηκε με τον Θεόκλητο Φαρμακίδη και μαζί του διετέλεσε για σύντομο χρονικό διάστημα διευθυντής του περιοδικού Ερμής ο Λόγιος.[2] Ήταν πνευματικός πατέρας του Δημήτριου Βερναρδάκη, ενώ κατείχε συλλογή ελληνικών δημοτικών τραγουδιών τα οποία την οποία εξέθεσε κατά την παρουσία του στη Βιέννη.[3] Για ένα διάστημα φυλακίστηκε από τις αυστριακές αρχές για τη δράση του υπέρ των επαναστατών στην Ελλάδα. Το 1828 βρέθηκε στην Ιταλία όπου συνεχίσε τις σπουδές του στην ιστορία και στην αρχαιολογία και λίγο αργότερα (1830) γύρισε στην Ελλάδα, έφυγε ξανά και επέστρεψε οριστικά το 1834.[2] Αρχικά υπηρέτησε ως δικαστής στον Αρείο Πάγο[4] και ως βασιλικός επίτροπος της Ιεράς Συνόδου (1835-1843). Από τον πρώτο χρόνο ίδρυσης του Πανεπιστημίου Αθηνών και για είκοσι περίπου χρόνια (1840-1858) διετέλεσε καθηγητής του ιδρύματος όπου δίδαξε το μάθημα της Γενικής Ιστορίας. Εκλέχτηκε πρύτανης το ακαδημαϊκό έτος 1845-1846,[5] ενώ το ακαδημαϊκό έτος 1849-1850 διετέλεσε κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής.[6] Όπως σχολιάζει ο Κωνσταντίνος Δημαράς, «Η νεοσύστατη πολιτεία είχε ανάγκη από καλλιεργημένους ανθρώπους: η ευρεία μόρφωση του Μανούση,η οικονομική του άνεση, η γερμανομάθειά του, διευκόλυναν κατά πολύ την αξιοποίησή του[...]».[7]
Απεβίωσε το 1858 στην Αθήνα.[8]
Αντιδράσεις σχετικά με το πρόσωπό του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Φεβρουάριο του 1848 η εφημερίδα «Αιών», που εξέφραζε τις θέσεις του Ρωσικού κόμματος, δημοσίευσε άρθρο ενός φοιτητή που κατηγορούσε τον καθηγητή Μανούση ότι στις παραδόσεις του μιλούσε «ανευλαβώς περί της θρησκείας και του κλήρου»[9]. Μεγάλη αντίδραση προκάλεσε η πιο ορθολογική προσέγγιση του τη διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας, επισημαίνοντας πως ο Μωυσής δεν άνοιξε δρόμο στη θάλασσα με το ραβδί του, αλλά εκμεταλλεύτηκε το φαινόμενο της άμπωτης. Οι φοιτητές της Φιλοσοφικής και της Νομικής Σχολής υποστήριξαν τον Μανούση όπως και πολλές εφημερίδες, καθώς και η πλειοψηφία της κοινής γνώμης θεωρώντας υποκινητή της σκευωρίας τον Κωνσταντίνο Οικονόμο. Ακολούθησαν ταραχές, στη διάρκεια των οποίων κακοποιήθηκαν φοιτητές της Θεολογικής Σχολής, που έληξαν με την παρέμβαση της Συγκλήτου. Τα γεγονότα αυτά είναι γνωστά ως Μανούσεια.
Κληροδοτήματα του Μανούση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Θεόδωρος Μανούσης κληροδότησε την περιουσία του σε φιλανθρωπικά ιδρύματα και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και δημιούργησε την Μανούσειο Βιβλιοθήκη στη Σιάτιστα προσφέροντας 5.000 τόμους βιβλίων.[10]
Κληροδότησε στο Εθνικό Πανεπιστήμιο το ακίνητό του στην Αθήνα και ίδρυσε δύο υποτροφίες για φοιτητές από την τότε υπόδουλη Ελλάδα σε όποια Σχολή του Πανεπιστημίου προτιμούν, ιδιαίτερα στην Φιλολογική και Θεολογική Σχολή.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Δημαράς, Κωνσταντίνος (2000). «Στην Σιάτιστα πάλι». Στο: Πολίτης, Αλέξης, επιμ. Σύμμικτα Α΄: Από την παιδεία στην λογοτεχνία. Αθήνα: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού. σελ. 168. ISBN 978-960-320-100-7.
- ↑ 2,0 2,1 Κωνσταντίνος Δημαράς, ό.π., σελ. 169
- ↑ Βέης, Νίκος (1 Ιανουαρίου 1944). «Τα μαλώματα βουνών στα νεοελληνικά γράμματα και ο βερολίνειος πάπυρος 284». Νέα Εστία (τχ. 398): σελ. 48-49. http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=70394&code=0266. Ανακτήθηκε στις 15-09-2016.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Βεής, Νίκος (1 Δεκεμβρίου 1937). «Συνοπτική Ιστορία των Πανεπιστημιακών Σχολών - Φιλοσοφική Σχολή». Νέα Εστία (τχ. 263): σελ. 1773. http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=63851&code=2636. Ανακτήθηκε στις 15-09-2016.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Πρυτάνεις Πανεπιστημίου Αθηνών». Επετηρίδα Πανεπιστημιακών Ετών 2012-2013 (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών): σελ. 25. 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-04-13. https://web.archive.org/web/20160413084414/http://www.uoa.gr/fileadmin/user_upload/PDF-files/organa/Epethrida_2014.pdf. Ανακτήθηκε στις 15-09-2016.
- ↑ «ΕΚΠΑ: Κοσμητεία Φιλοσοφικής Σχολής - Ιστορικά Στοιχεία». www.deanphil.uoa.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ Δημαράς, Κωνσταντίνος (2000). «Θεόδωρος Μανούσης». Στο: Πολίτης, Αλέξης, επιμ. Σύμμικτα Α΄: Από την παιδεία στην λογοτεχνία. Αθήνα: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού. σελ. 170. ISBN 978-960-320-100-7.
- ↑ «Πανδέκτης: Μανούσης Θεόδωρος». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ «[...]η καταγγελία, [...] όπως φαίνεται, είχε και άλλους, ανομολόγητους σκοπούς, και όχι μόνο την απαλλαγή του Πανεπιστημίου από έναν επικίνδυνο ελευθερόφρονα [...]» Κωνσταντίνος Δημαράς, ό.π., σελ. 171
- ↑ Κωνσταντίνος Δημαράς, ό.π., σελ. 166-167
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τ. 34 [Χρειάζεται σελίδα]
- Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών (1921). Δημήτριος Α. Δημητριάδης, επιμ. Οι ευεργέται των πανεπιστημίων : Βιογραφικόν απάνθισμα μετά εικόνων. Εν Αθήναις: Τυπογραφικά Καταστήματα Ταρουσοπούλου. σελίδες 179. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2010.
- Κωνσταντίνος Δημαράς, «Στην Σιάτιστα», «Στην Σιάτιστα πάλι», «Θεόδωρος Μανούσης», στο: Κ. Θ. Δημαράς, Σύμμικτα Α΄: Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ. Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ. 166-171
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Πεντάζου, Ιουλία (1995). «Ο Θεόδωρος Μανούσης, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1837-1858)» (pdf). Μνήμων (Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού) 17: 69–106. http://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/mnimon/issue/view/455.