Ιερός Λόφος
| Ιερός Λόφος | |
|---|---|
 | |
| Είδος | λόφος |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 41°56′27″N 12°31′57″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Ρώμη |
| Χώρα | Ιταλία |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ο Ιερός Λόφος, λατιν.: Sacer Mons, ιταλ.: Monte Sacro, είναι ένας λόφος στη Ρώμη, φημισμένος ως η τοποθεσία της πρώτης απόσχισης των πληβείων το 494 π.Χ.[1]
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ιερός Λόφος είναι ένα ύψωμα βορειοανατολικά του αρχαίου ποταμού Άνιο (Anio), του σύγχρονου Ανιένε, λίγο πιο επάνω από τη συμβολή του Άνιο με τον Τίβερη. Ήταν περίπου τρία μίλια βορειοανατολικά της αρχαίας πόλης, βόρεια της Via Ficulensis,[2][3] αλλά τώρα βρίσκεται εντός των ορίων της σύγχρονης Ρώμης, όπου δίνει το όνομά της στη συνοικία Μόντε Σάκρο. Ανατολικά και νοτιοδυτικά ο λόφος κατηφορίζει απότομα στην κοιλάδα του Άνιο, ενώ στα βόρεια ο λόφος συνδέεται με ένα πλάτωμα, που εκτείνεται μακριά από την πόλη. Ένα μικρό ρυάκι, το Ρέμα με τις Φτελιές (Rivus Ulmanus), κατεβαίνει από την απότομη ανατολική πλαγιά.[1][4]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το όνομα του Ιερού Όρους μπορεί να προέρχεται από τη χρήση του ως τόπος τελετουργιών από οινωσκόπους (augurs) ή μάντεις (haruspices), αλλά σύμφωνα με τους ιστορικούς πήρε το όνομά του από τη lex Sacrata, που έληξε την Πρώτη απόσχιση των πληβείων, νόμο που ψηφίστηκε και εορτάστηκε από έναν βωμό στον λόφο.[5][6] Αφορμή γι' αυτόν τον νόμο ήταν η διαμάχη μεταξύ των πατρικίων, της κληρονομικής αριστοκρατίας της αρχαίας Ρώμης που κατείχε όλη σχεδόν την πολιτική και οικονομική δύναμη της πόλης, και των πληβείων, του κοινού λαού που αποτελούσαν την πλειοψηφία του πληθυσμού της πόλης. Αυτή η σύγκρουση των εντολών κορυφώθηκε το 494 π.Χ., που οι Πλήβειοι αντιμετώπιζαν ένα δυσβάσταχτο χρέος, οπότε οι πληβείοι προσέφυγαν στη Ρωμαϊκή Σύγκλητο για ελάφρινση, αλλά απορρίφθηκαν. Στη συνέχεια αποσχίστηκαν μαζικά (en masse) στον Ιερό Λόφο, όπου εξέλεξαν τους δικούς τους αρχηγούς και αρνήθηκαν όλες τις παρακλήσεις των πατρικίων να επιστρέψουν.[2][7]
Αυτή η σύγκρουση επιλύθηκε, όταν η Σύγκλητος -φοβούμενη τον πόλεμο με τους Σαβίνους και αντιμέτωπη με την έλλειψη στρατού ώστε να πολεμήσει για λογαριασμό της πόλης- έστειλε απεσταλμένους, που ήταν γνωστό ότι ήταν ευνοϊκά διατεθειμένοι στους πληβείους, με επικεφαλής τον Aγρίππα Μενένιο Λανάτο. Ο Μενένιος και οι συνάδελφοί του υποστήριξαν ότι ούτε οι πατρίκιοι, ούτε οι πληβείοι μπορούσαν να επιβιώσουν ο ένας χωρίς τον άλλον και συμφώνησαν σε μία σειρά παραχωρήσεων, για να παρακινήσουν τον λαό να επιστρέψουν στην πόλη. Η πιο σημαντική από αυτές καθιέρωσε δύο ετήσια αξιώματα, που θα εκλέγονταν μόνο από τους πληβείους: τους αξιωματούχοιυς των κτιρίων (aediles), οι οποίοι ανέλαβαν τους ναούς, τα δημόσια κτίρια και τις θρησκευτικές εορτές της πόλης, και τους τριβούνους των πληβείων (tribunes), που μπορούσαν να υποστηρίξουν και να προτείνουν νομοθεσία για λογαριασμό των πληβείων και να ασκήσουν βέτο στις ενέργειες των αξιωματούχων ή άλλων υπαλλήλων.[6][8][9]
Το 449 π.Χ. οι πληβείοι αποσχίστηκαν από την πόλη για δεύτερη φορά, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την τυραννία της Β΄ Δεκανδρίας (Decemviratus). Σύμφωνα με τον Λίβιο, πρώτα αποσύρθηκαν στον Αβεντίνο λόφο στο νότιο άκρο της Ρώμης, αλλά βρίσκοντας τους Δέκα Άνδρες ασυγκίνητους, αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την πόλη για το Ιερό Όρος, ελπίζοντας ότι ο συμβολισμός αυτού του λόφου και ο ρόλος του στην πρώτη απόσχιση θα παρακινούσε τους Δέκα Ανδρες σε δράση. Βγήκαν έξω από την πόλη κατά μήκος της Via Ficulensis, και τοποθετήθηκαν για άλλη μία φορά στον Ιερό Λόφο, όπου παρέμειναν έως ότου οι απεσταλμένοι της Συγκλήτου μπόρεσαν να διαπραγματευτούν την επιστροφή τους.[10] Ο Κικέρων αναφέρει αυτά τα γεγονότα αντίστροφα, δηλώνοντας ότι οι πληβείοι αποσχίστηκαν πρώτα στον Ιερό Λόφο· μετά επέστρεψαν στην πόλη και κατέλαβαν τον Αβεντίνο Λόφο.[11]
Ο Ιερός Λόφος δεν παίζει πια σημαντικό ρόλο στη ρωμαϊκή ιστορία μετά από αυτές τις αποσχίσεις. Στα μέσα του 19ου αι. ο λόφος ήταν ακατοίκητος.[1] Σήμερα αποτελεί μέρος της Δημοτικής Περιφέρειας ΙΙΙ (Municipio III), εντός της πόλης της Ρώμης.
Βιβλιογραφικές αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Dictionary of Greek and Roman Geography, vol. II, p. 871 ("Sacer Mons").
- ↑ 2,0 2,1 Livy, ii. 32.
- ↑ Cicero, Brutus, 14; Pro Cornelio, apud Asconius Pedianus, p. 76.
- ↑ Nibby, Carta di' Dintorni di Roma, vol. iii, pp. 54, 55.
- ↑ Dionysius, vi. 90.
- ↑ 6,0 6,1 Appian, Bellum Civile, i. 1.
- ↑ Dionysius, vi. 45 ff.
- ↑ Livy, ii. 33.
- ↑ Dionysius, vi. 69 ff.
- ↑ Livy, iii. 51–54.
- ↑ Cicero, De Republica, ii. 37.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Marcus Tullius Cicero, Brutus, De Republica, Pro Cornelio .
- Διονύσιος της Αλικαρνασσού, Romaike Archaiologia (Ρωμαϊκές Αρχαιότητες).
- Τίτος Λίβιος ( Λίβιος ), Ιστορία της Ρώμης .
- Quintus Asconius Pedianus, Commentarius in Oratio Ciceronis Pro Cornelio (Σχόλιο στο Cicero's Oration Pro Cornelio ).
- Appianus Alexandrinus ( Appian ), Bellum Civile (Ο Εμφύλιος Πόλεμος).
- Antonio Nibby, Analisi Storico-Topografico-Antiquaria della Carta di' Dintorni di Roma (Ιστορική, Τοπογραφική και Αρχαία περιγραφή του χάρτη της περιοχής της Ρώμης), Tipografia della Belle Arti, Ρώμη (1837).
- Dictionary of Greek and Roman Geography, William Smith, εκδ., Little, Brown and Company, Boston (1854).