Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιουδαϊκή εξέγερση του 614–628

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Ιουδαϊκή εξέγερση του 614–628 ήταν εξέγερση των Ιουδαίων εναντίον της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σε όλη την Ανατολή κατά τη διάρκεια του Βυζαντινοπερσικού πολέμου του 602-628. Η εξέγερση ξεκίνησε με την Μάχη της Αντιόχειας (613) και κορυφώθηκε με την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ το 614 από τους Σασσανίδες και τις Ιουδαϊκές δυνάμεις και την ίδρυση του Ιουδαϊκού αυτόνομου κρατιδίου. Η εξέγερση έληξε με την αποχώρηση των περσικών στρατευμάτων και την ενδεχόμενη παράδοση των Ιουδαίων επαναστατών στους Βυζαντινούς κατά το έτος 625 (ή 628).

Μετά τη νίκη του στην Αντιόχεια ο περσικός στρατός έφτασε στην βυζαντινή επαρχία της Παλαιστίνης και κατέκτησε την Καισάρεια. Ο στρατός στη συνέχεια ενώνεται με τον Βενιαμίν της Τιβεριάδας με στρατό που συγκρότησε από την Τιβεριάδα, Ναζαρέτ και τις ορεινές πόλεις της Γαλιλαίας. Μαζί βάδισαν προς την Ιερουσαλήμ και αυτή η στρατιωτική δύναμη κατέκτησε την Ιερουσαλήμ τον Ιούλιο του 614 [1].

Σύμφωνα με τις εβραϊκές πηγές, μετά την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ ο Νεεμίας διορίσθηκε κυβερνήτης της. Αρκετούς μήνες μετά την περσική κατάκτηση, μια εξέγερση συνέβη στην Ιερουσαλήμ, στην οποία ο Νεεμίας σκοτώθηκε από μια ομάδα νεαρών χριστιανών, μαζί με το «Συμβούλιο των δικαίων» του[1]. Σύντομα τα γεγονότα κλιμακώθηκαν σε χριστιανική εξέγερση με αποτέλεσμα να γίνει μάχη Ιουδαίων και Χριστιανών μέσα στην Ιερουσαλήμ. Στον απόηχο πολλοί Ιουδαίοι σκοτώθηκαν και οι επιζώντες κατέφυγαν στην Καισάρεια, που εξακολουθούσε να κρατείται από τον περσικό στρατό. Ιουδαϊκά και περσικά στρατεύματα στρατοπέδευσαν γύρω από την Ιερουσαλήμ και την πολιόρκησαν για 19 ημέρες[1]. Τελικά με υπόγειο λαγούμι κατέστρεψαν το τείχος και την 19η ημέρα της πολιορκίας, οι περσικές δυνάμεις πήραν την Ιερουσαλήμ[1]. Για τρεις μέρες αναφέρεται ότι λεηλατούσαν την πόλη και έσφαξαν τους κατοίκους της.

Σύμφωνα με τον Αντίοχο τον Στρατηγό χιλιάδες χριστιανοί σφαγιάστηκαν κατά την κατάληψη της πόλης. Οι εκτιμήσεις ποικίλες που βασίζονται σε αντίγραφα χειρογράφων οι σφαγιασθέντες κυμαίνονται από 4.518 έως 66.509[2] . Ο στρατηγός έγραψε ότι οι Ιουδαίοι προσφέρθηκαν να τους βοηθήσουν να ξεφύγουν από το θάνατο όσοι γίνονταν Ιουδαίοι και αρνούνταν τον χριστιανισμό. 37.000 απελάθηκαν και πολλές περισσότερες χιλιάδες πουλήθηκαν ως σκλάβοι από τους Ιουδαίους[3]. Όλα τα μοναστήρια και οι εκκλησίες πυρπολήθηκαν[4]. Ένας μαζικός τάφος στο σπήλαιο Μαμίλλα ανακαλύφθηκε το 1989 από τον ισραηλινό αρχαιολόγο "Ronny Reich" κοντά στο σημείο που ο Αντίοχος ανέφερε ότι βρέθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός πτωμάτων. Τα ανθρώπινα λείψανα ήταν σε κακή κατάσταση και ήταν τουλάχιστον 526 άτομα[5]. Η σύγχρονη αρχαιολογική εκτίμηση της Ιερουσαλήμ ωστόσο δεν βρει σημαντικά σημάδια της καταστροφής ούτε σε εκκλησίες ή σε περιοχές κατοίκησης.

Στους επόμενους μήνες οι Ιουδαίοι σάρωσαν τη «Γη του Ισραήλ», κατέστρεψαν τα μοναστήρια, και έδιωχναν ή σκότωναν τους μοναχούς[1]. Σε πόλεις που ζούσαν εβραίοι όπως η Ιερουσαλήμ, η Χάιφα, η Δαμασκός, ακόμη και η Κύπρος προσκλήθηκαν για επιτεθούν μυστικά στην Τύρο. Ο αριθμός τους έφτανε τους 4.000, το βράδυ του Πάσχα[1]. Η αποστολή όμως απέτυχε, αφού οι χριστιανοί της Τύρου έμαθαν για την επικείμενο κίνδυνο και συνέλαβαν τους 4000 Ιουδαίους ως ομήρους[1]. Οι Ιουδαίοι επαναστάτες κατέστρεψαν τις εκκλησίες γύρω από την Τύρο, αλλά οι χριστιανοί τους εκδικήθηκαν σκοτώνοντας δύο χιλιάδες από τους κρατούμενούς τους[1]. Οι Ιουδαίοι πολιορκητές για να σώσουν τους υπόλοιπους κρατουμένους αποσύρθηκαν[1]. Αν και υπάρχουν περιορισμένες πηγές για το τι συνέβη κατά τα επόμενα έτη[6], φαίνεται ότι στους Ιουδαίους δόθηκε μερική αυτονομία όπου κράτησε για τα επόμενα πέντε χρόνια[7].

Η Βυζαντινή απάντηση ήταν άμεση και για να αντιμετωπίσει την Ιουδαϊκή αυθάδεια αποφάσισαν ότι όλοι οι Ιουδαίοι που κατέχουν στρατιωτικές ή πολιτικές θέσεις πρέπει να δεχτούν το βάπτισμα, μαζί με τις οικογένειές τους. Μαζικές Ιουδαϊκές διώξεις άρχισαν να εμφανίζονται σε όλη την Βυζαντινή Αυτοκρατορία[1].

Οι πηγές διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από το τι συνέβη στον απόηχο της εξέγερσης. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, το 625 ο βυζαντινός στρατός ανακατέλαβε το έδαφος, και δόθηκε αμνηστία στον Βενιαμίν της Τιβεριάδας και στους Ιουδαίους που είχαν προσχωρήσει στους Πέρσες. Το 628, μετά την ήττα και τον θάνατο του Χοσρόη Β΄ ο Ηράκλειος εισήλθε ως νικητής στην Ιερουσαλήμ. Οι Ιουδαίοι της Τιβεριάδας και της Ναζαρέτ, υπό την ηγεσία του Βενιαμίν της Τιβεριάδας, άλλαξαν στρατόπεδο και τον ακολούθησαν. Σύμφωνα με κάποια εκδοχή ο Βενιαμίν συνόδευσε τον Ηράκλειο κατά την είσοδο του στην πόλη. Το 629, η κατάσταση κλιμακώθηκε, με αποτέλεσμα μια ευρείας κλίμακας σφαγή του Ιουδαικού πληθυσμού σε όλη την Ιερουσαλήμ και τη Γαλιλαία, και πολλοί Ιουδαίοι εξορίστηκαν στην Αίγυπτο.

Το 617 ο Χοσρόης εξέδωσε διαταγή και χορήγησε αμνηστία στους βυζαντινούς κρατουμένους του ως χειρονομία καλής θέλησης[1]. Διέταξε επιπλέον τους Ιουδαίους στρατιώτες να εγκαταλείψουν την Ιερουσαλήμ και απαγόρευσε στους Ιουδαίους να εγκατασταθούν μέσα σε ακτίνα τριών χιλιομέτρων από την πόλη[1]. Οι Πέρσες τοποθέτησαν έναν χριστιανό ιερέα ονόματι Μόδεστο στην πόλη ως κυβερνήτη[1]. Παρά τις διαταγές του Χοσρόη οι Ιουδαίοι στρατιώτες συνέχισαν να στρατοπεδεύουν έξω από την χρυσή πύλη της Ιερουσαλήμ. Δύο χρόνια αργότερα ο Χοσρόης απέσυρε όλη την υποστήριξη του από τους Ιουδαίους και τα βυζαντινά στρατεύματα τους επιτέθηκαν. Η επίθεση των Βυζαντινών έφερε συντριπτική νίκη με περίπου 20.000 Ιουδαίους στρατιώτες νεκρούς[1].

Τέλος ο Ηράκλειος είχε επανακτίσει όλα τα εδάφη της Ιουδαίας που είχαν καταλάβει οι επαναστάτες και οι Πέρσες.

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Abrahamson et al. The Persian conquest of Jerusalem in 614 compared with Islamic conquest of 638. [1].
  2. «THE PERSIAN CONQUEST OF JERUSALEM (614 CE) – AN ARCHAEOLOGICAL ASSESSMENT». www.bibleinterp.com. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2014. 
  3. Horowitz, Elliott S. (2006). Reckless Rites: Purim and the Legacy of Jewish Violence. Princeton University Press. σελ. 241. ISBN 0691124914. 
  4. Kohen, Elli (2007). History of the Byzantine Jews: A Microcosmos in the Thousand Year Empire. University Press of America. σελ. 36. ISBN 0761836233. 
  5. «Human Skeletal Remains from the Mamilla cave, Jerusalem». Yossi Nagar. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2014. 
  6. Reinink, G. J.· και άλλοι. The Reign of Heraclius: 610–641 crisis and confrontation. σελ. 103. CS1 maint: Explicit use of et al. (link)
  7. Sharkansky, Ira (1996). Governing Jerusalem: Again on the world's agenda. Detroit: Wayne State University Press. σελ. 63.