Ιραπουάτο
| Ιραπουάτο | ||
|---|---|---|
 | ||
| ||
  Ιραπουάτο | ||
 | ||
| Χώρα | Μεξικό | |
| Διοικητική υπαγωγή | Irapuato Municipality | |
| Ίδρυση | 1547 | |
| Έκταση | 845,16 km² | |
| Υψόμετρο | 1.728 μέτρα | |
| Πληθυσμός | 592.953 (2020)[1] | |
| Ταχ. κωδ. | 36500 | |
| Τηλ. κωδ. | 462 | |
| Ζώνη ώρας | UTC−06:00 | |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | |
 Σχετικά πολυμέσα | ||
Το Ιραπουάτο (ισπ. Irapuato) είναι μεγάλη πόλη και δήμος του Μεξικού, στην κεντρική περιοχή της πολιτείας Γκουαναχουάτο. Είναι κτισμένη μεταξύ των ποταμών Σιλάο και Γκουαναχουάτο, σε μέσο υψόμετρο 1.724 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της Γκουαναχουάτο (μετά τη Λεόν), έχοντας πληθυσμό 452.090 κατοίκους το 2020, ενώ ο πληθυσμός του δήμου ήταν 592.953 κάτοικοι.[2] Ο δήμος έχει έκταση 851 τετραγωνικά χιλιόμετρα και περιλαμβάνει πολυάριθμες μικρές κοινότητες. Παρά το ότι σήμερα το Ιραπουάτο αποτελεί σημαντικό κέντρο για τη βιομηχανία (αυτοκινητοβιομηχανία και χημική βιομηχανία) και το τοπικό εμπόριο, η οικονομία της βασίζεται παραδοσιακά στη γεωργία και την κτηνοτροφία: Από παλιά η πόλη είναι γνωστή για τα άνθη, τις φράουλες, τα φασόλια της, αλλά και από την εκτροφή χοίρων και βοοειδών.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προκολομβιανή εποχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Περί το 1200 μ.Χ. στην τοποθεσία κατοικούσαν οι Ινδιάνοι Τσιτσιμέκα, που ήταν ημινομαδικοί κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες. Αργότερα η περιοχή καταλήφθηκε από τους Πουρέπετσα, οι οποίοι δημιούργησαν τον πρώτο μόνιμο οικισμό. Ανήγειραν κτήρια με τον δικό τους αρχιτεκτονικό ρυθμό, παρήγαγαν πήλινα είδη και ασχολήθηκαν με τη γεωργία. Αποκαλούσαν τον οικισμό τους Xiriquitzio (ή Iriquitzio), δηλαδή «τόπο με σπίτια» (ή με χαμηλές κατοικίες), φράση την οποία οι Ισπανοί πρόφεραν «Χιρικουίτσο» ή «Χιρικουάτο» (Jiricuicho ή Jiricuato), από το οποίο προέκυψε με παραφθορά η σημερινή ονομασία της πόλεως.[3] Η αρχική αυτή περίοδος ακμής ήταν πάντως βραχύβια, καθώς η πτώση της αυτοκρατορίας των Πουρέπετσα, γνωστής ως Ταρασκανής Αυτοκρατορίας επέφερε την εγκατάλειψη του οικισμού, οπότε αυτός εποικίσθηκε και πάλι από τους Τσιτσιμέκα.
Αποικιακή εποχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον 16ο αιώνα ανακαλύφθηκαν τεράστιες ποσότητες μεταλλεύματος αργύρου στη σημερινή περιοχή της πρωτεύουσας Γκουαναχουάτο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα κύμα Ισπανών μεταναστών σε όλη την περιοχή μέχρι το Ιραπουάτο.[4]
Σύγχρονη εποχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Στις 18 Αυγούστου 1973 χιλιάδες σπίτια καταστράφηκαν και 200 έως 300 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους όταν διερράγη ένα φράγμα, στέλνοντας μεγάλη ποσότητα ορμητικών νερών στην πόλη.[5][6] Πολλοί άνθρωποι αποκλείσθηκαν σε στέγες και ψηλά μέρη από τα ύψους άνω των 2 μέτρων νερά για αρκετές ημέρες μέχρι να διασωθούν.
- Οι «σφαγές του Ιραπουάτο» ήταν δύο ομαδικές δολοφονίες με πυροβολισμούς[7] που έγιναν σε δύο κέντρα απεξαρτήσεως από ναρκωτικά την 6η Ιουνίου και την 1η Ιουλίου 2020. Στην πρώτη περίπτωση σκοτώθηκαν 10 άνθρωποι και στη δεύτερη 28.
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Ιραπουάτο βρίσκεται δυτικά-βορειοδυτικά από την Πόλη του Μεξικού και σε απόσταση από αυτή 270 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή. Είναι κτισμένο στους πρόποδες του λόφου Αράντας (Cerro de Arandas), ανάμεσα στους ποταμούς Σιλάο και Γκουαναχουάτο, σε μέσο υψόμετρο 1.724 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Κλίμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Ιραπουάτο έχει υγρό υποτροπικό κλίμα (Cwa κατά Köppen), με μέση ετήσια θερμοκρασία 19,7 °C. Η μεγάλη πλειονότητα των βροχοπτώσεων γίνεται από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο. Μικρές είναι οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια του έτους, με μέση μέγιστη (δηλαδή μετά το μεσημέρι) 28,0 °C και μέση ελάχιστη 11,5 °C. Το απόλυτο «ρεκόρ» μέγιστης θερμοκρασίας ήταν 42,1 °C και σημειώθηκε μήνα Μάιο, ενώ η απόλυτα ελάχιστη ήταν −3,0 °C και σημειώθηκε μήνα Ιανουάριο. Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 644 χιλιοστόμετρα, με μέσο όρο 68,6 ημέρες βροχής ανά έτος. Για όλα τα παραπάνω δεδομένα η πηγή είναι η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία του Μεξικού[8]
Συγκοινωνίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Ιραπουάτο εξυπηρετείται από το Διεθνές Αεροδρόμιο Ντελ Μπάχιο (επισήμως: Διεθνής Αερολιμένας Γκουαναχουάτο), που απέχει 25 λεπτά οδικώς από την πόλη ή 37 χιλιόμετρα από το κέντρο της σε ευθεία γραμμή (είναι δίπλα στη μικρότερη πόλη Σιλάο). Από το αεροδρόμιο αυτό, με λιγότερο από τρεις ώρες πτήσεως βρίσκεται κάποιος σε σημαντικές μεγαλουπόλεις όπως το Λος Άντζελες, το Χιούστον, το Ντάλας, η Πόλη του Μεξικού, το Μοντερρέι και η Γουαδαλαχάρα.
Μια τετράδα σημαντικών Εθνικών οδών διέρχεται από το Ιραπουάτ, οι οδοί με τους αριθμούς 45, 90, 43 και 110.
Εκπαίδευση και έρευνα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πόλη έχει μερικά ιδιωτικά πανεπιστήμια, μεταξύ των οποίων ένα παράρτημα του ρωμαιοκαθολικού «Πανεπιστημίου του Ενσαρκωθέντος Λόγου» (University of the Incarnate Word) που έχει έδρα στις ΗΠΑ, και ένα μόνο δημόσιο Α.Ε.Ι., το Instituto Tecnológico Superior de Irapuato (ITESI).
Η πόλη φιλοξενεί επίσης ένα ερευνητικό κέντρο του μεξικανικού οργανισμού CINVESTAV, κέντρο που ειδικεύεται στη βιοτεχνολογία των φυτών και τη γενετική. Συναφώς, υπάρχει στο Ιραπουάτο και το νεοϊδρυθέν «Εθνικό Κέντρο Γονιδιωματικής των Φυτών».
Αθλητικές εγκαταστάσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εστάδιο Σέρχιο Λεόν Τσάβες
- Αρένα ταυρομαχιών (Plaza de Toros)
- Στάδιο Πάρκε Ιρεκούα
- Λέσχη Γκολφ Σάντα Μαργαρίτα
Αξιοσημείωτα πρόσωπα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο Ιραπουάτο γεννήθηκαν μεταξύ άλλων και οι εξής κατά χρονική σειρά:
- Ενρίκε ντελ Μοράλ (1905-1987), αρχιτέκτονας
- Σάμουελ Ρούις (1924-2011), Ρωμαιοκαθολικός επίσκοπος και πολιτικός διαμεσολαβητής
- Σίλβια Ναβάρρο (γενν. 1978), ηθοποιός
- Νατάλια Γκερρέρο (γενν. 1987), ηθοποιός
- Ρομπέρτο Αλβαράδο (γενν. 1998), ποδοσφαιριστής
Εικόνες από την πόλη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]-
Τοιχογραφία που απεικονίζει τον Μιγκέλ Ιδάλγο ι Κοστίγια και τον Αγώνα για την ανεξαρτησία του Μεξικού. -
Ο ναός Οσπιταλίτο -
Τοιχογραφία που απεικονίζει τη δίπλευρη (Ινδιάνικη Πουρέπετσα και Ισπανική) ιστορία του Ιραπουάτο -
Το συντριβάνι Άγουας Δανσαρίνας -
Οι Κήποι του Ιδάλγο -
Ο «Ναός της Μοναξιάς» (Templo de la Soledad) -
Η Πλατεία των Ιδρυτών
«Αδελφές» πόλεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Ιραπουάτο είναι «αδελφοποιημένο» με τις εξής οκτώ πόλεις/δήμους:
Αγουασκαλιέντες του Μεξικού
Γκρην Μπέυ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (ΗΠΑ)- Χιούστον των ΗΠΑ
- Τσούλα Βίστα των ΗΠΑ
- Λαρέντο των ΗΠΑ
Μαριανάο της Κούβας (δήμος της Αβάνας)- Μακάλεν των ΗΠΑ
Μούρθια της Ισπανίας
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ seieg
.iplaneg .net /seieg /doc /Principales _Resultados _EI _2015 _1452885251 .pdf. - ↑ «2005 Census». INEGI: Instituto Nacional de Estadística, Geografía e Informática. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2007.
- ↑ «Irapuato History». irapuato.gob.mx. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2007.
- ↑ «Historia de la Conquista». irapuato.gob.mx. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2007.
- ↑ «200 feared dead…»
- ↑ «300 feared dead…»
- ↑ «The killing of 26 people at a drug rehab center in Mexico thought to be part of a gang war». Los Angeles Times. 3 Ιουλίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2023.
- ↑ «NORMALES CLIMATOLÓGICAS 1971-2000» Αρχειοθετήθηκε 2010-11-08 στο Wayback Machine.. Retrieved August 4, 2012.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Επίσημος ιστότοπος του δήμου (Presidencia Municipal de Irapuato)
- Το Ιραπουάτο στα «Βικιταξίδια»