Ιωάννης ο Ραίκτωρ
| Ιωάννης ο Ραίκτωρ | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 922 (περίπου)[1] |
| Θάνατος | 947 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | διπλωμάτης |
Ο Ιωάννης ο ραίκτωρ (άκμασε 922 - 947) ήταν Βυζαντινός αξιωματούχος, ο οποίος υπηρέτησε ως κύριος υπουργός (παραδυναστεύων) της Αυτοκρατορίας στις αρχές της βασιλείας τού Ρωμανού Α΄ Λεκαπηνού. Αντιμετωπίζοντας κατηγορίες, άφησε το αξίωμά του και αποσύρθηκε σε ένα μοναστήρι, αλλά παρέμεινε έμπιστος τού Αυτοκράτορα, για τον οποίο ανέλαβε μία λεπτή διπλωματική αποστολή στη Βουλγαρία το 929. Πιθανότατα αναγνωρίζεται ως ένας από τους συνωμότες, που το 947 σκόπευαν να καθαιρέσουν τον Κωνσταντίνο Ζ΄ και να επαναφέρουν στο θρόνο τον γιο του Ρωμανού Α΄, Στέφανο Λεκαπηνό.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ιωάννης αναφέρεται για πρώτη φορά το 922, στον απόηχο μίας αποτυχημένης συνωμοσίας εναντίον τού Αυτοκράτορα Ρωμανού Α΄ Λεκαπηνού (βασ. 920–944) και τού συναυτοκράτορά του Κωνσταντίνου Ζ΄ (βασ. 913–959). Εκείνη την εποχή ήταν πρεσβύτερος, είχε τον τίτλο τού ραίκτορα και ήταν ο αρχισύμβουλος (παραδυνάστευον) τού Ρωμανού Α΄. Μετά την αποκάλυψη της συνωμοσίας από τον υπηρέτη ενός από τους συνωμότες, πήρε τον υπηρέτη στην αυτοκρατορική νοικοκυριό. Επιπλέον, υποστήριξε επιτυχώς την προαγωγή του Κωνσταντίνου Λωρικάτου, του πρωτοκάραβου (καπετάνιου τού αυτοκρατορικού δρόμωνα) και πιστού οπαδού τού Ρωμανού Α΄, στο αξίωμα του πρωτοσπαθάριου της φιάλης, που μέχρι τότε κατείχε ένας από τους εμπλεκόμενους στην συνωμοσία. [2]
Την άνοιξη του 922 ο Ιωάννης, ο ναύαρχος Αλέξιος Μωσηλέ, ο Δομέστικος των Σχολών Πόθος Αργυρός και ο αδελφός του Λέοντας Αργυρός στάλθηκαν για να αντιμετωπίσουν μία βουλγαρική εισβολή. Στη Μάχη των Πηγών που ακολούθησε κοντά στην Κωνσταντινούπολη, ο Ιωάννης έφυγε σχεδόν αμέσως από το πεδίο και αναζήτησε καταφύγιο σε ένα κοντινό πολεμικό πλοίο, ενώ η μάχη εξελίχθηκε σε ήττα για τους Βυζαντινούς, οι οποίοι έχασαν πολλούς άνδρες και αξιωματικούς, νεκρούς και αιχμαλώτους. [2] [3] Λίγο αργότερα, απαγγέλθηκαν αδιευκρίνιστες κατηγορίες εναντίον του ενώπιον τού Αυτοκράτορα Ρωμανού Α΄. Προσποιούμενος αρρώστια, εγκατέλειψε το αυτοκρατορικό παλάτι και αποσύρθηκε σε ένα μοναστήρι που είχε ιδρύσει, κοντά στις Γαλακρήνες. [2] [4] Τον διαδέχθηκε ως παραδυναστεύων ο Ιωάννης Μυστικός. [2]
Παρά τις κατηγορίες και το ότι έγινε μοναχός, ο Ιωάννης φαίνεται ότι διατήρησε την εμπιστοσύνη τού Ρωμανού Α΄, διότι πιθανότατα το 929 στάλθηκε σε διπλωματική αποστολή στη Βουλγαρία. Επισήμως η αποστολή του ήταν να συμφιλιώσει τον ηγεμόνα Πέτρο Α΄ (927–969) με τον μικρότερο αδελφό του Ιβάν, ο οποίος είχε επαναστατήσει ανεπιτυχώς εναντίον του και είχε αναγκαστεί να γίνει μοναχός, αλλά στην πραγματικότητα επρόκειτο να φέρει τον Ιβάν στην Κωνσταντινούπολη. Μόλις ο Ιβάν βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη, εγκατέλειψε τη μοναστική του συνήθεια και νυμφεύτηκε μία Βυζαντινή αρχόντισσα. Ο Ιωάννης και ο μεγαλύτερος γιος τού Ρωμανού και συναυτοκράτορας Χριστόφορος Λεκαπηνός (921–931) ήταν παρόντες στην τελετή. [2]
Ο Ιωάννης πιθανότατα ταυτίζεται με τον Ιωάννη τον ραίκτορα, ο οποίος τον Δεκέμβριο του 947 ήταν μέρος μίας αποτυχημένης συνωμοσίας για την καθαίρεση του Κωνσταντίνου Ζ΄, πλέον μόνου Αυτοκράτορα, και την αποκατάσταση τού νεότερου γιου τού Ρωμανού Α΄, Στέφανου Λεκαπηνού στον θρόνο. Οι συνωμότες τιμωρήθηκαν με διάφορους τρόπους: τυφλώθηκαν, τα αυτιά και οι μύτες τους κόπηκαν, ταπεινώθηκαν δημόσια στους δρόμους της πρωτεύουσας και εξορίστηκαν. [2]
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2013). Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften. Nach Vorarbeiten F. Winkelmanns erstellt (in German). Berlin and Boston: De Gruyter.
- Runciman, Steven (1988) [1929]. The Emperor Romanus Lecapenus and His Reign: A Study of Tenth-Century Byzantium. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 0-521-35722-5.