Χρυσοσπηλιώτισσα (συνοικία Αμμοχώστου)
Συντεταγμένες: 35°6′27.45119″N 33°55′42.52332″E / 35.1076253306°N 33.9284787000°E
| Χρυσοσπηλιώτισσα | |
|---|---|
| Συνοικία του Δήμου Αμμοχώστου | |
 Η τοποθεσία της Χρυσοσπηλιώτισσας στον Δήμο Αμμοχώστου. | |
  Χρυσοσπηλιώτισσα | |
| Χώρα | Κύπρος[1][2] |
| Διοικητική μονάδα | Δήμος Αμμοχώστου[1][2] |
| Γ.Κ. | 3000-10[1][2] |
| Ζώνη ώρας | UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα) |
| δεδομένα | |
Η Χρυσοσπηλιώτισσα είναι συνοικία του Δήμου Αμμοχώστου.[3] Η συνοικία είναι γνωστή και ως Κάτω Βαρώσι. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, η διοικητική έκταση της συνοικίας και γενικότερα του Δήμου Αμμοχώστου δεν ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Τα εδάφη αυτά ανήκουν εκ του νόμου (de jure) στην Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ εκ των πραγμάτων (de facto) ανήκουν στο μη αναγνωρισμένο κράτος της Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου.[4][5]
Τοποθεσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στα δυτικά συνορεύει με τη Δερύνεια, στα βόρεια με τον Άγιο Λουκά, στα ανατολικά με τον Άγιο Ιωάννη και τον Άγιο Νικόλαο, στα νοτιοανατολικά με την Αγία Ζώνη και στα νότια με την Ακρόπολη και τον Άγιο Γεώργιο.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η περιοχή, όπως και όλο το Βαρώσι, άρχισε να κτίζεται και να αναπτύσσεται από τον πληθυσμό που εκδιώχθηκε από την εντός των τειχών πόλη της Αμμοχώστου από τον οθωμανικό στρατό μετά το 1573.[6]
Έως το 1960 το Κάτω Βαρώσι ήταν μια περιοχή με περιβόλια εσπεριδοειδών, κυρίως πορτοκαλιών και λεμονιών, με τα σπίτια των κατοίκων να βρίσκονται μέσα και δίπλα από τα περιβόλια. Με την αναβάθμιση και την επέκταση του λιμανιού της Αμμοχώστου μετά το 1960 σημειώθηκε σημαντική ανάπτυξη στην οικονομική δραστηριότητα και στο εμπόριο. Στην περιοχή δημιουργήθηκαν παρεμφερείς υπηρεσίες, εξαγωγικοί οίκοι, συσκευαστήρια γεωργικών προϊόντων που βοηθούσαν στην εξαγωγή προϊόντων.[6]
Γύρω στο 1922 η περιοχή απέκτησε ηλεκτροδότηση.[6]
Στα μέσα της δεκαετία του 1940 στο Κάτω Βαρώσι άρχισε μια αστική ανάπτυξη, με διαχωρισμό οικοπέδων στα αγροτικά τεμάχια. Η συνοικία, και γενικά η πόλη της Αμμοχώστου, επεκτάθηκε. Οι συνοικίες της Αμμοχώστου ενώθηκαν. Με την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960 ξεκίνησε η τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 κτίστηκαν τα πρώτα ξενοδοχεία. Μεταξύ 1960 και 1974 η Αμμόχωστος αναπτύχθηκε τουριστικά με ταχύτατους ρυθμούς. Το Κάτω Βαρώσι γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη.[6]
Στην ανάπτυξη αυτή βοήθησε κα η δημιουργία του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Κάτω Βαρωσίων, το οποίο αρχικά χρηματοδοτούσε γεωργούς και στη συνέχεια εργαζόμενους διαφόρων επαγγελμάτων.[6]
Εκπαιδευτήρια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη Χρυσοσπηλιώτισσα λειτουργούσε πολυδιδάσκαλο δημοτικό σχολείο. Το 1963 μεταφέρθηκε στη συνοικία από άλλη περιοχή της πόλης το Γυμνάσιο Θηλέων Αμμοχώστου.[6]
Οργανωμένα σύνολα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη Χρυσοσπηλιώτισσα υπήρχαν τα εξής σωματεία:
- Μορφωτικός Σύλλογος Αδελφότης Κάτω Βαρωσίων που είχε ιδρυθεί το 1939. Αντικαταστάθηκε το 1948 από τον Αθλητική Σύλλογο Μαραθών Κάτω Βαρωσίων. Ο Μαραθώνας διατηρούσε ποδοσφαιρική και πετοσφαρική ομάδα, θεατρικό και χορευτικό όμιλο, οργάνωνε διάφορες εκδηλώσεις και χοροεσπερίδες.[6]
- ΘΟΪ Κάτω Βαρωσίων, το οποίο ασχολείτο με τον αθλητισμό και διοργάνωνε και άλλες εκδηλώσεις.[6]
Εκκλησία Παναγίας Χρυσοσπηλιώτισσας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο ναός της συνοικίας είναι αφιερωμένος στην Παναγία την Χρυσοσπηλιώτισσα. Αποτελεί τον μεγαλύτερο ναό της Αμμοχώστου.[7] Η αρχαιότερη γραπτή πηγή για τον ναό ανάγεται στο 1335.[7][8][9] Ο περιηγητής Jacobus de Verona αναφέρει ότι προσκύνησε στη Santa Maria de la Cava, δηλαδή στην Παναγία της Σπηλιάς.[6][7][10][8][9] Μια άλλη γραπτή πηγή προέχεται από το 1394. Ο Ιταλός Nivolai Martoni αναφέρει την εκκλησία μετά από επίσκεψη του στην Αμμόχωστο, γράφοντας ότι την επισκέπτονται πολλοί Έλληνες και Λατίνοι για προσευχή.[10][8][9] Μια τρίτη αναφορά προέρχεται από το 1683. Ο Ολλανδός περιηγητής Cornelis van Bruyn αναφέρεται στην εκκλησία του χωριού Σπηλιώτισσα, παλαιότερη ονομασία της περιοχής.[10][8][9]
Γύρω στο 1960 οικοδομήθηκε μεγαλύτερη εκκλησία στην ίδια τοποθεσία.[7][8] Το 1975 οι Τούρκοι έποικοι που εγκαταστάθηκαν στη βόρεια Κύπρο μετέτρεψαν την εκκλησία σε μουσουλμανικό τέμενος.[7][8]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 «STATISTICAL CODES OF MUNICIPALITIES/COMMUNITIES AND QUARTERS OF CYPRUS, 2015». (Αγγλικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Ελληνικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2018.
- ↑ Ξενοφώντος, Γιάννης (2015-08-15). «Αδημοσίευτες φωτογραφίες από την Αμμόχωστο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-23. https://web.archive.org/web/20180923000636/http://www.sigmalive.com/news/local/258167/adimosieftes-fotografies-apo-tin-ammoxosto. Ανακτήθηκε στις 2018-09-23.
- ↑ «Η ιστορία της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου». HuffPost Greece. 2017-07-28. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-23. https://web.archive.org/web/20180923160707/https://www.huffingtonpost.gr/2017/07/28/eidiseis-politiki-kypriako-ammoxostos-_n_17616146.html. Ανακτήθηκε στις 2018-09-23.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 6,8 «Το Κάτω Βαρώσι της θαλασσοφίλητης πόλης» (PDF). Δήμος Αμμοχώστου. Αύγουστος 2020. σελ. 47. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 13 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 «Οι εκκλησίες των Βαρωσίων, της νέας πόλης της Αμμοχώστου. 40 χρόνια μετά». Εκκλησία της Κύπρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-23. https://web.archive.org/web/20180923160026/http://churchofcyprus.org.cy/24861. Ανακτήθηκε στις 2018-09-23.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 «Το παλιό καμπαναριό της εκκλησίας της Χρυσοσπηλιώτισσας…1947». ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑ. 2018-04-22. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-23. https://web.archive.org/web/20180923203445/https://ammohostos.wordpress.com/2018/04/22/%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%8C-%CE%BA%CE%B1%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%8C-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82/. Ανακτήθηκε στις 2018-09-23.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Κυριάκος, Χατζηιωάννου. «Η Πόλις της Αμμοχώστου, Ιστορία και Θρύλος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 «ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ Η ΠΟΛΗ ΜΑΣ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2018.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- «Το Κάτω Βαρώσι της θαλασσοφίλητης πόλης» (PDF). Δήμος Αμμοχώστου. Αύγουστος 2020. σελ. 47. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 13 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2020.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Απόδημοι Κάτω Βαρωσίων και Ενορίας Χρυσοσπηλιώτισσας, επίσημος λογαριασμός στο Facebook.
