Καρυδιά
| Καρυδιά | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Καρυδιά
| ||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Είδη | ||||||||||||
|
Δείτε κείμενο | ||||||||||||
Η καρυδιά (επιστ: Καρυά, Juglans)[1][2] ανήκει στην οικογένεια των Καρυοειδών (Juglandaceae[3]) με 20 είδη φυλλοβόλων δέντρων. Είναι αυτοφυές, αγγειόσπερμο, μονοχλαμυδικό φυτό. Δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα προσαρμογής και καλλιεργείται σε διάφορους τύπους κλιμάτων και περιβάλλοντος. Όμως αποδίδει περισσότερο σε περιοχές με θερμό και υγρό κλίμα. Το πιο συνηθισμένο και γνωστό είδος είναι η Καρυά η βασιλική, λατινική ονομασία Juglans regia.
Ονομασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ονομασία στα λατινικά του γένους Juglans προέρχεται από τις λέξεις Jovis glans, που σημαίνουν Διὸς βάλανος[4][5] (Διοσβάλανος).
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα φύλλα της καρυδιάς είναι μεγάλα, μακριά, σύνθετα. Το κάθε φύλλο αποτελείται από 7-9 μικρά φύλλα, με ωοειδές σχήμα. Τα άνθη της είναι αφανή χωρίς πέταλα και τα αρσενικά σχηματίζουν ταξιανθίες. Ο κορμός της είναι παχύς και η διάμετρος του φτάνει τα 2,5 μέτρα.
Η κοινή καρυδιά φτάνει σε ύψος τα 35 μέτρα και είναι γνωστή και με τις ονομασίες αγγλική ή περσική.
Καρπός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Καλλιεργείται για τον καρπό της, το καρύδι, και για την εξαιρετικής ποιότητας ξυλεία της.
Τα καρύδια, όταν ωριμάσουν, τινάζονται από το δέντρο με ράβδισμα και μαζεύονται από το έδαφος πριν μαυρίσουν. Στη συνέχεια ξεφλουδίζονται και ξεραίνονται σε ειδικά ξηραντήρια. Το καρύδι έχει σχήμα σφαιρικό και το περικάρπιο του όταν είναι χλωρό είναι παχύ σαρκώδες και πράσινο ενώ όταν ωριμάζει αλλάζει χρώμα σε ανοιχτό μπεζ-καφέ και γίνεται σκληρό, ξυλώδες κέλυφος.
Το εσωτερικό του καρυδιού, η καρυδόψιχα, αποτελείται από δύο μεγάλες κοτυληδόνες οι οποίες περιβάλλονται από ένα λεπτό σπερματικό περίβλημα. Η καρυδόψιχα τρώγεται σκέτη σαν ξηρός καρπός, χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική, στη μαγειρική και τρώγεται με μέλι. Το χλωρό καρύδι γίνεται νόστιμο γλυκό του κουταλιού.
Η Κίνα είναι πρώτη στον κόσμο σε παραγωγή καρυδιών. Ακολουθούν οι Η.Π.Α., το Ιράν, η Τουρκία και η Ουκρανία. Η έκταση που καταλαμβάνει στην Ελλάδα ανέρχεται σε 700.000 στρ. περίπου, ενώ η ετήσια παραγωγή καρυδιών ανέρχεται σε 25.000 τόνους. Η αποφλοίωση - σπάσιμο των καρυδιών πέρα των καρυδοθραυστών προσωπικής χρήσης γίνεται και σε ειδικά μηχανήματα τους σπαστήρες καρυδιών. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν εταιρίες που προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες.
Χρησιμότητα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το ξύλο της καρυδιάς είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό και δεν εμφανίζει ρωγμές. Είναι συμπαγές με εξαιρετική ελαστικότητα και χρησιμοποιείται στην κατασκευή επίπλων πολύ καλής ποιότητας. Επειδή κατεργάζεται εύκολα χρησιμοποιείται και στην ξυλογλυπτική.
Πολλαπλασιασμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην Ελλάδα η καρυδιά πολλαπλασιάζεται με σπόρο από καλά και ειδικά επιλεγμένα δέντρα. Σε άλλες χώρες ο πολλαπλασιασμός γίνεται με εμβολιασμό αλλά θεωρείται αρκετά δύσκολος.
Είδη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πολύ διαδεδομένο είδος καρυδιάς στην Ευρώπη είναι η Καρυα η βασιλική (Juglans regia). Ένα είδος καρυδιάς είναι η μαύρη καρυδιά (Juglans nigra) δέντρο της Βόρειας Αμερικής που φτάνει σε ύψος τα 25 μέτρα και είναι μακρόβιο φυτό, που μπορεί να ξεπεράσει την ηλικία των 250 ετών. Το ξύλο της είναι εξαιρετικής ποιότητας , ακριβό και ανθεκτικό. Τα καρύδια που παράγει χρησιμοποιούνται στην αρτοποιία και στην παρασκευή γλυκών και παγωτού. Ακόμα ένα σημαντικό είδος είναι η Πτεροκαρύα της Κίνας και της Ιαπωνίας.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ votaniki. «Juglans regia». Βοτανική (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2019.
- ↑ Συλλογικό έργο, Εγκυκλοπαίδεια 2002, εκδ. 1983, τ. 9, σελ. 71.
- ↑ votaniki (23 Ιουλίου 2018). «Οικογένεια Juglandaceae». Βοτανική (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2019.
- ↑ «Ετυμολογία της λέξης Juglans». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ votaniki (28 Ιουνίου 2019). «Η ιστορία και οι «μετακινήσεις» της καρυδιάς». Βοτανική (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2019.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- «Ανθράκωση της καρυδιάς». Ανθράκωση της καρυδιάς. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2009.
- «Αποφλοίωση καρυδιών». Καρυδοσπαστήρας. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2009.
- Καλλιέργεια καρυδιάς: https://web.archive.org/web/20120119205547/http://www.makin.gr/farmingwalnuts.html