Καρχηδονιακοί Πόλεμοι

Καρχηδονιακοί Πόλεμοι
Αναπαράσταση της Μάχης των Καννών
Χρονολογία	246-146 π.Χ.
Τόπος	Αφρική, Ιταλία
Έκβαση	Καταστροφή της Καρχηδόνας Νίκη της Ρώμης

Οι Καρχηδονιακοί Πόλεμοι ήταν τρεις συνολικά πόλεμοι που διεξήχθησαν από το 264 π.Χ. με 146 π.Χ. μεταξύ της Ρώμης και της Καρχηδόνας. Την περίοδο που έγιναν, θεωρούνταν ότι ήταν οι πιο μεγάλοι πόλεμοι που είχαν γίνει εως τότε. Οι αιτίες του πολέμου ήταν οι συγκρούσεις μεταξύ της ήδη υπάρχουσας Καρχηδονιακής Αυτοκρατορίας με την αναδυόμενη Ρωμαϊκή Δημοκρατία. Στην αρχή οι Ρωμαίοι ήθελαν να επεκταθούν μέσω της Σικελίας, η οποία λειτουργούσε υπό Καρχηδονιακό έλεγχο. Στην αρχή του Α´ Καρχηδονιακού Πολέμου, η Καρχηδόνα ήταν η υπερδύναμη στη Δυτική Μεσόγειο, με μια γιγαντιαία θαλάσσια αυτοκρατορία. Η Ρώμη ήταν μια ταχέως αναδυόμενη δύναμη, η οποία όμως δεν είχε τον στόλο που είχε η Καρχηδόνα. Στο τέλος του Γ´ Καρχηδονιακού όμως, ύστερα από περίπου εκατό χρόνια και πολλές χιλιάδες απώλειες σε μαχητικό δυναμικό, η Ρώμη διέλυσε την Καρχηδονιακή Αυτοκρατορία, πυρπόλησε την πρωτεύουσα της και ήταν πλέον το δυνατότερο κράτος στη Δυτική Μεσόγειο.

Πρώτος Καρχηδονιακός Πόλεμος

Α' Καρχηδονιακός Πόλεμος, διακρίνεται η Αυτοκρατορία των Καρχηδόνιων και η Ρωμαϊκή Δημοκρατία. Επίσης διακρίνεται το αμφιλεγόμενο Σικελικό μέρος για το οποίο έγινε η διαμάχη.

Το κύριο έδαφος που διεξήχθησαν πολεμικές επιχειρήσεις για τον Α' Καρχηδονιακό Πόλεμο ήταν στη Σικελία και στην Αφρική. Όμως, ο πόλεμος αυτός ήταν κυρίως ναυτικός πόλεμος. Άρχισε ως μια τοπική διαμάχη στη Σικελία μεταξύ δύο ευγενών. Ο ένας εκ των οποίων ζήτησε τη βοήθεια της Καρχηδόνας, αλλά μετά την πρόδωσε και πήγε στη Ρωμαϊκή Σύγκλητο για να ζητήσει βοήθεια ενάντια στην Καρχηδόνα. Οι Ρωμαίοι έστειλαν μια μονάδα φρουρών για να διασφαλίσει τη Μεσσίνα. Εξοργισμένος ο άλλος ευγενής, ζήτησε και πήρε τη βοήθεια των Καρχηδόνιων. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, αυτές οι αψιμαχίες μετατράπηκαν σε μια κανονική εμπόλεμη ζώνη για τον έλεγχο της Σικελίας. Ύστερα από μια σκληρή ήττα στη Μάχη του Ακράγαντα (262 π.Χ.) η ηγεσία της Καρχηδόνας κατάλαβε ότι δεν ήταν προς τα συμφέροντα της να πολεμάει στην ξηρά ενάντια των ΡωμαΪκών Λεγεώνων που είχαν το πάνω χέρι, και έτσι συγκέντρωσαν τις δυνάμεις τους στη θάλασσα όπου θεωρούσαν ότι υπερτερούσαν. Αρχικά, αυτή η τακτική καρποφόρησε. Οι Καρχηδόνιοι πέτυχαν μια πολύ σημαντική νίκη στη Ναυμαχία των Νήσων Λίπαρι. Όμως οι Ρωμαίοι γρήγορα αναδιοργάνωσαν τον στόλο τους με αποτέλεσμα μέσα σε δύο χρόνια να έχουν πάνω από εκατό πολεμικά πλοία. Επίσης, τους ήταν γνωστό ότι δεν μπορούσαν να κερδίσουν τους Καρχηδόνιους με τις γνωστές εως τότε τακτικές ναυμαχίες όποτε εισήγαγαν μια νέα πρωτοπορία στον στόλο τους. Το corvus, μια συσκευή που ήταν γέφυρα και επέτρεπε στις Ρωμαϊκες Λεγεώνες να επανδρώνουν εχθρικά πλοία. Αυτή η καινοτομία ήταν πολύ χρήσιμη για τον Α' Καρχηδονιακό Πόλεμο, αλλά αργότερα εγκαταλείφθηκε από τον Ρωμαϊκό στόλο. Ο Πρώτος Καρχηδονιακός Πόλεμος τελείωσε το 241 π.Χ. οπού υπεγράφη συνθήκη ειρήνης μεταξύ των διαπλεκόμενων. Αυτή η ειρήνη ανάγκασε την Καρχηδόνα να εγκαταλείψει τις κτήσεις τις στη Σικελία και να παραχωρήσει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό ως πολεμική αποζημίωση. Στην Καρχηδόνα επικράτησε ύστερα μια εποχή γενικότερης κρίσης, με κορύφωση τον Μισθοφορικό Πόλεμο το 238 π.Χ..

Αναπαράσταση ενός corvus.

Η Καρχηδόνα πέρασε τα επόμενα χρόνια αναδιοργανώνοντας την οικονομία της και επεκτείνοντας τις αποικίες της στην Ισπανία υπό νέα ηγεσία, τον οίκο των Βάρκα. Το 219 π.Χ.. θα είναι το έτος όπου ο Αννίβας θα επιτεθεί στο Σάγουντο, πόλη συμμαχική της Ρώμης και θα αρχίσει ο Δεύτερος Καρχηδονιακός Πόλεμος.

Δεύτερος Καρχηδονιακός Πόλεμος

Αρχή του Πολέμου

Μετά το τέλος του Πρώτου Καρχηδονιακού Πολέμου, η Καρχηδόνα εισέβαλλε στην Ισπανία και την υπέταξε. Μια πόλη φιλική προς τους Ρωμαίους, το Σάγουντο πλησίασε τους Ρωμαίους και παρακάλεσε την επίλυση της Καρχηδονιακής Επέκτασης. Έτσι, συμφωνήθηκε μεταξύ των Ρωμαίων και των Καρχηδονίων να τεθούν σύνορα τα οποία δεν μπορούσε να παραβεί το Καρχηδονιακό Κράτος. Η συνοριακή γραμμή ορίστηκε να είναι ο ποταμός Έβρος. Οι Καρχηδόνιοι, με αρχηγό τον Αννίβα, παραβίασαν τη συνθήκη αυτή και πέρασαν τον Έβρο. Ο Αννίβας ανέλαβε αρχηγεία στην εκστρατεία αυτή και άφησε άλλους στη διοίκηση της Ισπανίας. Εκείνος έβαλε στόχο την Ιταλία.

Οι Μάχες του Β' Καρχηδονιακού Πολέμου.

Από την αρχή του πολέμου η ιδιοφυΐα του Αννίβα ήταν φανερή. Οι Ρωμαίοι σχεδίασαν μια εισβολή σε Καρχηδονιακά εδάφη με δύο στρατούς. Έναν στην Αφρική με ηγέτη τον Σεμπρόνιο, και έναν στην Ιβηρική Χερσόνησο με ηγέτη τον Κορνήλιο Σκιπίωνα. Ο Αννίβας όμως το προέβλεψε αυτό. Έτσι θεώρησε ότι αν ο ίδιος έκανε εισβολή στην Ιταλία τότε η πατρίδα του θα ήταν ασφαλής. Έτσι άρχισε μια από τις πιο μεγαλειώδες εκστρατείες τις αρχαιότητας. Η πορεία του Αννίβα προς τη Ρώμη. Αφού άφησε τον αδερφό του να προστατεύει τα Ιβηρικά εδάφη, ο ίδιος πέρασε την Πυρηναία με 50.000 πεζικό, 9.000 ιππικό και ελέφαντες (το νούμερο μας είναι άγνωστο). Γρήγορα πέρασε τον ποταμό Ροδανό, προσπερνώντας στρατηγικά τα βαρβαρικά φύλα που ήταν εναντίον του ενώ την ίδια στιγμή οι Ρωμαίοι είχαν φτάσει στην πόλη της Μασσαλίας. Μόλις ο Σκιπίωνας έμαθε ότι τον ξεπέρασε στρατηγικά ο Αννίβας, γρήγορα ανέλαβε ηγεσία ενός στρατού στη Γαλατία, αναμένοντας τον Αννίβα και έστειλε τον αδερφό του ως ηγέτη του στρατού στην Ιβηρική. Εν τω μεταξύ, ο Αννίβας, παρά όλες τις απώλειες, κατάφερε και πέρασε τις Άλπεις με 24.000 πεζούς και 6.000 ιππικό. Από εκείνο το σημείο και ύστερα επιστράτευσε πολλούς Γαλάτες στον στρατό του ως μισθοφόρους.

Αντεπίθεση των Ρωμαίων

Μόλις οι Ρωμαίοι έμαθαν ότι ο Αννίβας βρισκόταν στην Ιταλία, έκαναν προετοιμασίες για να τον αντιμετωπίσουν. Ο Σεμπρόνιος και ο στρατός του ανακλήθηκαν από την Αφρική και ο Σκιπίωνας άρχισε διαδικασίες επιστράτευσης. Ο Σκιπίωνας ανέλαβε με τον στρατό του την προστασία της Βόρειας Ιταλίας και ο ίδιος είχε ορίσει διοικητήριο τον ποταμό Πάδο. Τα δύο ιππικά συναντήθηκαν με αψιμαχίες στη Βόρεια Πλευρά του Πάδου. Οι Ρωμαίοι έχασαν και μάλιστα ο Σκιπίωνας τραυματίστηκε. Ο Αννίβας συνέχισε την πορεία του περνώντας από τη Νότια πλευρά του Πάδου. Για να εμποδίσει την εκστρατεία του, ο Σκιπίωνας κατέλαβε στρατηγική θέση στις οχθές του ποταμού Τρέβια. Πάλι ο Αννίβας έδειξε τη στρατιωτική του ευφυΐα. Προσποιήθηκε επίθεση με αποτέλεσμα να τραβήξει τους Ρωμαίους στο πλευρό του, χάνοντας έτσι την υπεροχή τους στρατηγικά, και να τους περικυκλώσει από όλες τις πλευρές. Ο Ρωμαϊκός Στρατός καταστράφηκε ολοσχερώς. Αυτό όμως δεν πτόησε τους Ρωμαίους και άρχισαν ξανά διαδικασίες επιστράτευσης.

Απόλυτη Ήττα των Ρωμαίων

Την επόμενη άνοιξη, ο νέος Ύπατος, Φλαμίνιος, εγκατάστησε τον στρατό του στο Αρρέτιο της Ετρούριας. Επίσης εγκατάστησε και τον στρατό του συναδέλφου του στο Αρριμίνιο. Με αυτήν την κίνηση, υποτίθεται ότι θα κλεινόντουσαν όλες οι πιθανές οδοί για να περάσει ο Αννίβας και έτσι θα μπορούσαν να τον περικυκλώσουν. Αλλά ο Αννίβας προέβλεψε ότι θα είχαν κάνει κάποια τέτοια κίνηση οι Ρωμαίοι, και έτσι εκείνος πέρασε τα Απέννινα Όρη και πήγαινε προς τη Ρώμη χρησιμοποιώντας τα εδάφη της Ετρούριας. Έτσι, απέκτησε την καλύτερη πιθανή θέση σε στρατηγικό επίπεδο, μεταξύ της Ρωμαϊκής πρωτεύουσας και του Ρωμαϊκού Στρατού. Ήξερε επίσης ότι ο Φλαμίνιος θα ήταν υποχρεωμένος να επιστρέψει στη Ρώμη για να την προστατέψει. Έτσι, ο Αννίβας στασίασε τον στρατό του στη διαδρομή που θα έκανε ο Φλαμίνιος προς τη Ρώμη, με μοναδικό σκοπό να τον εξοντώσει. Τοποθέτησε τον στρατό του στο Βόρειο ύψος της Λίμνης Τρασιμένης, όπου είχε θέα στο πέρασμα που θα χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι. Οι Ρωμαίοι πέρασαν από αυτό το πέρασμα, δίχως να γνωρίζουν τη μοίρα που τους περίμενε. Μόλις ο Αννίβας έδωσε σήμα, όλος ο Καρχηδονιακός Στρατός όρμησε και περικύκλωσε τους Ρωμαίους από κάθε πλευρά. Όσοι επιβίωσαν τη μάχη, πνίγηκαν στα νερά της λίμνης. Πλέον, η Βόρεια Ιταλία ήταν στο έλεος του Αννίβα, και η Ρώμη ήταν εύκολος στόχος.

Ο νέος ηγέτης των Ρωμαίων

Αφού μαθεύτηκε η ήττα στη Λίμνη Τρασιμένη, ο λαός εξαγριώθηκε με τους Καρχηδόνιους, αφήνοντας πίσω το ένδοξο παρελθόν της Ρώμης και παίρνοντας τα όπλα να την υπερασπιστούν. Λόγω των περιστάσεων, ορίστηκε ένας δικτάτορας να διοικήσει τη Ρώμη, ο Φάβιος Μάξιμος. Ήταν μέλος των Φαβιανών, ενός οίκου της Ρώμης με μεγάλη παράδοση και ιστορία νικών. Ήταν επίσης και ο διπλωμάτης που προσέφερε στους Καρχηδόνιους Ειρήνη ή Πόλεμο. Είπε γρήγορα να συνταχθούν στρατοί και να τεθούν οι πόλεις σε καθεστώς αμύνης. Ο Αννίβας στο μεταξύ, ήξερε ότι ήταν αδύνατο να καταλάβει τη Ρώμη. Έτσι, παρέλαυνε Δυτικά, από την Ούμβρια στην Απούλια, κάνοντας μεγάλες ζημιές στο έδαφος καθώς πήγαινε. Οι ελπίδες του ήταν να πείσει τους συμμάχους του ότι μαζί του, αυτοί ήταν ασφαλείς στην εκτέλεση πολεμικών επιχειρήσεων στη Ρώμη. Επίσης προσπαθούσε να ωθήσει τον Φάβιο σε μια κατα μέτωπο σύγκρουση. Ο δικτάτορας όμως είχε μάθει μέσα από τον πόλεμο ότι δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τον Αννίβα στη μάχη, και έτσι περιορίστηκε σε αψιμαχίες και περιορισμένη στρατηγική ευελιξία. Επειδή ακριβώς ήταν τέτοια η ιδιοσυγκρασία του, ονομάστηκε Φάβιο ο Αργός. Ο Αννίβας προσπάθησε να τον προσελκύσει σε ανοιχτή μάχη περνώντας μέσα από το πεδίο του Σαμνίου στα πλούσια εδάφη της Καμπανίας. Ο Φάβιος γρήγορα κατέλαβε τα βουνά που περικύκλωναν τα πεδία αυτά. Ο Αννίβας όμως είχε ένα στρατήγημα. Διέταξε το Ελαφρύ Πεζικό του να συνοδεύσουν στην κορυφή των βουνών ένα κοπάδι ζώων που είχαν στα κέρατα τους αναμμένους πυρσούς. Οι φρουροί που φύλαγαν το σημείο αυτό φοβήθηκαν και λιποτάκτησαν και έτσι ο Αννίβας πέρασε από το απροστάτευτο σημείο χωρίς την παραμικρή απώλεια και συνέχιζε την εκστρατεία καταστροφής της Ρώμης. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλον αυτό τον καιρό, οι συμμαχικές πόλεις της Ρώμης δεν την εγκατέλειψαν και έμειναν πιστές σε αυτή.

Η κορύφωση του Αννίβα

Η μετριοπαθής στάση του Φαβίου σύντομα έγινε μισητή από το Ρωμαϊκό πλήθος. Αυτό κορυφώθηκε από την απόδραση του Αννίβα από την Καμπάνια. Δύο νέοι Υπάτοι τέθηκαν, ώστε να ακολουθήσουν μια πιο επιθετική πολιτική: Ο Τερέντιος Βάρρος και Εμίλιος Παύλλους. Ο στρατός του Αννίβα βρισκόταν στην Απούλια, κοντά στην πόλη των Καννών στον ποταμό Οφάντο. Σε αυτό το μέρος αποφάσισαν οι Ύπατοι να δώσουν μάχη. Ο στρατός τους αποτελούταν από 80.000 πεζικό και 6.000 ιππικό, ο μεγαλύτερος στρατός που είχε η Ρώμη μέχρι τότε σε ένα μόνο πεδίο μάχης. Ο στρατός του Αννίβα αποτελούταν από 40.000 πεζικό και 10.000 ιππικό. Οι Ύπατοι είχαν βάρδιες στην ηγεσία του στρατού. Ο Παύλλους ήταν προσεκτικός και διστακτικός ενώ ο Βάρρος ήταν αδίστακτος και ήταν έτοιμος με κάθε ευκαιρία να αντιμετωπίσει τον Αννίβα. Έτσι, τελέστηκε η πιο σημαντική μάχη στην καριέρα του Αννίβα, η μάχη των Καννών.

Η Μάχη των Καννών

Η Μάχη των Καννών. Διακρίνεται το μισοφεγγαρικό σχέδιο του Αννίβα.

Οι Ρωμαίοι παρέταξαν το βαρύ τους πεζικό στο κέντρο με εντολή να επιτεθούν στο κέντρο του Αννίβα. Μπροστά από το Βαρύ Ρωμαϊκό Πεζικό ήταν οι αψιμάχοι, ελαφρύ πεζικό που είχαν ρόλο ενόχλησης του αντιπάλου στρατού. Στο δεξιό πλευρό του Ρωμαϊκού Στρατού είχε στασιάσει το Ρωμαϊκό Ιππικό και ήταν κοντά στο ποτάμι (2.000 ιππικό) και στο αριστερό πλευρό ήταν 6.000 ιππικό συμμαχικών πόλεων. Ο Αννίβας όμως, αντί να λειτουργήσει με τους παραδοσιακούς κανόνες των εως τότε μαχών, έκανε κάτι τελείως διαφορετικό. Έβαλε τους πιο αδύναμους στρατιώτες του στο κέντρο, οι οποίοι αποτελούταν από Γαλατικά και Ισπανικά φύλα, απέναντι από το Βαρύ Πεζικό των Ρωμαίων. Έπειτα τους κατέταξε σε σχήμα ημισελήνου, με τη λογική ότι οι Ρωμαίοι θα επιτεθούν πρώτα στο κέντρο. Στα πλάγια του στρατού του παρέταξε τους πιο έμπιστους του μαχητές, κυρίως Αφρικανικής προέλευσης. Αυτοί θα έμπαιναν στη μάχη μόνο όταν το αδύναμο κέντρο θα οδηγούνταν πίσω. Τέλος, στο αριστερό του πλευρό έβαλε 4.000 Ισπανικό και Γαλατικό Ιππικό και στο δεξιό του πλευρό 6.000 Ιππικό Νουμιδίας. Σκοπός των Ιππικών Σωμάτων ήταν να παρενοχλούν και να τρομάζουν τον αντίπαλο στρατό στην αρχή και να τον κυνηγάνε στο τέλος. Η μάχη αυτή ήταν μια απόλυτη νίκη για τους Καρχηδόνιους. Όταν οι Ρωμαίοι πίεσαν το αδύναμο κέντρο, είδαν ότι περικυκλώνονταν από Καρχηδόνιους στρατιώτες. Όσοι γλύτωσαν τη σφαγή στα πλάγια, πέθαναν από την τρομερή ορμή του Ιππικού. 70.000 στρατιώτες πέθαναν εκείνη την ημέρα, μεταξύ αυτών και 8 Ύπατοι και ο Εμίλιος ο ίδιος. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη καταστροφή της Ρώμης μετά την κατάληψη της από τους Γαλάτες πριν δύο αιώνες. Κάθε σπίτι στη Ρώμη πενθούσε.

Διπλωματικές αλλαγές μετά τη Μάχη των Καννών

Οι Ιταλικές πόλεις κατάλαβαν μετά τη Μάχη των Καννών ότι θα ήταν καλύτερο να έχουν την προστασία, παρά την εχθρότητα ενός στρατηγού όπως ο Αννίβας. Οι Απούλιοι, οι Λουκάνιοι, οι Σαμνίτες, οι Βρούτιοι έκαναν επαναστάσεις και απέκτησαν την προστασία του Αννίβα. Οι Λατινικές αποικίες και οι Ελληνικές πόλεις γενικώς και κατά πλειονότητα έμειναν πιστές στη Ρώμη. Η Κάπουα, μια σημαντική πόλη στη Ρώμη, άνοιξε τη δίοδο στον Αννίβα. Ο Φίλιππος Ε' της Μακεδονίας απείλησε με εισβολή τη Ρώμη προκειμένου να βοηθήσει τον Αννίβα.

Η αλλαγή του καθεστώτος

Η πρώτη ελπίδα στους Ρωμαίους ήρθε μόλις μαθεύτηκε ότι ο Ρωμαϊκός Στρατός κέρδισε τον στρατό του Ασδρούβα (αδερφός του Αννίβα) στην Ισπανία. Έπειτα ο Αννίβας συνάντησε την πρώτη μεγάλη του ήττα στην Καμπάνια. Επίσης σχηματίστηκε Ελληνικός Συνασπισμός κατά των Μακεδόνων από τους Ρωμαίους και έτσι μπόρεσαν να αποκλείσουν τον Φίλιππο Β' από το να ενισχύσει τον Αννίβα. Η πόλη της Καπούας ήταν ο επόμενος στόχος των Ρωμαίων, που την πολιορκούσαν για έξι μήνες. Ο Αννίβας προσπάθησε να διαλύσει την πολιορκία, αλλά οι Ρωμαίοι είχαν κάνει πολύ καλή αμυντική δουλειά και δεν μπόρεσε ο Αννίβας να τους νικήσει. Για να τους κάνει να λύσουν την πολιορκία, πήγε κατευθείαν προς τη Ρώμη. Πλέον Hannibal ante portas (ο Αννίβας είναι στις πύλες). Αλλά επειδή δεν μπορούσε να πολιορκήσει τη Ρώμη, έλυσε την πολιορκία. Στο μεταξύ οι Ρωμαίοι εισέβαλλαν και κατέκτησαν την Κάπουα, και όλους τους μεγάλους άντρες τους κρέμασαν για προδοσία. Πλέον ο Αννίβας δεν μπορούσε να βοηθήσει τους Ιταλούς συμμάχους του και ήταν καταδικασμένος στην ήττα.

Η πτώση του Αννίβα

Παρόλο που στην Ισπανία ο αδερφός του είχε ήττες, αποφάσισε να βοηθήσει τον Αννίβα και έτσι ακολούθησε με τον στρατό του την ίδια πορεία που έκανε και ο Αννίβας. Έτσι, στη Ρώμη ήταν δύο εχθροί αντί για ένας. Κρίθηκε απολύτως απαραίτητο από τα Ρωμαϊκά Στρατόπεδα να νικηθεί ο αδερφός του Αννίβα πριν φτάσει για να τον ενισχύσει. Έτσι, στη Μάχη του Μεταύρου, ο στρατός του Ασδρούβα και ο ίδιος πέθαναν. Ο Αννίβας μόλις το έμαθε αυτό, αναφώνησε: Καρχηδόνα, βλέπω το μέλλον σου

Η πτώση της Καρχηδόνας

Ο ηγέτης των Ρωμαϊκών Λεγεώνων στην Ισπανία, Πόπλιος Σκιπίωνας Αφρικανός, ήταν μια στρατιωτική ιδιοφυΐα. Κατάφερε και επέβαλε τη Ρωμαϊκή κυριαρχία στην Ιβηρική Χερσόνησο που μέχρι τότε ήταν στα χέρια Καρχηδόνιων. Μόλις επέστρεψε στη Ρώμη, τον έκαναν ομόφωνα οι Συγκλητικοί, ύπατο. Έτσι, εκείνος καθιέρωσε σχέδιο για να τελειώσει ο πόλεμος. Αποφάσισαν να κρατήσουν τον Αννίβα παγιδευμένο στη Βρουτανική χερσόνησο και εκείνοι να μεταφέρουν τον πόλεμο στην Αφρική. Ο Σκιπίωνας αναδιοργάνωσε τον στρατό χρησιμοποιώντας εξοπλισμό χαρισμένο από τον Ρωμαϊκό Λαό και απέπλευσε από τη Σικελία στην Αφρική. Ο Αννίβας που ήδη βρισκόταν στην Ιταλία, εκλήθη από την Καρχηδόνα να πάει στην Αφρική και να προστατέψει την πατρίδα του. Εκείνος το έκανε, αφήνοντας την Ιταλία, το μέρος όπου έφερε σχεδόν καταστροφή στη Ρώμη. Η τελική μάχη του πολέμου, όπου ήρθαν αντίπαλοι οι δύο ηγέτες του πολέμου, δόθηκε κοντά στη Ζάμα. Παρόλο που οι Καρχηδόνιοι πολέμησαν σε μειονεκτική θέση και με μεγάλη γενναιότητα, έχασαν. 20.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι τόσοι υποδουλώθηκαν. Ο πόλεμος είχε λάβει τέλος.

Η ειρήνη

Οι όροι της ειρήνης ήταν οι εξής:

1. Η Καρχηδόνα θα πρέπει να δώσει τα εδάφη της Ισπανίας και όλα τα νησιά μεταξύ Ιταλίας και Αφρικής στη Ρώμη.
2. Ο Βασιλιάς της Νουμιδίας αποφασίστηκε ότι θα είναι ο Μασινίσας και θα αποτελέσει σύμμαχο της Ρώμης.
3. Η Καρχηδόνα θα καταβάλλει ετήσια πολεμική αποζημίωση 200 τάλαντα (περί τα 220.000€) ετησίως ως πολεμική αποζημίωση.
4. Η Καρχηδόνα δεν θα μπορέσει να αρχίσει πόλεμο χωρίς την έγκριση της Ρώμης.

Τρίτος Καρχηδονιακός Πόλεμος

Ο Τρίτος Καρχηδονιακός Πόλεμος δεν είναι, σε καμία περίπτωση, ένα αξιόλογο γεγονός όπως ήταν ο Πρώτος και ο Δεύτερος. Αντίθετα, χαρακτηρίζεται από πολλούς ως ένας αχρείαστος πόλεμος.

Η αρχή του Πολέμου

Παρόλο που οι δύο προηγούμενοι πόλεμοι στέρησαν την πολιτική δύναμη της Καρχηδόνας, η Καρχηδόνα παρέμεινε μια εμπορική υπερδύναμη. Πλήρωσαν τις πολεμικές τους αποζημιώσεις και πλέον ήταν σε θέση να ελέγχουν κατά πολύ το εμπόριο στην Μεσόγειο. Όμως αυτό δεν άρεσε στη Σύγκλητο. Εκείνον τον καιρό πολλοί Συγκλητικοί που είχαν έδαφος στη Βόρεια Αφρική επένδυσαν σε λάδι και σίτο. Όμως, ακριβώς σε αυτά τα αγαθά είχαν επενδύσει και οι Καρχηδόνιοι. Και οι δε ήταν καλύτεροι στο εμπόριο από τους μεν. Έτσι, ένα κόμμα στη Σύγκλητο, με αρχηγό τον Κάτωνα τον Πρεσβύτερο, άρχισε να δείχνει εχθρικές τάσεις απέναντι στην Καρχηδόνα. Μάλιστα, το σύνθημα που χρησιμοποιούσαν οι οπαδοί του ήταν: Carthago delenda est! (Η Καρχηδόνα πρέπει να καταστραφεί).

Η στάση των Καρχηδονίων

Παρόλο που οι Ρωμαίοι άρχισαν να στέλνουν στρατό στο Καρχηδονιακό μέτωπο, δεν γινόντουσαν σοβαρές μάχες γιατί η Καρχηδόνα δεν είχε σοβαρό στρατό. Παρόλα αυτά, Αφρικάνικες φυλές άρχισαν να κλέβουν από Καρχηδονιακό έδαφος και να πηγαίνουν στα Ρωμαϊκά Σύνορα και να μην μπορεί η Καρχηδόνα να κάνει κάτι για αυτό. Έτσι, αποφάσισαν οι Καρχηδόνιοι να επιστρατεύσουν άντρες. Την τελευταία φορά που οι Καρχηδόνιοι δέχθηκαν επίθεση από ένα τέτοιο φύλο, το κυνήγησαν με στρατό και κατέστρεψαν τα οχυρά τους. Αυτό, μόλις το έμαθαν οι Ρωμαίοι το θεώρησαν παραβίαση των όρων της ειρήνης και γρήγορα κήρυξαν πόλεμο.

Η τελική πτώση της Καρχηδόνας

Παρόλο που γνώριζαν την μοίρα τους, οι Καρχηδόνιοι έδωσαν σκληρό αγώνα. 3 χρόνια πήρε στους Ρωμαίους να κατακτήσουν την πόλη τους. Αλλά και αφού την κατέκτησαν, πήρε μια εβδομάδα μαχών στους δρόμους μέχρι οι Ρωμαίοι να φτάσουν στο κέντρο της πόλης. Αφού όμως οι Ρωμαίοι κατέκτησαν την πόλη, πούλησαν τους εναπομείναντες Καρχηδόνιους ως σκλάβους και έκαψαν οτιδήποτε Καρχηδονιακό υπήρχε. Μάλιστα, κάποιες πηγές λένε ότι οι Ρωμαίοι έριξαν αλάτι σε κάθε Καρχηδονιακή γη ώστε να μην μπορεί να φυτρώσει τίποτα εκεί.

Πηγές

• William C. Morey, Ph.D., D.C.L., Outlines of Roman History
• Rickard, J., First Punic War, 264-241 BC
• Mommsen, Vol. II., Bk. III., Ch. 4, Hamilcar and Hannibal
• Mommsen, abridged, Ch. 14, Second Punic War
• E.L. Skip Knox, History of Western Civilization
• [1]Άρθρο της Brittanica για τον Γ' Καρχηδονιακό Πόλεμο