Κατά σιτοπωλών

ἐπειδὴ γὰρ οἱ πρυτάνεις^α[›] ἀπέδοσαν εἰς τὴν βουλὴν περὶ αὐτῶν, οὕτως ὠργίσθησαν αὐτοῖς, ὥστε ἔλεγόν τινες τῶν ῥητόρων ὡς ἀκρίτους αὐτοὺς χρὴ τοῖς ἕνδεκα^β[›] παραδοῦναι θανάτῳ ζημιῶσαι.

[19] ἐάν μέν θάνατον τούτων καταγνῶτε, κοσμιοτέρους ἔσεσθαι τούς λοιπούς.

[21]καὶ οὕτω μεγάλα ἐξ αὐτῆς ὠφελοῦνται, ὥστε μᾶλλον αἱροῦνται καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν περὶ τῆς ψυχῆς κινδυνεύειν ἢ παύεσθαι παρ᾽ ὑμῶν ἀδίκως κερδαίνοντες. καὶ μὲν δὴ οὐδ᾽ ἐὰν ἀντιβολῶσιν ὑμᾶς καὶ ἱκετεύωσι, δικαίως ἂν αὐτοὺς ἐλεήσαιτε, ἀλλὰ μᾶλλον τῶν τε πολιτῶν οἳ διὰ τὴν τούτων πονηρίαν ἀπέθνῃσκον.

[22] ἐὰν οὖν τούτων καταψηφίσησθε, τά τε δίκαια ποιήσετε καὶ ἀξιώτερον τὸν σῖτον ὠνήσεσθε: εἰ δὲ μή, τιμιώτερον.

⸺

Όταν λοιπόν οι πρυτάνεις ανάφεραν στη βουλή τη μήνυση που υποβλήθηκε εναντίον τους (των σιτοπωλών), τόσο πολύ οργίσθηκαν οι (βουλευτές) εναντίον τους ώστε έλεγαν κάποιοι από τους αγορητές ότι έπρεπε να παραδώσουν αυτούς στους ένδεκα για να τιμωρηθούν με θάνατο χωρίς να περάσουν από δίκη (ὡς ἀκρίτους αὐτοὺς).

[19]εάν καταδικάσετε αυτούς σε θάνατο, οι άλλοι θα είναι στο εξής πολύ πιο προσεκτικοί.

[21]Γιατί, παίζοντας τόσο μεγάλα συμφέροντα σ΄αυτό (το εμπόριο σίτου), ώστε προτιμουν να διακινδυνεύουν τη ζωή τους κάθε μέρα παρά να πάψουν να αισχροκερδούν σε βάρος σας. Βέβαια, ούτε κι αν σας παρακαλούν και σας εκλιπαρούν, θα τους συγχωρούσατε δίκαια, αλλά (λυπηθείτε) πολύ περισσότερο αυτούς πού πέθαιναν λόγω της απληστίας τους και τους εμπόρους, εναντίον των συμφερόντων των οπoίων αυτοί συνασπίστηκαν.

[22]Αν, λοιπόν, καταδικάσετε σε θάνατο αυτούς, και θα έχετε ενεργήσει δίκαια και το σιτάρι θα το αγοράζετε πιιο φθηνό. Αλλιώς, θα το αγοράζετε ακριβότερα. Λυσίας, Κατά Σιτοπωλών

μεταφρ. = Γεώργιος Ράπτης «Οι καταγγελτικοί του λόγοι» 2003 εκδ. Ζήτρος ISBN 960-7760-95-6

Το Κατά Σιτοπωλών είναι ρητορικός δικανικός λόγος του Λυσία που ανήκει στην κατηγορία των καταγγελτικών λόγων του που γράφτηκε για λογαριασμό του κατηγόρου το 386 π.Χ. περ. και εκφωνήθηκε ενώπιον της Ηλιαίας εναντίον κυρίως των σιτοπωλών και λιγότερο των σιτεμπόρων για λαθραία εισαγωγή σίτου και αισχροκέρδεια.

Υπόθεση

Στην αρχαία Αθήνα η εισαγωγή και, στη συνέχεια, η διάθεση στην αγορά σιταριού τελούσε κάτω από αυστηρότατο έλεγχο. Υπήρχαν οι σιτέμποροι, που όφειλαν να ξεφορτώνουν όλα τα φορτία με τα σιταγωγά τους πλοία στο λιμάνι του Πειραιά και οι σιτοπώλες που θα πουλούσαν στη λιανική το σιτάρι κυρίως εισαγόμενο από τους σιτοβολώνες της Θράκης, της Αιγύπτου, της Σικελίας κ.λ.π. Στους σιτεμπόρους δινόταν άδεια για συγκεκριμένες ποσότητες εισαγωγής σιταριού 50 μέδιμνοι^{γ [›]} και το επιτρεπόμενο κέρδος ήταν ένας οβολός ανά μέδιμνο.

Σιτοφύλακες

Ενώ οι δέκα αγορανόμοι, ένας από κάθε φυλή, ήταν επόπτες εμπορίου για όλα τα άλλα διακινούμενα αγαθά πλήν σίτου, ήλεγχαν την ποιότητα των διακινουμένων αγαθών και τις τιμές τους, οι σιτοφύλακες ήταν ειδικό σώμα αρχόντων, που εκλέγονταν με κλήρο κάθε χρόνο και ασκούσε την εποπτεία για την εξασφάλιση, διακίνηση και εμπορία του σιταριού.

Σημειώσεις

«καίτοι τί χρὴ αὐτοὺς τοὺς ἀδικοῦντας ὑφ᾽ ὑμῶν πάσχειν, ὁπότε καὶ τοὺς οὐ δυναμένους φυλάττειν ἀποκτείνετε.Κατά Σιτοπωλών 16
[Επομένως, τι πρέπει να πάθουν από σας οι ίδιοι που αδικούν, όταν σκοτώνετε αυτούς που δεν μπορούσαν να μας φυλάξουν από τους (παράνομους) σιτοπώλες.]

^ α: Στη δημοκρατική Αθήνα για 35 μέρες ασκούσαν τα καθήκοντα των πρυτάνεων 50 βουλευτές της μιας από τις δέκα φυλές της Αθήνας (η φυλή λέγονταν την ημέρα αυτή πρυτανεύουσα) και κάθε μέρα άλλαζε ηγέτη, που ονομάζονταν επιστάτης των πρυτάνεων.

^ β: Οι ένδεκα ήταν το όργανο που φρόντιζε για την εκτέλεση των ποινών που επέβαλλαν τα δικαστήρια στην αρχαία Αθήνα. Έβγαινε με κλήρωση ενός από κάθε μία από τις δέκα φυλές και είχε ενδέκατο μέλος το γραμματέα.

^ γ: Αρχαίο μέτρο χωρητικότητας που χρησιμοποιούνταν στην Αθήνα. Το βάρος του ήταν στην αρχή 51,84 λίτρες. Αργότερα απ' τον 3ο αι. π Χ. έγινε 58.92 λίτρες. Με το μέδιμνο μετρούσαν τους ξηρούς καρπούς και ιδιαίτερα τα σιτηρά. Ο μέδιμνος χρησιμοποιήθηκε και σαν μέτρο στο χωρισμό των τάξεων. Εισηγητής της μεθόδου αυτής ήταν ο Σόλωνας. Ανάλογα με τα εισοδήματα (μετρημένα σε μέδιμνους) που είχε κανείς, εντασσόταν στη μια ή στην άλλη τάξη.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών