Κοινά κρατικής επιστασίας
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Τα '''κοινά κρατικής επιστασίας''' αναφέρονται στους πόρους κοινής δεξαμενής και στον τρόπο με τον οποίο αυτοί διαχειρίζονται. Ως κοινά κρατικής επιστασίας ο David Bollier αναφέρει τους κοινούς πόρους που πρέπει να φροντίζουν τα κράτη. Αυτοί οι πόροι κοινής δεξαμενής περιλαμβάνουν οντότητες όπως τα δάση, το ελεύθερο λογισμικό, την κρατική έρευνα, τα προγράμματα που τρέχουν υπό την αιγίδα της πολιτείας, την ατμόσφαιρα, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι οι πόροι αυτών ανήκουν στους ανθρώπους. Το κράτος ως εκπρόσωπος των ανθρώπων ,διατηρεί και προστατεύει τη κοινή περιουσία, και εξασφαλίζει δίκαια και άμεσα την πρόσβαση σε όλους τους πολίτες. Έχει ρητή υποχρέωση τη διαφάνεια, τη συμμετοχικότητα και τη διακυβέρνηση από τα κάτω μέσω της αρχής “της επικουρικότητας”. Η εξασφάλιση της ευσυνείδητης και υπεύθυνης λειτουργίας των κοινών κρατικής επιστασίας προϋποθέτει κανόνες διαμόρφωσης της νομικής δομής, των λειτουργιών και των μηχανισμών λογοδοσίας των κυβερνητικών οργάνων που διαχειρίζονται τους δημόσιους πόρους προς όφελος του Δημοσίου. Το κράτος πρέπει να ξεφύγει από το ασφυκτικό πλαίσιο της αγοράς και όπως προτείνει ο Michael Bauwens να ξανασχεδιαστεί πάνω στο τρίπτυχο αγορά-κράτος-κοινά και να μετατοπιστεί προς ένα νέο πλαίσιο , “ το κράτος συνέταιρος “. Ως μέλος του τρίπτυχου το κράτος υποστηριζόμενο από τη δυναμική των κοινών θα μπορεί:
- να παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση σημαντικών πόρων όπως ατμόσφαιρα, αλιευτικές ζώνες, ανθρώπινο γονιδίωμα
- να διαχειρίζεται περιφερειακούς πόρους οι οποίοι θα του αποφέρουν μεγάλα οικονομικά κέρδη προς όφελός του ( πετρέλαιο, ορυκτά, φυσικό αέριο)
- να ανακαλύπτει καλύτερους και πιο αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης της δημόσιας γης, των εθνικών δρυμών και πάρκων, της πανίδας και χλωρίδας της φύσης, της κρατικής έρευνας ,της νέας τεχνολογίας και των αστικών υποδομών
- να λειτουργεί με δημοκρατικούς και διαφανείς όρους και κανόνες
- να τηρεί στο μεγαλύτερο βαθμό την ακεραιότητα των κοινών ώστε ο πλούτος να επιστρέφει στους κοινωνούς.
Μορφές κρατικής επιστασίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ένα κοινό κρατικής επιστασίας μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Μια μορφή μπορεί να είναι η επίβλεψη της εκμίσθωσης περιουσιακών στοιχείων που διαχειρίζεται η κυβέρνηση. Άλλη μπορεί να είναι η έγκριση καταπιστευμάτων ανεξάρτητων κοινών ώστε αυτά να αυτοδιοικούνται δι’ αντιπροσώπων. Η διακυβέρνηση μέσω της συμμετοχής των πολιτών με online εργαλεία είναι επίσης μια μορφή.
Το παράδειγμα του Μόνιμου Ταμείου Αλάσκας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Μόνιμο Ταμείο Αλάσκας είναι ένα ανεξάρτητο καταπιστευματικό ταμείο, το οποίο ιδρύθηκε και διαχειρίζεται από μια κρατική εταιρεία, την Εταιρεία Μόνιμου Ταμείου Αλάσκας ή Alaska Permanent Fund Corporation (APFC). Σκοπός του είναι η συγκέντρωση ενός μέρους των δικαιωμάτων που καταβάλλονται για την άντληση πετρελαίου από κρατικά εδάφη. Ύστερα, το καταπίστευμα αποδίδει ένα μέρισμα, της τάξης των χιλίων ευρώ σε κάθε νοικοκυριό της πολιτείας. Έτσι εξασφαλίζεται ένα επιπλέον εισόδημα το οποίο πιστώνεται στους φορολογούμενους πολίτες της Αλάσκας.
Το παράδειγμα του Βερμόντ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με βάση το παραπάνω παράδειγμα πολλοί ακτιβιστές των κοινών στο Βερμόντ έχουν προτείνει, να δημιουργηθεί ένα καταπιστευματικό ταμείο κοινών περιουσιακών στοιχείων που θα λειτουργεί ως θεματοφύλακας και επόπτης της άγριας φύσης, των δασών των ορυκτών, και άλλων φυσικών πόρων. Μέσω του διαδικτυου θα μπορούσε να υπάρξει συζήτηση για ιδέες και προτάσεις ως προς τον τρόπο διαχείρισης των παραπάνω ανεξάρτητα από τις ατζέντες των κυβερνήσεων, δημιουργώντας έτσι αίσθηση ευθύνης και συμμετοχής στους πολίτες
Το παράδειγμα των ΗΠΑ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ομοσποσπονδιακή κυβέρνηση μπορεί να παραχωρήσει έναντι του ελάχιστου δυνατού μισθώματος δικαιώματα βοσκής, εξόρυξης χρυσού, ασημιού σε δημόσια εδάφη χωρίς σταθερά δικαιώματα εκμετάλλευσης. Επίσης δημοπρατεί μέρη του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος για τηλεπικοινωνιακή χρήση.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- D. Bollier, (2016) Κοινά. Μια σύντομη εισαγωγή, μτφρ. Γ. Θεοχάρης, Αθήνα: Angelus Novus
- K. Widerquist, M. Howard, Exporting the Alaska Model: Adapting the Permanent Fund Dividend for Reform around the World