Κρατήρας Τσιξουλούμπ
| Κρατήρας Τσικσουλούμπ | |
|---|---|
.jpg) | |
| Χώρα | Μεξικό |
| Διοικητική υπαγωγή | Γιουκατάν |
| Ίδρυση | 66000000 |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 21°24′0″N 89°31′0″W |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ο κρατήρας Τσιξουλούμπ (αγγλικά:Chicxulub crater) είναι ένας κρατήρας θαμμένος κάτω από τη Χερσόνησο Γιουκατάν στο Μεξικό.[1] Το κέντρο του βρίσκεται κοντά στην πόλη Τσιξουλούμπ, από την οποία πήρε και το όνομά του.[2] Σχηματίστηκε από ένα μεγάλο αστεροειδή ή κομήτη με διάμετρο 10 - 15 χιλιομέτρων,[3][4] ο οποίος χτύπησε τη Γη. Η περίοδος της πρόσκρουσης συμπίπτει ακριβώς με το όριο Κρητιδικής–Παλαιογενούς (K–Pg όριο), λίγο λιγότερο από 66 εκατομμύρια χρόνια πριν,[5] και μια ευρέως αποδεκτή θεωρία είναι ότι η παγκόσμια διατάραξη του κλίματος λόγω του συμβάντος αυτού ήταν η αιτία της Κρητιδικής–Παλαιογενούς μαζικής εξαφάνισης, μιας μαζικής εξαφάνισης στην οποία το 75% των φυτικών και ζωικών ειδών στη Γη αφανίστηκαν, συμπεριλαμβανομένων όλων των μη ιπτάμενων δεινοσαύρων.
Ο κρατήρας υπολογίζεται με διάμετρο 150 χιλιομέτρων[1] και βάθος 20 χιλιομέτρων, βαθιά μέσα στον ηπειρωτικό φλοιό της περιοχής βάθους περίπου 10-30 χιλιομέτρων. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο επιβεβαιωμένο συμβάν πρόσκρουσης και το μοναδικό του οποίου η κορυφή του δακτυλίου είναι άθικτη και άμεσα προσβάσιμη για επιστημονική έρευνα.[6]
Ο κρατήρας ανακαλύφθηκε από τους γεωφυσικούς Αντόνιο Καμάργκο και Γκλεν Πένφιλντ, οι οποίοι έψαχναν για πετρέλαιο στην περιοχή, κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1970. Ο Πένφιλντ δεν ήταν αρχικά σε θέση να συγκεντρώσει στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο γεωλογικός σχηματισμός αποτελούσε έναν κρατήρα και έτσι εγκατέλειψε την αναζήτηση. Αργότερα, μέσω επαφής με τον Άλαν Χίλντεμπραντ το 1990, ο Πένφιλντ συνέλεξε δείγματα που υποδείκνυαν ότι πρόκειται για κρατήρα πρόσκρουσης. Στοιχεία που δείχνουν ότι ο κρατήρας προήλθε από πρόσκρουση, περιλαμβάνουν την ύπαρξη κλονισμένου χαλαζία,[7] μιας βαρυτικής ανωμαλίας και τεκτιτών στις γύρω περιοχές.
Το 2016, μια επιστημονική αποστολή γεώτρησης τρύπησε βαθιά μέσα στον δακτύλιο του κρατήρα, εκατοντάδες μέτρα κάτω από τον σημερινό πυθμένα της θάλασσας, με σκοπό να συλλέξει δείγματα από την πρόσκρουση. Τα ευρήματα θεωρήθηκαν ευρέως ως επιβεβαίωση των τρεχουσών θεωριών που αφορούν τόσο τον κρατήρα πρόσκρουσης όσο και τις επιπτώσεις του.[8][9][10]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 «Chicxulub». www.passc.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2018.
- ↑ Hildebrand, Alan R.; Penfield, Glen T.; Kring, David A.; Pilkington, Mark; Zanoguera, Antonio Camargo; Jacobsen, Stein B.; Boynton, William V. (Σεπτέμβριος 1991). «Chicxulub Crater; a possible Cretaceous/Tertiary boundary impact crater on the Yucatan Peninsula, Mexico». Geology 19 (9): 867–871. doi:. Bibcode: 1991Geo....19..867H. http://geology.geoscienceworld.org/cgi/content/abstract/19/9/867.
- ↑ Schulte, P.; Alegret, L.; Arenillas, I.; Arz, J. A.; Barton, P. J.; Bown, P. R.; Bralower, T. J.; Christeson, G. L. και άλλοι. (2010). «The Chicxulub Asteroid Impact and Mass Extinction at the Cretaceous-Paleogene Boundary». Science 327 (5970): 1214–18. doi:. ISSN 0036-8075. PMID 20203042. Bibcode: 2010Sci...327.1214S. http://www3.nd.edu/~cneal/CRN_Papers/Schulte10_Sci_Chicxulub.pdf. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2016.
- ↑ Amos, Jonathan (15 Μαΐου 2017). «Dinosaur asteroid hit 'worst possible place'».
- ↑ Renne, P. R.; Deino, A. L.; Hilgen, F. J.; Kuiper, K. F.; Mark, D. F.; Mitchell, W. S.; Morgan, L. E.; Mundil, R. και άλλοι. (2013). «Time Scales of Critical Events Around the Cretaceous-Paleogene Boundary». Science 339 (6120): 684–687. doi:. ISSN 0036-8075. Bibcode: 2013Sci...339..684R. https://eps.harvard.edu/files/eps/files/renne.kt_.science.2013.pdf.
- ↑ St. Fleur, Nicholas (17 Νοεμβρίου 2016). «Drilling Into the Chicxulub Crater, Ground Zero of the Dinosaur Extinction». The New York Times. https://www.nytimes.com/2016/11/18/science/chicxulub-crater-dinosaur-extinction.html. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ Becker, Luann (2002). «Repeated Blows». Scientific American 286 (3): 76–83. doi:. PMID 11857903. Bibcode: 2002SciAm.286c..76B. http://www.miracosta.edu/home/kmeldahl/articles/blows.pdf. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2016.
- ↑ «ESO – Chicxulub K-Pg Impact Crater Expedition 364». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2016.
- ↑ «Αρχική σελίδα του ICDP».
- ↑ Amos, Jonathan (2016-05-25). «'Dinosaur crater' drill project success» (στα αγγλικά). BBC News. https://www.bbc.com/news/science-environment-36377679. Ανακτήθηκε στις 2018-06-28.