Κροταφογναθική άρθρωση
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται μορφοποίηση ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές μορφοποίησης της Βικιπαίδειας. |
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Κροταφογναθική άρθρωση ή διάρθρωση (ΚΓΑ ή ΚΓΔ) είναι άρθρωση του ανθρώπινου σώματος, βρισκόμενη στην περιοχή του κρανίου. Συνδέει, μέσω του διάρθριου δίσκου της, το οστό της άνω γνάθου με το αντίστοιχο της κάτω γνάθου, εξυπηρετώντας πολλαπλές λειτουργίες του οργανισμού, όπως την ομιλία και τη μάσηση, αλλά και τα αντανακλαστικά της κατάποσης και του χασμουρητού. Εξωτερικά, η ΚΓΑ μπορεί να ανιχνευθεί ακριβώς μπροστά από τον τράγο του ωτός (αυτιού), όπου η κίνησή της γίνεται ιδιαιτέρως αντιληπτή, κατά το ανοιγοκλείσιμο του στόματος. Λειτουργικά, η ΚΓΔ προσδιορίζεται με την επαφή του κονδύλου (ενός αποστρογγυλεμένου τμήματος της κάτω γνάθου) στην επιφάνεια της κροταφικής γλύνης, η οποία εντοπίζεται στο κροταφικό οστούν της άνω γνάθου. Από τη συνέργεια των δυο αυτών οστικών στοιχείων και σε συνδυασμό με την ύπαρξη του διάρθριου δίσκου, ο οποίος απαλύνει τις πιέσεις που ασκούνται, εξυπηρετείται η λειτουργία της άρθρωσης. Στην περίπτωση αυτή, η άρθρωση λειτουργεί ως υπομόχλιο με μοχλό την κάτω γνάθο, που είναι κινητό οστό.
Διαταραχές της άρθρωσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι παθολογικές καταστάσεις που συνδέονται με τη λειτουργία της ΚΓΑ (Κροταφογναθικό Σύνδρομο-ΚΓΣ) ανήκουν, γενικά σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη έχει να κάνει με την παρουσία πόνου, ιδιαίτερα των μυών που συνεισφέρουν στη λειτουργία της άρθρωσης. Οι άλλες δυο κατηγορίες αφορούν είτε αλλοιώσεις της άρθρωσης (όπως η αρθρίτιδα), είτε διαταραχές της, που προκαλούνται από τραυματισμούς (κατάγματα, εξάρθρωση κ.λ.π.). Προβλήματα στην ΚΓΑ μπορούν να προκύψουν ακόμη και από ιατρογενείς αιτίες, δηλαδή κακή εφαρμογή ορθοδοντικών μηχανισμών, λανθασμένες προσθετικές εργασίες που εμποδίζουν τη σωστή σύγκλειση των δοντιών, αλλά και από διάφορες έξεις (συνήθειες), όπως δάγκωμα μολυβιού ή στυλό, μάσηση τσίκλας, σφίξιμο δοντιών κ.λ.π. Μια επιπλέον παράμετρος που έχει ενοχοποιηθεί είναι και το άγχος, αν και δεν έχει διευκρινιστεί απόλυτα αν το τελευταίο είναι η αιτία του προβλήματος, ή απλά επέρχεται ως αποτέλεσμα της δυσλειτουργίας της ΚΓΑ. Έχει επίσης παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες προσβάλλονται σε διπλάσιο βαθμό από τους άνδρες.
Συμπτώματα δυσλειτουργίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στους περισσότερους πάσχοντες ενυπάρχουν έντονος πόνος και σαφής τριγμός (ήχος τριβής) κατά το άνοιγμα-κλείσιμο του στόματος, φθαρμένες οδοντικές επιφάνειες (όταν η δυσλειτουργία προκαλείται από νυχτερινό "τρίξιμο" των δοντιών), πονοκέφαλος, ζαλάδες, εμβοές ("βουίσματα" στα αυτιά) και σε σπανιότερες περιπτώσεις αυχενικός πόνος και φωτοφοβία. Στο εσωτερικό δε της άρθρωσης, υπάρχει φθορά των αρθρικών επιφανειών, σαν αποτέλεσμα της διαταραχής της ευθυγράμμισής τους από τις δυο πλευρές. Σαν απώτερη συνέπεια, επέρχεται περιορισμός της κίνησης ("μπλοκάρισμα") της κάτω γνάθου, ο οποίος προκύπτει αντανακλαστικά (λόγω πόνου) ή λόγω εκτεταμένης βλάβης.
Αντιμετώπιση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο ασθενής ενθαρρύνεται να εφαρμόσει ήπια θεραπευτική αγωγή, εκτός αν συνυπάρχουν γενικευμένα ιατρικά προβλήματα τα οποία προκαλούν τη διαταραχή. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων αρκεί να υπακούσει σε απλές συμβουλές, όπως να αποφεύγει το υπερβολικό άνοιγμα του στόματος, ή να κάνει χρήση ελαφρών παυσίπονων. Επίσης, τεχνικές χαλάρωσης, περιορισμός λήψης σκληράς τροφής και εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων (εξωτερικά) στην πάσχουσα περιοχή, απαλύνουν τα έντονα συμπτώματα σε σύντομο χρόνο. Σε πιο σοβαρές καταστάσεις, συνίσταται η κατασκευή ειδικού ορθοδοντικού διάφανου νάρθηκα από ακρυλικό, τον οποίο ο ασθενής τοποθετεί στην άνω ή την κάτω γνάθο κατά τη διάρκεια του ύπνου. Σοβαρότερες φαρμακευτικές ή χειρουργικές θεραπείες μπορούν να εφαρμοσθούν, πάντοτε σε συνάρτηση με τη βαρύτητα του κάθε περιστατικού.