Κώστας Ρωμαίος

Κώστας Ρωμαίος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1913; Νομός Λακωνίας
Θάνατος	1992; Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Σπουδές	Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών; Πανεπιστήμιο του Σαιντ Άντριους (1945–1947); Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ (από 1951); Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (έως 1963)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	φιλόλογος; διδάσκων πανεπιστημίου (από 1976); λαογράφος
Εργοδότης	Ακαδημία Αθηνών (1937–1966); Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (από 1976)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (από 1980)
	δεδομένα

Ο Κωνσταντίνος (Κώστας) Ρωμαίος (Πάνιτσα Λακωνίας, 1913 - Αθήνα, 1992) ήταν Έλληνας λαογράφος, πανεπιστημιακός και ακαδημαϊκός, σημαντικός μελετητής τους ελληνικού λαϊκού πολιτισμού και του δημοτικού τραγουδιού.^[1]

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Κώστας Ρωμαίος γεννήθηκε το 1913 στο χωριό Πάνιτσα (σημερινή Μυρσίνη) της Λακωνίας. Σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε με «άριστα». Απασχολήθηκε στη σύνταξη του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών.^[1] Αργότερα συνέχισε τις σπουδές του, ως μετεκπαιδευόμενος, με υποτροφία στο εξωτερικό: αρχικά στο Πανεπιστήμιο του Σαιντ Άντριους της Σκωτίας (1945-1947) και κατόπιν στο Χάρβαρντ, στη Μασαχουσέτη (1951).^[2] Την περίοδο 1950-1966 υπήρξε συνεργάτης του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.^[3]

Δίδαξε ελληνική λαϊκή τέχνη στο Κέντρο Τουριστικής Εκπαίδευσης της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής του Πειραιά.^[2] Επίσης, δίδαξε λαογραφία στη Σχολή Ξεναγών του ΕΟΤ, συγγράφοντας και το σχετικό εγχειρίδιο.^[4] Στις 7 Ιουλίου 1976 ορίστηκε καθηγητής της λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, διαδεχόμενος τον Δημήτριο Β. Οικονομίδη.^[5] Το 1980 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.^[6] Από το 1985 μέχρι το 1987 χρημάτισε πρόεδρος της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών.^[7]

Συνέγραψε πλήθος βιβλίων για λαογραφικά θέματα, συμμετείχε στη σύνταξη αγνωστικών του δημοτικού σχολείου και στην ανθολόγηση γυμνασιακών αναγνωσματαρίων^[8]^[9]^[10] και συνεργάστηκε με διάφορες περιοδικές εκδόσεις, δημοσιεύοντας μελέτες του. To Δεκέμβριο του 1974 είχε ξεκινήσει την έκδοση του «περιοδικού συγγράμματος λαογραφίας» με τίτλο Λαβύρινθος.^[11]

Ο Κώστας Ρωμαίος πέθανε στην Αθήνα το 1992, σε ηλικία 79 ετών.^[1]

Εργογραφία

Μελέτες

(1979) Λαογραφία και Όμηρος Α΄: Οδύσσεια. Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση (Δωδώνη).
(1979) Τα τραγούδια του Ακριτικού Κύκλου. Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση (Δωδώνη).
(1979) Δημοτικό τραγούδι Α΄: Προβλήματα καταγωγής και τεχνοτροπίας. Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση (Δωδώνη).
(1979) Προβλήματα τεχνικής στα δημοτικά τραγούδια. Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση (Δωδώνη).
(1979) Η Κόκκινη Μηλιά. Σύμμεικτα. Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση (Δωδώνη).
(1977) Λαογραφικά θέματα. Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση.
(1974) Εμείς οι Έλληνες. Μορφές παραδοσιακής ευαισθησίας του λαϊκού πολιτισμού. Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση (Τυπογραφείο Παπαδογιάννη).
(1973) Το αθάνατο νερό. Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση (Τυπογραφείο Παπαδογιάννη).
(1969) Ελλάς. Μεγάλη εικονογραφημένη λαογραφία - γεωγραφία - ιστορία, 4 τόμ. Αθήνα: Γιοβάνης.
(1968) Η ποίηση ενός λαού. Αθήνα: Ηλίας Χ. Χουρζουμάνης. Σειρά: Δημοσιεύματα Λαογραφικού Ινστιτούτου Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης, αρ. 1.
(1963) Ο νόμος των τριών στο δημοτικό τραγούδι (διδακτορική διατριβή στη Φιλοσοφική Σχολή Α.Π.Θ.), Αθήνα.^[12]
(1959) Κοντά στις ρίζες. Έρευνα στον ψυχικό κόσμο του ελληνικού λαού. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας (β' έκδ. 1980).
(1957) Τα τραγούδια των Κολοκοτρωναίων. Αθήνα: Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών.
(1956) Μουσικά κείμενα δημοτικών τραγουδιών της Θράκης, τομ. Α΄. Αθήνα: Εταιρία Θρακικών Μελετών. Συλλογικό, με κείμενα και των: Παντελή Καβακόπουλου και Πολύδωρου Παπαχριστοδούλου.
(1953) Το τραγούδι της απαρνημένης. Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση.
(1955) Μικρά μελετήματα. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών.
(1949) Cultes populaires de la Thrace: les Anasténaria, la cérémonie du Lundi pur [μετάφραση στα γαλλικά: (Mlle) Julie Tissaméno]. Αθήνα: Institut Français d'Athènes (Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών).^[13]

Σχολικά - εγχειρίδια διδασκαλίας

(1961) Ελληνική λαογραφία [Σχολή Ξεναγών]. Αθήνα: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού.
(1957) Νεοελληνικά αναγνώσματα Β΄ Γυμνασίου. Αθήνα: Οργανισμός Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων (ΟΕΣΒ). Σε συνεργασία με τους: Στ. Σπεράντσα, Σ. Δουφεξή, Λέανδρο Βρανούση, Βασ. Σφυρόερα και Θ. Μακρόπουλο.
(1956) Νεοελληνικά αναγνώσματα Δ΄ Γυμνασίου. Αθήνα: ΟΕΣΒ. Σε συνεργασία με τους: Λ. Βρανούση, Β. Σφυρόερα, Γεώργιο Ν. Καλαματιανό και Π. Παρρή.
(1956) Νεοελληνικά αναγνώσματα Α΄ Γυμνασίου. Αθήνα: ΟΕΣΒ. Σε συνεργασία με τους: Χ. Δημητρακόπουλο, Θ. Παρασκευόπουλο, Στ. Σπεράντσα και Σ. Δουφεξή.
(1955) Αναγνωστικόν Δ΄ Δημοτικού. Αθήνα: ΟΕΔΒ. Σε συνεργασία με τους: Γ.Α. Μέγα, Θ. Μακρόπουλο και Σ. Δουφεξή. Εικονογράφηση: Αναστάσιος Αλεβίζος (Τάσσος}.^[14]
(1950) Νεοελληνικά αναγνώσματα Α΄ Γυμνασίου. Αθήνα: ΟΕΣΒ. Σε συνεργασία με τον Νικόλαο Κοντόπουλο. Εικονογράφηση: Κώστας Γραμματόπουλος.
(1949) Αναγνωστικόν Δ΄ Δημοτικού. Αθήνα: ΟΕΣΒ. Σε συνεργασία με τον Δημ. Γ. Ζήση. Εικονογράφηση: Στ. Πολενάκης.
(1938) Νεοελληνικά αναγνώσματα δια την Β΄ τάξιν των οκταταξίων Γυμνασίων, πενταταξίων Προγυμνασίων και Αστικών σχολείων. Αθήνα: ΟΕΣΒ. Σε συνεργασία με τους: Δημ. Κοντογιάννη, Νικ. Κοντόπουλο και Μιχάλη Οικονόμου.
(1938) Νεοελληνικά αναγνώσματα δια την Α΄ τάξιν των οκταταξίων Γυμνασίων, πενταταξίων Προγυμνασίων και Αστικών σχολείων. Αθήνα: ΟΕΣΒ. Σε συνεργασία με τους: Δημ. Κοντογιάννη, Νικ. Κοντόπουλο και Μιχάλη Οικονόμου.

Σημείωση: Καταγράφονται μόνο οι πρώτες εκδόσεις των σχολικών βιβλίων. Αναλυτικότερα, βλ. Κουμπάρου-Χανιώτη 2000.

Δείτε επίσης

Λαογραφικές σπουδές στην Ελλάδα

Παραπομπές

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 «Ρωμαίος, Κωνσταντίνος (1913-1992)». Greek Encyclopedia. Εκδοτική Αθηνών. 3 Φεβρουαρίου 2015. (Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ. 9). Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.
↑ ^2,0 ^2,1 «Ρωμαίος, Κωνσταντίνος». ygeiaonline.gr. (από Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή). Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2017.
↑ «Οι παλιότεροι». Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.
↑ Βλ. ενδεικτικά την πολυγραφημένη έκδοση Αρχειοθετήθηκε 2023-05-13 στο Wayback Machine. παραδόσεων του 1961. www.oldbooks.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-03-14.
↑ «Φιλοσοφική Σχολή, 1974-1977» (pdf). Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών 25 (1974-1977): σελ. 485-486. http://epub.lib.uoa.gr/index.php/epetirisphil/article/download/1978/1339. Ανακτήθηκε στις 2017-03-29.
↑ «Τακτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών κατά σειρά εκλογής». Ακαδημία Αθηνών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.
↑ «Ιστορικό». Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2017.
↑ «Συγγραφέας: Ρωμαίος, Κώστας, 1913-1992». Βιβλιοθήκη - Κέντρο Πληροφόρησης. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2017. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
↑ «Κώστας Ρωμαίος». Βιβλιοπωλείο Πρωτοπορία. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.
↑ Κουμπάρου-Χανιώτη, Χρυσάνθη (2000). «Τα σχολικά εγχειρίδια των Νεοελληνικών Αναγνωσμάτων». Φιλολογική (Αθήνα: Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων) 73 (Οκτώβριος - Δεκέμβριος): σελ. 60-63. http://users.sch.gr/chkoumpar/fileofmoderngreek/ta_sxol_egx_ton_NA.pdf. .
↑ «Λαβύρινθος (πρώτος τόμος)». Βιβλιοπωλείο Πολιτεία. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.
↑ Βλ. Αριστείδης Δουλαβέρας (2012). «Η διδασκαλία του λαϊκού πολιτισμού μέσα από τα δημοτικά τραγούδια: Η περίπτωση Tου νεκρού αδελφού» (PDF). σελ. 16. (Ανακοίνωση σε Συνέδριο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο Απόλλων», Καρδίτσα, 19-21 Οκτωβρίου 2012). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 13 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.
↑ Βλ. εγγραφή^{[νεκρός σύνδεσμος]} στο: Κατάλογος Βιβλιοθηκών Δήμου Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε στις 2017-03-14.
↑ H συγγραφική ομάδα του αναγνωστικού βραβεύτηκε το καλοκαίρι του 1954 από το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο. Οι Μέγας και Ρωμαίος έλαβαν από κοινού το Α΄ βραβείο και οι Μακρόπουλος και Δουφεξής από κοινού το Β΄. Τα βραβεία συνοδεύονταν από χρηματικά έπαθλα 50 και 25 χιλ. δραχμών αντίστοιχα, τα οποία μοιράστηκαν εξ ημισίας οι δυο βραβευθέντες καθενός από αυτά. Βλ. Κεχαγιόγλου, Ελένη (2013). «Επίμετρο». Αναγνωστικόν Δ΄ Δημοτικού. (1955). Αθήνα: Το Βήμα - ΔΟΛ. σελίδες α΄–β΄. ISBN 978-960-503-451-1.

[GrEncycl-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 «Ρωμαίος, Κωνσταντίνος (1913-1992)». Greek Encyclopedia. Εκδοτική Αθηνών. 3 Φεβρουαρίου 2015. (Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ. 9). Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.

[ygeia-2] 2,0 ^2,1 «Ρωμαίος, Κωνσταντίνος». ygeiaonline.gr. (από Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή). Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2017.

[3] «Οι παλιότεροι». Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.

[old-4] Βλ. ενδεικτικά την πολυγραφημένη έκδοση Αρχειοθετήθηκε 2023-05-13 στο Wayback Machine. παραδόσεων του 1961. www.oldbooks.gr. Ανακτήθηκε στις 2017-03-14.

[5] «Φιλοσοφική Σχολή, 1974-1977» (pdf). Επιστημονική Επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών 25 (1974-1977): σελ. 485-486. http://epub.lib.uoa.gr/index.php/epetirisphil/article/download/1978/1339. Ανακτήθηκε στις 2017-03-29.

[6] «Τακτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών κατά σειρά εκλογής». Ακαδημία Αθηνών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.

[7] «Ιστορικό». Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2017.

[8] «Συγγραφέας: Ρωμαίος, Κώστας, 1913-1992». Βιβλιοθήκη - Κέντρο Πληροφόρησης. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2017. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[9] «Κώστας Ρωμαίος». Βιβλιοπωλείο Πρωτοπορία. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.

[10] Κουμπάρου-Χανιώτη, Χρυσάνθη (2000). «Τα σχολικά εγχειρίδια των Νεοελληνικών Αναγνωσμάτων». Φιλολογική (Αθήνα: Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων) 73 (Οκτώβριος - Δεκέμβριος): σελ. 60-63. http://users.sch.gr/chkoumpar/fileofmoderngreek/ta_sxol_egx_ton_NA.pdf. .

[11] «Λαβύρινθος (πρώτος τόμος)». Βιβλιοπωλείο Πολιτεία. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.

[12] Βλ. Αριστείδης Δουλαβέρας (2012). «Η διδασκαλία του λαϊκού πολιτισμού μέσα από τα δημοτικά τραγούδια: Η περίπτωση Tου νεκρού αδελφού» (PDF). σελ. 16. (Ανακοίνωση σε Συνέδριο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Κέντρου Ιστορικής και Λαογραφικής Έρευνας «Ο Απόλλων», Καρδίτσα, 19-21 Οκτωβρίου 2012). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 13 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2017.

[13] Βλ. εγγραφή^{[νεκρός σύνδεσμος]} στο: Κατάλογος Βιβλιοθηκών Δήμου Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε στις 2017-03-14.

[14] H συγγραφική ομάδα του αναγνωστικού βραβεύτηκε το καλοκαίρι του 1954 από το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο. Οι Μέγας και Ρωμαίος έλαβαν από κοινού το Α΄ βραβείο και οι Μακρόπουλος και Δουφεξής από κοινού το Β΄. Τα βραβεία συνοδεύονταν από χρηματικά έπαθλα 50 και 25 χιλ. δραχμών αντίστοιχα, τα οποία μοιράστηκαν εξ ημισίας οι δυο βραβευθέντες καθενός από αυτά. Βλ. Κεχαγιόγλου, Ελένη (2013). «Επίμετρο». Αναγνωστικόν Δ΄ Δημοτικού. (1955). Αθήνα: Το Βήμα - ΔΟΛ. σελίδες α΄–β΄. ISBN 978-960-503-451-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]