Μετάβαση στο περιεχόμενο

Λαδοπόταμος (Μακεδονία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λαδοπόταμος
ΠηγέςΒαρνούντας, Βέρνο
ΕκβολέςΑλιάκμονας, έπειτα Θερμαϊκός
Χώρες ΛεκάνηςΕλλάδα Ελλάδα
Ελλάδα ΕλλάδαΕλλάδα Ελλάδα
Τοποθεσία Μακεδονία
Μήκος25 χλμ.[1]
wikidata (π • σ • ε )
Καταρράκτης του Λαδοποτάμου κοντά στην Κορομηλιά.
Τμήμα του ποταμού στο φαράγγι της Κορομηλιάς.

Ο Λαδοπόταμος (άλλα ονόματα: Λιβαδοπόταμος, Ζελοβίτης ή Ζέλοβας)[2][3][4] είναι ποταμός της Μακεδονίας, ο οποίος εκχέεται στο ποταμό Αλιάκμονα του οποίου θεωρείται παραπόταμός του. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παραποτάμους του Αλιάκμονα μαζί με το Στραβοπόταμο, το Βέλος (ή Βέλας), την Πραμορίτσα και τον Βενέτικο.[5]

Τροφοδοτείται από την λεκάνη απορροής που σχηματίζεται από τα όρη Βαρνούντας στα βόρεια, Τρικλάριο και Όρλοβο στα δυτικά και Βέρνο στα νότια και ανατολικά. Τα ύδατα του ποταμού εκχέονται στο οροπέδιο της Ορεστίδας στο ύψος του οικισμού Πορειά, όπου συναντά την κοιλάδα του Αλιάκμονα.

Γεωγραφία και περιβάλλον

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ποταμός αποτελεί κύριο υδροφορέα πόσιμου νερού της πόλης της Καστοριάς και άλλων παραλίμνιων οικισμών της ομώνυμης λίμνης,[6][7] αλλά και καλλιεργειών κατά μήκος του ρου του ποταμού. Είναι μικρός ποταμός με συνεχή ροή. Το άνω τμήμα του ποταμού έχει χαρακτηριστεί ως βιότοπος «Corine»[8] και το τμήμα του Φαραγγιού της Κορομηλιάς ως «τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους».[9] Η ευρύτερη περιοχή των Κορεστίων που ανήκει, αποτελεί «τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους»,[10] οι ορεινοί όγκοι του Βέρνου αποτελούν χαρακτηρισμένο βιότοπο «Corine»[11] και η περιοχή της Βίγλας Πισοδερίου όπου βρίσκονται οι πηγές του ποταμού, έχει χαρακτηριστεί «τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους».[12] Αποτελεί σημαντική περιοχή για τη βίδρα, τον χρυσαετό και άλλα αρπακτικά πουλιά. Αποτελεί μια από τις λίγες γνωστές περιοχές φωλιάσματος του ποταμότρυγγα στην Ελλάδα.

Άλλα αξιόλογα πτηνά είναι η γυδοβυζάχτρα, ο ποταμοσφυριχτής, η μεσοτσικλητάρα, ο βλάχος, η δεντροσταρήθρα, η λευκοσουσουράδα, η σταχτοσουσουράδα, ο σφηκιάρης και η πρασινοτσικλητάρα. Χαρακτηρίζεται από καλή κατάσταση με κίνδυνο υποβάθμισης λόγω των έργων οδοποιίας, των υγρών αποβλήτων των παρακείμενων οικισμών, της υλοτόμησης ενός δάσους βελανιδιών και του κυνηγιού.[8][9] Στις όχθες του μπορούμε να συναντήσουμε φουντουκιές και ιτιές.[2]

Αρχαιολογία και ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη θέση του σπηλαίου των πηγών της Κορομηλιάς και σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από τον οικισμό, έχουν ανακαλυφθεί ενδιαφέροντα ευρήματα της παλαιοντολογικής και σπηλαιολογικής ιστορίας της περιοχής. Η θέση αυτή βρίσκεται σε υψόμετρο 850 μέτρων, 9 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Καστοριάς. Η ανθρώπινη παρουσία με την μορφή οστράκων μαρτυρά την κατοίκηση της περιοχής την νεολιθική περίοδο. Εμφανίζεται συσχέτιση των ευρημάτων με κεραμικά της ίδιας περιόδου από την Καστοριά, της λεκάνης της Κορυτσάς, της λεκάνης της Εορδαίας, της πεδιάδας της Πελαγονίας και της κοιλάδας του Αλιάκμονα.[13] Ανάλογη γνωστή νεολιθική θέση στη Μακεδονία όπου παρατηρείται χρήση σπηλαίων, υπάρχει στο Ροδοχώρι Ημαθίας.[14]

Σποραδικά ευρήματα υπάρχουν και την βυζαντινή περίοδο[13] όπως οχυρώσεις που φανερώνουν τη στρατηγική σημασία της διάβασης, όχι μόνο στη θέση «Αρματωλός» όπου υπήρχε οχυρωμένος οικισμός, αλλά και σε συνδυασμό με άλλες οχυρώσεις κατά μήκος του ποταμού, όπως στη θέση «Κάλε» μεταξύ των οικισμών Βατοχωρίου και Γάβρου και σε κοντινές αποστάσεις όπως οι οχυματικές περίβολοι των λεγόμενων «κάστρων» του Λογγά και των Βοσογράδων.[15] Στο ύψος του οικισμού Κορομηλιά, υπάρχει τοξωτό γεφύρι της οθωμανικής περιόδου που κτίστηκε το 1865.[16][17]

Πρόσβαση και αναψυχή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δίπλα από τον παραπόταμο, περνάει ο κύριος οδικός άξονας που συνδέει την Καστοριά, μέσω του αυτοκινητοδρόμου Α29, με προορισμούς όπως τα πλινθόκτιστα χωριά των Κορεστίων, τις Πρέσπες, το χιονοδρομικό κέντρο Βίγλας Πισοδερίου και την πόλη της Φλώρινας. Αποτελεί μια δενδρόφυτη διαδρομή[18] που ακολουθεί παραπλεύρως το ποταμό μέχρι τις πηγές του στην Βίγλα Πισοδερίου, όπου μπορούμε να παρατηρήσουμε τα χωριά με την τοπική πλινθόκτιστη αρχιτεκτονική.[19]

Το τμήμα του Λαδοποτάμου μετά το φαράγγι της Κορομηλιάς, προσφέρεται για ποτάμια αθλήματα (whitewater sports), ενώ η διαδρομή στον Αλιάκμονα μέχρι την κωμόπολη της Νεάπολης, είναι από τις λίγες διαδρομές του μεγαλύτερου ποταμού της Ελλάδας που προσφέρεται για την δραστηριότητα αυτή.[20][21]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Μιχαήλ Σταματελάτος· Φωτεινή Βαμβά-Σταματελάτου (2001). Επίτομο γεωγραφικό λεξικό της Ελλάδος (2 έκδοση). Ερμής. σελ. 431. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Ανταρτικό». Δήμος Πρεσπών-Prespes.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  3. ↑ Χαρίκλεια Τσακίρη (2006). Τα διακρατικά νερά της Ελλάδας (PDF). Χανιά: Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρήτης. σελ. 11. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 3 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  4. ↑ "Ζέλοβας (ο). Ποταμός της Μακεδονίας, πηγάζων εκ της κορυφής του Μπελά Βόδα (Βαρνούντος), Δ της Φλωρίνης, και συγχεντρών τα ύδατα της λεκάνης, ήτις περικλείεται Δ υπό της κορυφογραμμής των ορέων Γόρμπες και Α υπό του όρους..."Κώστας Ελευθερουδάκης. Ελευθερουδάκη σύγχρονος εγκυκλοπαίδεια μετά πλήρους λεξικού της Ελληνικής γλώσσας. 11. Εγκυκλοπαιδικαί εκδόσεις Ν. Νίκας. σελ. 186. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  5. ↑ "The Aliakmon system includes the lake of Kastoria and its tributaries of which the most important are Livadopotamos, Kore-Rema, Stravopotamos, Velas, Pramoritsa and Venetikos".Cybium (στα Αγγλικά). Musée national d'histoire naturelle, Laboratoire d'ichtyologie générale et appliquée. σελ. 89. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  6. ↑ «Ανακοίνωση της ΔΕΥΑΚ για την Δημοτική Κοινότητα Μανιάκων». Σέντρα Καστοριάς. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. [νεκρός σύνδεσμος]
  7. ↑ Δημήτριος Ιατρίδης. Άμεση προτεραιότητα η εξασφάλιση της ποιότητας και της επάρκειας του πόσιμου νερού στο Δήμο Καστοριάς. Ιστολόγιο Εφημ. Καστοριανή Εστία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-11-03. https://web.archive.org/web/20131103201128/http://kastoriani-estia.blogspot.ca/2012/01/blog-post_7069.html. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  8. ↑ 8,0 8,1 «Λαδοπόταμος». Φιλότης-Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  9. ↑ 9,0 9,1 «Φαράγγι Κορομηλιάς Καστοριάς». Φιλότης-Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  10. ↑ «Κρανιώνας, Χάλαρα, Παύλος Μελάς». Φιλότης-Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  11. ↑ «Όρος Βίτσι (Βέρνο)». Φιλότης-Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  12. ↑ «Βίγλα Πισοδερίου». Φιλότης-Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Anna Touchais. «Livadopotamos (Gorge De)» (στα Γαλλικά). École française d'Athènes-The British School at Athens. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2013. 
  14. ↑ Δήμητρα Κοκκινίδου; Μαριάννα Νικολαΐδου (Δεκέμβριος 2009). Έμφυλες όψεις στην προϊστορία της Μακεδονίας. 2. Προ-ιστορήματα- Όμιλος Μελέτης και Προβολής της Ελληνικής Προϊστορίας. http://proistoria.files.wordpress.com/2008/07/kokkinidou-nikolaidou1.pdf. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2013. 
  15. ↑ Ιωάννης Σίσιος (24-31 Ιανουαρίου 2002). Ιωάννη Σίσιου: Βυζαντινό κάστρο. Ιστολ. Εφ. Οδός Καστορίας. http://odos-kastoria.blogspot.ca/2011/05/blog-post_10.html. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  16. ↑ Κώστας Γιαννόπουλος (19 Φεβρουαρίου 2010). Κορέστεια:Tα πλίνθινα χωριά. Καθημερινή. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-01-30. https://web.archive.org/web/20120130111213/http://trans.kathimerini.gr/4Dcgi/4dcgi/_w_articles_taxgreece_1_19/02/2010_324683. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  17. ↑ «Στα Κορέστεια». Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς-kastoria.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2013. 
  18. ↑ The Green Guide: Greece (στα Αγγλικά) (4 έκδοση). Michelin Travel Publications. 2001. σελ. 156. ISBN 2060008859. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  19. ↑ Σταμάτης Βασιλειάδης (2 Ιουλίου 2000). Ελευθερία Τράιου, επιμ. Ένθετο: Οδοιπορικό στη Δυτική Μακεδονία (Κορέστεια: χωριά από πηλό) (PDF). Καθημερινή. σελ. 21. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 13 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  20. ↑ Augusto Fortis (2013). Canoa: Kayak - Rafting - Hydrospeed - Floating - Tubing. Conoscere l'Italia e l'Europa sulle vie d'acqua (στα Ιταλικά). Hoepli Editore. σελ. 62. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 
  21. ↑ Augusto Fortis (2013). Canoa: Kayak - Rafting - Hydrospeed - Floating - Tubing. Conoscere l'Italia e l'Europa sulle vie d'acqua (στα Ιταλικά). Hoepli Editore. σελ. 238. ISBN 882035747X. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2013. 


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λαδοπόταμος_(Μακεδονία)&oldid=10235495"