Μετάβαση στο περιεχόμενο

Λακμέ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λακμέ
ΤίτλοςLakmé
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης19ος αιώνας
Μορφήόπερα
Βασίζεται σεΟ γάμος του Λοτί
ΤόποςΒρετανικές Ινδίες
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Λακμέ (Lakmé) είναι όπερα τριών πράξεων του Λεό Ντελίμπ (Léo Delibes) σε γαλλικό λιμπρέτο των Εντμόντ Γκοντινέ και Φιλίπ Ζιλ. Ο Ντελίμπ συνέθεσε την όπερα την περίοδο 1881-1882 και έκανε πρεμιέρα στις 14 Απριλίου του 1883 στην Οπερά Κομίκ στο Παρίσι. Το έργο βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Πιέρ Λοτί "Ραραχού", γνωστό και ως "Ο γάμος του Λοτί" (1880), και η δράση τοποθετείται στη Βρετανική Ινδία στα μέσα του 19ου αιώνα. Η όπερα περιλαμβάνει το διάσημο "Ντουέτο των Λουλουδιών" (Sous le dôme épais), το οποίο ερμηνεύει στην Πρώτη Πράξη η Λακμέ, κόρη του ιερέα Νιλακάνθα, και η υπηρέτριά της Μάλικα, καθώς ετοιμάζονται να πάρουν το μπάνιο τους στον ιερό ποταμό[1]. Μία άλλη γνωστή άρια της όπερας είναι το "Τραγούδι της Καμπάνας" (L'Air des clochettes) που ακούγεται στη Δεύτερη Πράξη.

Όπως και άλλες γαλλικές όπερες εκείνης της εποχής, η "Λακμέ" αποτυπώνει την ατμόσφαιρα της Ανατολής, που ήταν στη μόδα κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, και συμπλέει με άλλα οπερατικά έργα όπως τους "Αλιείς μαργαριταριών" του Ζωρζ Μπιζέ και τον "Βασιλιά της Λαχόρης" του Ζυλ Μασνέ[2].

Παραστάσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η "Λακμέ" έκανε πρεμιέρα στην Οπερά Κομίκ στις 14 Απριλίου του 1883. Έφτασε εκεί τις 500 παραστάσεις στις 23 Ιουνίου του 1909 και τις 1.000 στις 13 Μαΐου του 1931.

Ρόλοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ζαν-Αλεξάντρ Ταλαζάκ ως Τζέραλντ
Ρόλος Είδος φωνής Ερμηνευτές παγκόσμιας πρεμιέρας[3],
14 Απριλίου 1883
(Διευθυντής Ορχήστρας: Ζυλ Ντανμπέ)
Λακμέ, ιέρεια, κόρη του Νιλακάνθα υψίφωνος Marie van Zandt
Τζέραλντ, αξιωματικός του Βρετανικού στρατού τενόρος Jean-Alexandre Talazac
Νιλακάνθα, Βραχμάνος ιερέας βαθύφωνος Cobalet
Φρέντερικ, αξιωματικός, φίλος του Τζέραλντ βαρύτονος Barré
Μάλικα, υπηρέτρια της Λακμέ μεσόφωνος Frandin
Χατζή, υπηρέτης του Νιλακάνθα τενόρος Chennevière
Δεσποινίς Έλεν, αρραβωνιαστικιά του Τζέραλντ υψίφωνος Rémy
Δεσποινίς Ρόουζ, φίλη της Έλεν υψίφωνος Molé-Truffier
Κυρία Μπέντσον, γκουβερνάντα μεσόφωνος Pierron
Μάντης τενόρος Teste
Ένας Κινέζος έμπορος τενόρος Davoust
Χορωδία: Αξιωματικοί, γυναίκες, έμποροι, Βραχμάνοι, μουσικοί

Σύνοψη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τόπος: Ινδία
Χρόνος: Τέλη του 19ου αιώνα κατά τη διάρκεια της βρετανικής κυριαρχίας στην Ινδία, κατά την οποία πολλοί ινδουιστές αναγκάστηκαν να ασκούν τη θρησκεία τους κρυφά.

Πρώτη Πράξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Ινδουιστές πηγαίνουν να εκτελέσουν το θρησκευτικό τους καθήκον σε έναν ιερό βραχμανικό ναό υπό τον αρχιερέα Νιλακάνθα. Η κόρη του Νιλακάνθα, Λακμέ, και η υπηρέτριά της Μάλικα μένουν στον κήπο και πηγαίνουν προς το ποτάμι για να μαζέψουν λουλούδια, οπότε και τραγουδούν το περίφημο "Ντουέτο των Λουλουδιών". Καθώς πλησιάζουν την όχθη του ποταμού, η Λακμέ αφαιρεί το ανατολίτικο κόσμημα που φορούσε και το τοποθετεί πάνω σ' ένα παγκάκι. Την ίδια στιγμή, δύο αξιωματικοί του βρετανικού στρατού, ο Τζέραλντ και ο Φρέντερικ, διασκεδάζουν εκεί κοντά κάνοντας περίπατο και πικνίκ μαζί με δύο νεαρές Βρετανίδες και την γκουβερνάντα τους, παραβιάζοντας τον ιερό χώρο. Τα κορίτσια βλέπουν το κόσμημα αλλά γρήγορα αποχωρούν από τον ιερό χώρο μαζί με τον Φρέντερικ αφήνοντας μόνο του τον Τζέραλντ, ο οποίος είχε προσφερθεί εθελοντικά να σκιτσάρει το κόσμημα. Ακούγοντας βήματα, ο Τζέραλντ κρύφτηκε σε κάτι χαμόκλαδα του κήπου και είδε να έρχονται η Λακμέ και η Μάλικα. Η Μάλικα αφήνει για λίγο την Λακμέ και η Λακμέ βλέποντας ξαφνικά τον Τζέραλντ έβαλε τις φωνές από το φόβο της. Οι υπηρέτριες την άκουσαν και έτρεξαν να τη βοηθήσουν. Ωστόσο η Λακμέ, γοητευμένη και γεμάτη περιέργεια για τον ξένο, δε θέλησε να μαρτυρήσει τον Τζέραλντ κι έτσι έδιωξε τις υπηρέτριές της.

Έπειτα η Λακμέ επιπλήττει τον Τζέραλντ που έκανε ιεροσυλία και τον προστάζει να φύγει. Αυτός δεν έχει διάθεση να φύγει και την παρακαλεί να μείνει και να κουβεντιάσει μαζί του επειδή μαγεύτηκε από την ομορφιά της. Η Λακμέ νιώθει μεγάλη συμπάθεια για το νεαρό αξιωματικό και παρά λίγο να πειστεί. Γνωρίζει ωστόσο πως ο Νιλακάνθα θα εκδικηθεί τον Τζέραλντ επειδή πάτησε πάνω σε ιερό έδαφος κι έτσι τον διώχνει. Μόλις έφυγε ο Τζέραλντ, έρχονται οι υπηρέτριες της Λακμέ φέρνοντας το Νιλακάνθα, που είναι πολύ θυμωμένος. Ο Νιλακάνθα ορμά έξω μαζί με τους υπηρέτες για να ψάξει να βρει το Βρετανό αξιωματικό. Μια καταιγίδα που ξεσπάει εμποδίζει τον Νικαλάνθα να ακολουθήσει τον Τζέραλντ, αλλά αναγγέλλει πως ο εισβολέας πρέπει να πεθάνει.

Δεύτερη Πράξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Νιλακάνθα μεταμορφώνεται σε ζητιάνο και πηγαίνει σ' ένα παζάρι παίρνοντας μαζί του τη Λακμέ ντυμένη σαν χορεύτρια. Ανακατεύονται με τον κόσμο και ο Νιλακάνθα διατάζει τη Λακμέ να τραγουδήσει, με την ελπίδα πως ο Τζέραλντ θα γνωρίσει τη φωνή της Λακμέ και θα προδοθεί. Η Λακμέ τραγουδάει τότε το περίφημο "Τραγούδι της Καμπάνας". Όταν ο Τζέραλντ βγαίνει μπροστά στο πλήθος, η Λάκμε λιποθυμάει, επιβεβαιώνοντας έτσι άθελά της την ταυτότητά του. Μόλις καταλαβαίνει ο Νιλακάνθα ποιος είναι ο ιερόσυλος, πάει να προστάξει τους Ινδούς υπηρέτες του να τον βοηθήσουν στο καταχθόνιο σχέδιό του. Η Λακμέ πείθει τον Τζέραλντ να φύγει από την πλατεία μαζί της, αλλά εκείνη τη στιγμή ο Νιλακάνθα επιστρέφει και τον μαχαιρώνει. Για να ξεφύγει από την τιμωρία των Βρετανών αξιωματικών, ο Νιλακάνθα φεύγει.

Ωστόσο, η πληγή του Τζέραλντ δεν είναι θανάσιμη. Η Λακμέ, με τη βοήθεια του υπηρέτη Χατζή, κατορθώνει να τον πάει σ' ένα κρυφό καταφύγιο μέσα στο δάσος κι εκεί τον βοηθάει να αναρρώσει.

Τρίτη Πράξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι μέρες περνούνε. Με την άγρυπνη περιποίηση της Λακμέ, ο Τζέραλντ ξαναβρίσκει σιγά-σιγά τη δύναμή του. Ευτυχισμένος με την αγάπη της Λακμέ, δεν έχει καμία διάθεση να ξαναγυρίσει στη στρατιωτική ζωή. Η Λακμέ, φοβούμενη ότι η αγάπη του Τζέραλντ δεν θα κρατήσει πολύ, πάει να φέρει το μαγικό νερό που, σύμφωνα με μια ινδουιστική πρόληψη, δένει αιώνια στην αγάπη αυτόν που θα το πιει. Κατά την απουσία της, ο Φρέντερικ βρίσκει μονάχο μέσα στο δάσον τον Τζέραλντ και τον παρακαλεί να επιστρέψει στο καθήκον του, λέγοντας πως η βοήθειά του είναι απαραίτητη για να κατασταλεί η εξέγερση των Ινδών. Ο Τζέραλντ υπόσχεται να γυρίσει στη θέση του, αρνείται όμως να φύγει αν δεν αποχαιρετήσει τη Λακμέ.

Όταν η Λακμέ γυρίζει, αισθάνεται την αλλαγή του Τζέραλντ και συνειδητοποιεί ότι τον έχει χάσει. Από την ατίμωση προτιμά τον ένδοξο θάνατο και συντριμμένη από τη λύπη και τη ντροπή, η Λακμέ τρώει φαρμακερά λουλούδια από το φυτό στραμώνιο και, την ώρα που φτάνει ο πατέρας της και οι φίλες της, πεθαίνει στην αγκαλιά του Τζέραλντ. Ο Νιλακάνθα ηρεμεί, αφού η κόρη του με το θάνατό της εξιλεώθηκε για τη ντροπή της.

Μουσική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λεό Ντελίμπ

Η συμβατική μορφή και το ευχάριστο ύφος της "Λακμέ", που ακολούθησε τη μόδα εκείνης της εποχής για κάθετι εξωτικό, σε συνδυασμό με την ευαίσθητη ενορχήστρωση και το μελωδικό της πλούτο, βρήκε ανταπόκριση στο κοινό και χάρισε την επιτυχία στο Ντελίμπ[4]. Τα παθιασμένα στοιχεία της όπερας δόθηκαν με ζεστή και εκφραστική μουσική, ενώ σε γενικές γραμμές το αποτέλεσμα χαρακτηρίζεται από λεπτά αρμονικά χρώματα και επιτήδεια ενορχήστρωση. Η ανατολίτικη ατμόσφαιρα φαίνεται στις προσευχές, στα ξόρκια, στους χορούς και στη σκηνή στην αγορά.

Το "Τραγούδι της Καμπάνας", που ακούγεται στη Δεύτερη Πράξη, αποτελεί αγαπημένο τραγούδι στα ρεσιτάλ για τις σοπράνο κολορατούρες. Τα τελευταία χρόνια, το "Ντουέτο των Λουλουδιών" από την Πρώτη Πράξη έχει γίνει ευρύτερα γνωστό λόγω της χρήσης του σε διαφημίσεις, και ιδιαίτερα σε διαφήμιση της British Airways, καθώς και σε ταινίες[5].

Μουσικά νούμερα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πρελούδιο

Πρώτη Πράξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • No. 1 Εισαγωγή: "À l'heure accoutumée" (Νιλακάνθα)
  • Προσευχή: "Blanche Dourga" (Λακμέ, Νιλακάνθα)
  • No. 1Β - Σκηνή: "Lakmé, c'est toi qui nous protégeons!" (Νιλακάνθα, Λακμέ)
  • No. 2 - Ντουέτο (Το Ντουέτο των Λουλουδιών): "Viens, Mallika, les lianes en fleurs ... Dôme épais, le jasmin" (Λακμέ, Μάλικα)
  • Σκηνή: "Miss Rose, Miss Ellen" (Τζέραλντ)
  • No. 3 - "Quand une femme est si jolie" (Τζέραλντ)
  • Ρετσιτατίβο: "Nous commettons un sacrilège" (Τζέραλντ)
  • No. 4 - Άρια: "Prendre le dessin d'un bijou" (Τζέραλντ)
  • No. 4Β - Σκηνή: "Non! Je ne veux pas toucher" (Τζέραλντ, Λακμέ)
  • No. 5 - Ρετσιτατίβο & Στίχοι: "Les fleurs me paraissent plus belles" (Λακμέ)
  • No. 5Β - Ρετσιτατίβο: "Ah! Mallika! Mallika!" (Λακμέ)
  • No. 6 - Ντουέτο: "D'où viens-tu? Que veux-tu?" (Λακμέ, Τζέραλντ)
  • No. 6Β - Σκηνή: "Viens! Là! Là!" (Νιλακάνθα, Λακμέ)

Δεύτερη Πράξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Διάλειμμα
  • No. 7 - Χορωδία & Σκηνή της αγοράς: "Allons, avant que midi sonne"
  • No. 7B - Ρετσιτατίβο: "Enfin! Nous aurons du silence!"
  • No. 8 - Άρια: Εισαγωγή
  • No. 8 - Άρια: Terana
  • No. 8 - Άρια: Rektah
  • No. 8 - Άρια: Persian
  • No. 8 - Άρια: Coda avec Choeurs
  • No. 8 - Άρια: Sortie
  • Ρετσιτατίβο: "Voyez donc ce vieillard"
  • No. 9 - Σκηνή: "Ah! Ce vieillard encore!" (Νιλακάνθα, Λακμέ)
  • No. 9B - Ρετσιτατίβο: "Ah! C'est de ta douleur" (Λακμέ, Νιλακάνθα)
  • No. 10 - Σκηνή (Air des Clochettes/Το Τραγούδι της Καμπάνας): "Ah!... Par les dieux inspires... Où va la jeune Hindoue" (Λακμέ, Νιλακάνθα)
  • No. 11 - Σκηνή: "La rage me dévore" (Νιλακάνθα, Λακμέ)
  • No. 12 - Σκηνή & Χορωδία: "Au milieu des chants d'allegresse" (Νιλακάνθα, Λακμέ)
  • No. 12B - Ρετσιτατίβο: "Le maître ne pense qu'à sa vengeance"
  • No. 13 - Ντουέτο: "Lakmé! Lakmé! C'est toi!" (Λακμέ, Τζέραλντ)
  • No. 14 - Φινάλε: "Ο Dourga, toi qui renais" (Τζέραλντ)

Τρίτη Πράξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Διάλειμμα
  • No. 15 - Νανούρισμα: "Sous le ciel tout étoile" (Λακμέ)
  • No. 15B - Ρετσιτατίβο: "Quel vague souvenir alourdit ma pensée?" (Τζέραλντ, Λακμέ)
  • No. 16 - "Lakmé! Lakmé! Ah! Viens dans la forêt profonde" (Τζέραλντ)
  • No. 17 - Σκηνή & Χορωδία: "La, je pourrai t'entendre" (Λακμέ, Τζέραλντ)
  • No. 18 - Σκηνή: "Vivant!" (Τζέραλντ)
  • No. 19 - Ντουέτο: "Ils allaient deux à deux" (Λακμέ, Τζέραλντ)
  • No. 20 - Φινάλε: "C'est lui! C'est lui!" (Νιλακάνθα, Λακμέ, Τζέραλντ)

Ηχογραφήσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1940: Lily Pons (Λακμέ), Armand Tokatyan (Τζέραλντ), Ezio Pinza (Νιλακάνθα), Ira Petina (Μάλικα), New York Metropolitan Opera Chorus and Orchestra, Wilfrid Pelletier (διευθυντής ορχήστρας) (The Golden Age, ζωντανή ηχογράφηση)
  • 1952: Mado Robin (Λακμέ), Libero de Luca (Τζέραλντ), Jacques Jansen (Φρέντερικ), Jean Borthayre (Νιλακάνθα), Agnés Disney (Μάλικα), Chœurs et Orchestre du Théâtre National de l'Opéra-Comique, Georges Sébastian (διευθυντής ορχήστρας) (Decca)
  • 1967: Τζόαν Σάδερλαντ (Λακμέ), Alain Vanzo (Τζέραλντ), Gabriel Bacquier (Νιλακάνθα), Jane Berbié (Μάλικα), Chœurs et Orchestre National de l'Opéra de Monte Carlo, Richard Bonynge (διευθυντής ορχήστρας) (Decca)
  • 1970: Mady Mesplé (Λακμέ), Charles Burles (Τζέραλντ), Roger Soyer (Νιλακάνθα), Danielle Millet (Μάλικα), Chœurs et Orchestre du Théâtre National de l'Opéra-Comique, Alain Lombard (διευθυντής ορχήστρας) (EMI)
  • 1982: Ileana Cotrubas (Λακμέ), Πλάθιντο Ντομίνγκο (Τζέραλντ), Nicolai Ghiaurov (Νιλακάνθα), Elena Obraztsova (Μάλικα), The Ambrosian Singers, London Symphony Orchestra, Claudio Abbado (διευθυντής ορχήστρας) (Deutsche Grammophon)
  • 1998: Natalie Dessay (Λακμέ), Gregory Kunde (Τζέραλντ), José van Dam (Νιλακάνθα), Chœur et Orchestre du Capitole de Toulouse, Michel Plasson (διευθυντής ορχήστρας) (EMI)[6]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ National Public Radio: "Lakmé by Leo Delibes"
  2. ↑ H. MacDonald, "Lakmé", The New Grove Dictionary of Opera, Λονδίνο και Νέα Υόρκη: Macmillan: 1997
  3. ↑ S. Wolff, "Un demi-siècle d'Opéra-Comique", André Bonne, Παρίσι 1953
  4. ↑ H. Lacombe, "The Keys to French Opera in the Nineteenth Century", Λος Άντζελες: University of California Press, 2001
  5. ↑ Όπως π.χ. στην ταινία "The Hunger" (1983) και στη μικρού μήκους ταινία "Λακμέ" (1993)
  6. ↑ «In.gr ψυχαγωγία: Lakme». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2011. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λακμέ&oldid=9593564"