Λεϊλί και Μετζνούν
| Λεϊλί και Μετζνούν | |
|---|---|
| Πρωτότυπος τίτλος | Leyli və Məcnun |
| Γλώσσα πρωτοτύπου | αζέρικα |
| Μουσική | Ουζεγίρ Χατζιμπέγιοφ |
| Λιμπρέτο | Ουζεγίρ Χατζιμπέγιοφ, Τζεϊχούν Χατζιμπέγιοφ |
| Πράξεις | 4 |
| Πρεμιέρα | 25 Ιανουαρίου 1908 |
Η Λεϊλί και Μετζνούν (αζερικά: Leyli və Məcnun) είναι όπερα σε τέσσερις πράξεις του Ουζεγίρ Χατζιμπέγιοφ, σε ένα αζέρικο λιμπρέτο γραμμένο από τον συνθέτη και τον αδερφό του Τζεϊχούν Χατζιμπέγιοφ. Η όπερα πρωτοπαρουσιάστηκε στο Μπακού το 1908.
Ιστορικό παραστάσεων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η όπερα γράφτηκε το 1907 [1] και ανέβηκε για πρώτη φορά στις 25 Ιανουαρίου 1908 στο θέατρο Taghiyev του Μπακού, το οποίο τότε ανήκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Θεωρείται η πρώτη όπερα της μουσουλμανικής Ανατολής. [2] [3] [4]
Στην πρώτη παράσταση της όπερας πρωτγωνιστούσε ο Χιούσεν Αραβμπλίνσκι, ενώ ο ίδιος ο Χατζιμπέγιοφ έπαιζε βιολί.
Ο Ουζεγίρ Χατζιμπέγιοφ και ο αδελφός του Jeyhun Hajibeyov έγραψαν το λιμπρέτο για την όπερα με βάση το αζέρικο ποίημα ποιητή Φουζουλί Λεϊλά και Μετζνούν. τα περισσότερα μέρη του ποιήματος παρέμειναν αμετάβλητα. [5]
Έτσι, η όπερα Λεϊλί και Μετζνούν εγκαινίασε το νέο αυτό είδος στη μουσική κουλτούρα του κόσμου, το οποίο συνδυάζει ανατολίτικες και ευρωπαϊκές μουσικές φόρμες, σε έναν διάλογο των δύο μουσικών πολιτισμών της Ανατολής και της Δύσης. [6] [7]
Η όπερα Λεϊλί και Μετζνούν έχει ανέβει περισσότερες από 2.000 φορές από την Κρατική Ακαδημαϊκή Όπερα και Μπαλέτο του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και σε άλλες χώρες όπως η Ρωσία, η Ουκρανία, το Ιράν, η Τουρκία, η Γεωργία, το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν. [8] [9]
Ρόλοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Ρόλος | Φωνή | Πρεμιέρα, 25 Ιανουαρίου 1908 |
|---|---|---|
| Κουάις (Μετζνούν) | τενόρος | Χουσεΐνκουλι Σαράβσκι |
| Λεϊλί | σοπράνο | Αβτούλραχμάν Φαράζεφ |
| πατέρας του Κουάις | τενόρος | Μίρζα Μουχτάρ Μαμάντοφ |
| μητέρα του Κουάις | σοπράνο | Μίρ Μαχμούτ Καζίμόφσκι |
| πατέρας της Λεϊλί | βαρύτονος | Ίμραν Κασίμοφ (Κένγκερλι) |
| μητέρα της Λεϊλί | μεσόφωνος | Τζ. Βεζίροφ |
| Ιμπν Σαλάμ | τενόρος | Τζεϊχούν Χατζιμπέγιοφ (Νταγκεστάνι) |
| Νοφέλ | βαρύτονος | Τζεϊχούν Χατζιμπέγιοφ (Νταγκεστάνι) |
| Ζεΐντ | τενόρος | Ίμραν Κασίμοφ (Κένγκερλι) |
| 1ος Άραβας | τενόρος | Μαμάντοφ |
| 2ος Άραβας | τενόρος | Σαφάροφ |
| Προξενήτρες, αγγελιαφόροι, επισκέπτες, μαθητές και μαθήτριες. | ||
Περίληψη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πράξη 1
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σκηνή 1
Μαθητές και μαθήτριες βγαίνουν έξω από το σχολείο. Η όμορφη Λεϊλί και ο Κουάις αγαπιούνται. Κουβεντιάζουν τρυφερά, αγνοώντας τους άλλους. Οι φίλοι όμως θεωρούν τη συμπεριφορά της Λεϊλί πολύ ανήθικη και την απομακρύνουν. Ο Κουάις ικετεύει τον πατέρα του να τον αφήσει να παντρευτεί τη Λεϊλί.
Σκηνή 2
Οι γονείς της Λεϊλί έχουν ακούσει για την αγάπη του Κουάις για τη Λεϊλί και για την αγάπη του Λεϊλί για αυτόν. Η μητέρα του κοριτσιού την κατηγορεί και η Λεϊλί την ακούει λυπημένη. Δεν αρνείται ότι αγαπά τους Κουάις περισσότερο από καθετί στον κόσμο.
Ο πατέρας του Κουάις φτάνει για να ζητήσει τη Λεϊλί εκ μέρους του Κουάις. Ο πατέρας της Λεϊλί αρνείται κατηγορηματικά: ποτέ δεν θα αφήσει την κόρη του να παντρευτεί με τον Μετζνούν (τρελός), όπως όλοι αποκαλούν τον Κουάις, ο οποίος τρελαίνεται από έρωτα.
Μετά την άρνηση, ο Κουάις καταριέται τους ανθρώπους και το πικρό του πεπρωμένο. Αποζητά τη μοναξιά και αποτραβιέται στην έρημο.
Όμως, το πεπρωμένο της Λεϊλί ακολουθεί άλλο δρόμο. Οι γονείς της συμφωνούν να την παντρέψουν με τον πλούσιο Ιμπν Σαλάμ. Έκπληκτη με αυτή την είδηση, η Λεϊλί λιποθυμά.
Πράξη 2
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η θλίψη κάνει τον Κουάις να αλλάξει γνώμη. Περπατά στα βουνά και την άμμο της ερήμου και σκέφτεται τη Λεϊλί. Ο πατέρας και ο φίλος του Μετζνούν - ο Ζεΐντ - τον βρίσκουν, αλλά ο νεαρός δεν έχει αποφασίσει τι θα κάνει. Η θλίψη του πατέρα του προκαλεί συμπάθεια στους Άραβες που διασχίζουν την έρημο. Ένας στρατιωτικός, ο Νοφέλ, δείχνει ενδιαφέρον για αυτούς. Θα ήθελε να βοηθήσει τον άτυχο Μετζνούν και στέλνει ένα μήνυμα στον πατέρα της Λεϊλί.
Αλλά ούτε η παρέμβαση του Νοφέλ δεν κάνει τον πατέρα της Λεϊλί να αλλάξει γνώμη. Τότε, ο Νοφέλ αποφασίζει να τον αναγκάσει με τη βία και τον προκαλεί σε αγώνα. Ο πατέρας της Λεϊλί εξηγεί τον λόγο της άρνησής του: η κόρη του Λεϊλί είναι αρραβωνιασμένη με άλλον.
Πράξη 3
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έρχεται η ημέρα του γάμου του Ιμπν Σαλάμ και της Λεϊλί. Οι καλεσμένοι διασκεδάζουν και εύχονται ευτυχία στους νεόνυμφους. Στο τέλος, οι νεόνυμφοι μένουν μόνοι τους. Η Λεϊλί είναι μπερδεμένη. Εκείνη τη στιγμή, ακούγεται η αδύναμη φωνή του Μετζνούν, που εμφανίζεται κοντά τους ως σκιά. Ο Ιμπν Σαλάμ μένει ακίνητος, ενώ η Λεϊλί λιποθυμά. Οι υπηρέτες απομακρύνουν προσεκτικά τον τρελό.
Πράξη 4
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σκηνή 1
Δεν υπάρχει ευτυχία στο σπίτι του Ιμπν Σαλάμ. Η Λεϊλί αρρωσταίνει με κατάθλιψη. Ομολογεί στον σύζυγό της ότι αγαπά τον Κουάις και δεν μπορεί να αγαπήσει κανέναν άλλο. Λέει στον Ιμπν Σαλάμ να περιμένει μήπως εξασθενίσουν τα συναισθήματά της για τον Μετζνούν. Ο πικραμένος Ιμπν Σαλαμ φεύγει. Και ξαφνικά ο Μετζνούν εμφανίζεται πάλι μπροστά στη Λεϊλί ως άυλη σκιά. Κατηγορεί τη Λεϊλί, ότι τον πρόδωσε, ότι του κατέστρεψε τη ζωή, ότι του προκάλεσε θλίψη και πόνο. Ξεχνώντας την ασθένειά της, η Λεϊλί ρίχνεται στην αγκαλιά του αγαπημένου της, αλλά εκείνος δεν την αναγνωρίζει, ψάχνει και καλεί την παλιά του, αγνή αγαπημένη.
Η καρδιά της Λεϊλί δεν αντέχει. Πεθαίνει στην αγκαλιά του Ιμπν Σαλάμ.
Σκηνή 2
Ο Μετζνούν επισκέπτεται τον τάφο της Λεϊλί. Τώρα, η Λεϊλί αποφάσισε να του ανήκει, τώρα θα είναι μαζί για πάντα. Απελπισμένος, ο Λεϊλί πέφτει στον τάφο της αγαπημένης του και πεθαίνει.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Talibov, Yusif· Sadigov, Ferahim (2000). C.Məmmədquluzadə və Ü.Hacıbəyovun pedaqoji fikirləri.
- ↑ Leyli & Majnun, Azerbaijan International ([northern] Autumn 2009)
- ↑ «100th anniversary of the first opera in the East: Leyli and Majnun (1908)». UNESCO. http://www.unesco.kz/publications/clt/Anniversaries_2008-9.pdf.
- ↑ «Ο Πρέσβης του Αζερμπαϊτζάν μιλάει για την Πρώτη Δημοκρατία της χώρας». Το Βήμα.
- ↑ «The Permanent Delegation of Azerbaijan to UNESCO requested that UNESCO should be associated with the 100th anniversary of the first opera in the East: "Leyli and Majnun", in 2008.». UNESCO. http://unesdoc.unesco.org/images/0015/001523/152303e.pdf.
- ↑ "Leyli and Majnun – 90th Jubilee", by Ramazan Khalilov, Azerbaijan International ([northern] Winter 1997)
- ↑ «Опера "Лейли и Меджнун" покорит США». 1News. http://www.1news.az/culture/20090228115852206.html.
- ↑ «Opera revived in Turkmenistan». Central Asia Online. http://centralasiaonline.com/en_GB/articles/caii/features/2009/07/22/feature-10.
- ↑ «Leyli And Majnun (opera)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-11-13. https://web.archive.org/web/20181113211239/http://www.rtbot.net/leyli_and_majnun_(opera). Ανακτήθηκε στις 2021-04-26.