Μάριαν Σπιχάλσκι
Ο Μάριαν «Μάρεκ» Σπιχάλσκι (πολωνικά: Marian "Marek" Spychalski) (6 Δεκεμβρίου 1906 – 7 Ιουνίου 1980) ήταν Πολωνός αρχιτέκτονας στην προπολεμική Πολωνία, και αργότερα, στρατιωτικός διοικητής και κομμουνιστής πολιτικός. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν μέλος των πολωνικών υπόγειων δυνάμεων που δρούσαν εντός της Πολωνίας και ήταν ένας από τους ηγέτες της Λαϊκής Φρουράς, που ήταν τότε ο Λαϊκός Στρατός.[11] Κατείχε πολλές βασικές πολιτικές θέσεις κατά τη διάρκεια της εποχής της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας, κυρίως Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, δήμαρχος της Βαρσοβίας και Υπουργός Εθνικής Άμυνας.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρώιμη καριέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννημένος σε μια εργατική οικογένεια στο Λοτζ, ο Σπιχάλσκι αποφοίτησε από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας το 1931. Την ίδια χρονιά εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Πολωνίας (ΚΚΠ)[12] και διατήρησε την ιδιότητα του μέλους μετά τη ναζιστική-σοβιετική εισβολή, όταν το 1942 το ΚΚΠ έγινε το Πολωνικό Εργατικό Κόμμα, που μετονομάστηκε το 1948 σε Πολωνικό Κόμμα Ενωμένων Εργατών.[11] Πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ασχολήθηκε με την αρχιτεκτονική και κέρδισε αρκετούς εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς και βραβεία.[13]
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1943, ως μέρος της ανατρεπτικής σοβιετικής προσπάθειας να καταστρέψει το ανεξάρτητο πολωνικό κίνημα αντίστασης που σχετίζονταν με την πολωνική εξόριστη κυβέρνηση, κατήγγειλε στην Γκεστάπο διάφορα μέλη αυτών των αντιστασιακών οργανώσεων.[14]
Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατείχε μια σειρά από αξιώματα στην κυβέρνηση της Πολωνίας, με ένα από τα πρώτα να είναι του δημάρχου της Βαρσοβίας (18 Σεπτεμβρίου 1944 – Μάρτιος 1945), με τον πόλεμο να βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Μεταξύ άλλων θέσεων, ήταν επί μακρόν μέλος του Σέιμ, στενός φίλος του Βουαντίσουαφ Γκομούουκα και από το 1945 έως το 1948 ήταν αναπληρωτής υπουργός Άμυνας και μέλος του Πολιτικού Γραφείου του Πολωνικού Κόμματος Ενωμένων Εργατών.[15]
Απομακρύνθηκε από τις υπόλοιπες πολιτικές του θέσεις το 1949 και στη συνέχεια, το 1950 φυλακίστηκε ως μέρος των σταλινικών εκκαθαρίσεων των σοσιαλδημοκρατών το 1949–1953,[16] όπου κατηγορήθηκε για αντισοβιετικές τάσεις παρόμοιες με τον τιτοϊσμό.[12] Το 1951 εμφανίστηκε σε μια στημένη δίκη όπου του δόθηκε εντολή να δώσει επίσημη (και ψευδή) μαρτυρία κατά του Γκομούουκα.[12] Απελευθερώθηκε μόνο με τη μαζική απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων τον Απρίλιο του 1956, και στη συνέχεια επανήλθε στο Πολωνικό Κόμμα Ενωμένων Εργατών.[12]
Με την αποκατάσταση και την επιστροφή του Γκομούουκα στην εξουσία το 1956, ο Σπιχάλσκι έγινε υπουργός Εθνικής Άμυνας της Πολωνίας.[17] Το 1959 έγινε ξανά μέλος του Πολιτικού Γραφείου και το 1963 προήχθη σε Στρατάρχη.[15]
Το 1968, κατά τη διάρκεια της αντισημιτικής εκκαθάρισης του Πολωνικού Στρατού, μετά από αίτημα του Γκομούουκα άφησε τον Πολωνικό Στρατό και τη θέση του ως Υπουργός Άμυνας[12] για να αναλάβει πολιτικά πόστα ως Πρόεδρος του Μετώπου Εθνικής Ενότητας[15] και από 10 Απριλίου 1968 έως 23 Δεκεμβρίου 1970 ως Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας – ο de facto αρχηγός κράτους της Πολωνίας, με το Συμβούλιο να ήταν η de jure εκτελεστική αρχή στη Λαϊκή Δημοκρατία[11] – αν και ορισμένοι θεώρησαν ότι η θέση ήταν ως επί το πλείστον συμβολική.[18]
Κάθοδος από την εξουσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως αρχηγός κράτους, ο Σπιχάλσκι παραλίγο να δολοφονηθεί στο Διεθνές Αεροδρόμιο Τζίνα στο Πακιστάν την 1η Νοεμβρίου 1970 κατά τη διάρκεια των τελετών υποδοχής. Οι The Gettysburg Times ενημέρωσαν ότι ένας αντικομμουνιστής ισλαμιστής φονταμενταλιστής, ο Φερόζε Αμπουλάχ, οδήγησε ένα φορτηγό με μεγάλη ταχύτητα στην πολωνική αντιπροσωπεία, έχασε ελάχιστα τον στόχο του, αλλά σκότωσε τον Πολωνό Υφυπουργό Εξωτερικών Ζίγκφριντ Βόλνιακ (48) και τρεις Πακιστανούς εκπροσώπους, συμπεριλαμβανομένου του Αναπληρωτή Διευθυντή του Γραφείου Πληροφοριών και δύο φωτογράφων.[19]
Ο Σπιχάλσκι έχασε τις θέσεις του ως στενός συνεργάτης του Γκομούουκα, όταν ο Έντβαρντ Γκιέρεκ αντικατέστησε τον Γκομούουκα ως Πρώτος Γραμματέας του Πολωνικού Ενωτικού Εργατικού Κόμματος κατά τη διάρκεια των πολωνικών διαδηλώσεων το Δεκέμβριο του 1970.[18] Ο Σπιχάλσκι συνταξιοδοτήθηκε και έγραψε απομνημονεύματα τεσσάρων τόμων, τα οποία βρίσκονται τώρα στα αρχεία του Ιδρύματος Χούβερ στην Καλιφόρνια.[13] Πέθανε στις 7 Ιουνίου 1980, επιζώντας από τη σύζυγό του, Μπαρμπάρα, η οποία έγραψε επίσης για αυτόν.[13]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. marian-spychalski.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 bs
.sejm .gov .pl /F?func=find-acc&acc _sequence=000014065&find _code=SYS&local _base=ARS10. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2014850307. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2014850307. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2021.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2021.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Nogaś, Michał; Włodarczykki, Wojciech (17 June 2011). «Marszałek Polski Marian Spychalski» (στα πολωνικά). Polskie Radio. http://www.polskieradio.pl/9/310/Artykul/387599,Marszalek-Pols.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Khrushchev, Nikita Sergeevich (2007). «Biographies». Στο: Khrushchev, Sergeĭ, επιμ. Memoirs of Nikita Khrushchev, Volume 3, Statesman, 1953–1964. University Park, Pennsylvania: Pennsylvania State University Press. σελ. 969. ISBN 978-0-271-02935-1., translated by George Shriver and Stephen Shenfield.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 «Marian Spychalski Papers Received by the Hoover Institution Archives». Ίδρυμα Χούβερ, Stanford University. 20 Απριλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Νοεμβρίου 2016.
- ↑ Bułhak, Władysław (5 May 2007). «Komunistyczny donos do gestapo» (στα πολωνικά). Rzeczpospolita. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 May 2015. https://web.archive.org/web/20150501010300/http://archiwum.rp.pl/artykul/680226-Komunistyczny-donos-do-gestapo.html.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 Wróbel, Piotr (1998). «Spychalski, Marian». Historical Dictionary of Poland, 1945-1996. Ουέστπορτ, Κονέκτικατ: Greenwood Press, σσ. 286–287. ISBN 978-0-313-29772-4.
- ↑ Kaplan, Karel (1990). «The Witch Hunt». Report on the Murder of the General Secretary. London: I.B. Tauris. σελ. 11. ISBN 978-1-85043-211-1., translated by Karel Kovanda.
- ↑ Khrushchev, Sergeĭ N. (2000). Nikita Khrushchev and the Creation of a Superpower. University Park, Pennsylvania: Pennsylvania State University Press. σελίδες 213–214. ISBN 978-0-271-02170-6., translated by Shirley Benson.
- ↑ 18,0 18,1 Lepak, Keith John (1988). «Political System I, 1971-1976: Edward Gierek, the party-state, and Polish society». Prelude to Solidarity: Poland and the Politics of the Gierek Regime. Νέα Υόρκη: Columbia University Press. σελ. 56. ISBN 978-0-231-06608-2.
- ↑ «Four Killed When Man Drives Truck into Airport Reception Shouting "Down With Reds"». The Gettysburg Times. Associated Press. 2 November 1970. https://news.google.com/newspapers?nid=2202&dat=19701102&id=gYUlAAAAIBAJ&sjid=z_IFAAAAIBAJ&pg=877,6134046.
Αρχηγοί κράτους/Πρόεδροι της Πολωνίας | ||
|---|---|---|
| Βασίλειο της Πολωνίας (1917-1918) |  | |
| Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία (1918-1939) |
| |
| Πολωνική εξόριστη κυβέρνηση (1939-1990) | ||
| Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας (1944-1989) | ||
| Δημοκρατία της Πολωνίας (1990–παρόν) |
| |
- Πολωνοί αρχιτέκτονες
- Πολωνοί στρατηγοί
- Πολωνοί πολιτικοί
- Αρχηγοί κράτους της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας
- Δήμαρχοι της Βαρσοβίας
- Στρατηγοί του Πολωνικού Λαϊκού Στρατού
- Στρατάρχες της Πολωνίας
- Μέλη του Λαϊκού Στρατού της Πολωνίας
- Πολιτικοί του Κομμουνιστικού Κόμματος Πολωνίας
- Πολιτικοί του Πολωνικού Εργατικού Κόμματος
- Μέλη του Σέιμ της Πολωνίας (1947-1952)
- Μέλη του Σέιμ της Πολωνίας (1957-1961)
- Μέλη του Σέιμ της Πολωνίας (1961-1965)
- Μέλη του Σέιμ της Πολωνίας (1965-1969)
- Μέλη του Σέιμ της Πολωνίας (1969-1972)
- Αποδέκτες του Τάγματος του Λένιν
- Αποδέκτες του Τάγματος του Λαβάρου της Εργασίας
- Αποδέκτες του Τάγματος του Σταυρού του Γκρούνβαλντ, 2η τάξη
- Αποδέκτες του Τάγματος του Σταυρού του Γκρούνβαλντ, 3η τάξη
- Διοικητές του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
- Διοικητές με Αστέρι του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
- Αποδέκτες του Τάγματος των Οικοδόμων της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας
- Αποδέκτες του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας (1943-1989)
- Ιππότες του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας
- Ενταφιασμοί στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Ποβόνσκι