Μάχη της Αράχωβας (1943)

Μάχη στην Αράχωβα
	Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
Χρονολογία	10 Σεπτεμβρίου 1943
Τόπος	Αράχωβα
Έκβαση	Νίκη των Ελλήνων και απόκτηση των Ιταλικών όπλων
Αντιμαχόμενοι
Ι/36 Τάγμα Παρνασσίδας και εφεδρικές ομάδες του ΕΛΑΣ.; Τμήμα του 5/42 (κατά την υποχώρηση των Γερμανών);	2 λόχοι από το 18ό Σύνταγμα Ορεινών Κυνηγών των S.S υπαγόμενο στο Τρίτο Ράιχ.;
Ηγετικά πρόσωπα
Καπετάνιος Δημήτρης Δημητρίου (Νικηφόρος);	Λοχαγός Kahoun †;
Δυνάμεις
400 μαχητές	140 στρατιώτες
Απώλειες
7 νεκροί, πολλοί τραυματίες	97 νεκροί, 10 αιχμάλωτοι, απώλειες φορτηγών/όπλων

Ιταλική Συνθηκολόγηση

Στις 9 και 10 Σεπτεμβρίου του 1943 ισχυρές δυνάμεις του ΕΛΑΣ υπό το Νικηφόρο (ανθυπίλαρχος Δημήτρης Δημητρίου) μαζί με τις εφεδρικές ομάδες από τις περιοχές Στειρίου, Αράχωβας, Δεσφίνας, Διστόμου κ.λ.π. είχαν κυκλώσει την Αράχωβα Βοιωτίας. Είχαν στήσει ενέδρες για να ματαιώσουν τυχόν απόπειρα των Γερμανών να εμποδίσουν την παράδοση των Ιταλών στον ΕΛΑΣ και στο ΕΑΜ μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας στις 8 Σεπτεμβρίου 1943. Ο Ιταλός ταγματάρχης με παρελκυστικό τρόπο προσπαθούσε να καθυστερήσει για να προφτάσει η Γερμανική βοήθεια.

Η μάχη

Από την Άμφισσα ερχόταν προς την Αράχωβα φάλαγγα 12 γερμανικών αυτοκινήτων με 140 περίπου άνδρες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διεξαχθεί μια σκληρή πεντάωρη μάχη ανάμεσα σε ένα γερμανικό λόχο ορεινών κυνηγών που υπερφαλαγγίστηκε από τον ΕΛΑΣ, ενώ η αρχική του επιδίωξη ήταν ο αφοπλισμός της ιταλικής φρουράς της κωμόπολης. Επρόκειτο για μια από τις πρώτες εντυπωσιακές νίκες εναντίον γερμανικής μονάδας και παράλληλα μια καλή εισαγωγή στον ανελέητο πόλεμο, ο οποίος θα άρχιζε μετά την ιταλική συνθηκολόγηση, ανάμεσα στους Έλληνες αντάρτες και στη Βέρμαχτ.

Κατά την υποχώρηση, οι Γερμανοί χτυπήθηκαν από στοιχεία του 5/42 υπό τους ταγματάρχες Μαναίο, Φαρμάκη. Τελικώς, γύρω στους 25 Γερμανοί στρατιώτες κατάφεραν να επιστρέψουν στην Άμφισσα.

Συνέπειες της μάχης

Λόγω των γεγονότων, στη Λιβαδειά οι Γερμανοί απαγχόνισαν 10 άτομα. Υπήρχε φόβος για γενικευμένη εξέγερση μέσα στην πόλη^[1]. Τελικά ο ΕΛΑΣ, με την εξόντωση του Γερμανικού λόχου, κατάφερε να αποκτήσει τον πολύτιμο Ιταλικό βαρύ οπλισμό από ένα ολόκληρο Ιταλικό τάγμα. Ενώ οι Γερμανικές δυνάμεις κινητοποίησαν δυο τάγματα της μεραρχίας Κυνηγών και στοιχεία της 4ης SS Polizei, αυτές αποκρούστηκαν με αποτέλεσμα την επέμβαση της Μεραρχίας Brandenburg και τη χρήση πυροβολικού. Τις επόμενες μέρες οι Γερμανοί αφόπλισαν την Ιταλική φρουρά στο Λιδωρίκι.^[2].

Τα ονόματα των πεσόντων στην μάχη της Αράχωβας

Χρήστος Κατσούλης (Στείρι) Αρχηγός μαχητικής ομάδας Στειρίου.
Χαράλαμπος Παππάς (Δεσφίνα) Αρχηγός μαχητικής ομάδας Δεσφίνας
Χρήστος Κρομμύδας (Δεσφίνα)
Μήτσος Μακρής (Χρυσό)
Λουκάς Κοματάς (Αράχωβα)
Γιάννης Τσότρας (Αράχωβα)
Στάθης Κορίτος (Αράχωβα)
Θύμιος Μύταλας (Αράχωβα)
Γιώργος Καραϊσκος (Αράχωβα)
Πέτρος Χώος ή Κώχας (Κίρρα)
Μιχαήλ Αντωνόπουλος

Απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ της ΕΤ1. Πρόκειται για το επεισόδιο με τίτλο Η ΣΥΝΘΗΚΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Μιλούν πρωταγωνιστές της μάχης. Από το αρχείο της ΕΡΤ:http://archive.ert.gr/23051/

Παραπομπές

↑ Χανδρινός Ιάσονας, «Γερμανική κατοχή, αντίσταση και εμφύλιος πόλεμος στη Βοιωτία (1941-1949)», 2012, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού
↑ Εθνική αντίσταση "Η αληθινή ιστορία του ελληνικού αντάρτικου" Ιάσονας Γ. Χανδρινός σελ 54-55 , εκδόσεις Περισκόπιο

Πηγές, Αναφορές

Ιστορία της Αντίστασης 1940-1945, Τόμος 2, Εκδόσεις Αυλός, Αθήνα 1979.

Μάχη Αράχωβας, 9-10/9/1943, Δημήτρη Ν. Δημητρίου - Νικηφόρου "Αντάρτης στα Βουνά της Ρούμελης" (τρίτομο), σελ. 454-502, Τόμος Β΄

[1] Χανδρινός Ιάσονας, «Γερμανική κατοχή, αντίσταση και εμφύλιος πόλεμος στη Βοιωτία (1941-1949)», 2012, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού

[2] Εθνική αντίσταση "Η αληθινή ιστορία του ελληνικού αντάρτικου" Ιάσονας Γ. Χανδρινός σελ 54-55 , εκδόσεις Περισκόπιο

[1]

[2]