Μάχη του Τσαλντιράν
Συντεταγμένες: 39°05′19.87″N 44°19′37.19″E / 39.0888528°N 44.3269972°E
Η μάχη του Τσαλντιράν (περσικά: چالدران , τουρκικά: Çaldıran, Van) έγινε στις 23 Αυγούστου του 1514 (ανατολικά της λίμνης Βαν, κοντά στα σύνορα της σημερινής Τουρκίας με το Ιράν) και έληξε με νίκη των οθωμανικών στρατευμάτων ενάντια στην περσική Αυτοκρατορία των Σαφαβιδών. Η νίκη αυτή είχε ως αποτέλεσμα οι Οθωμανοί να αποκτήσουν τον έλεγχο του βορείου Ιράκ και της ανατολικής Μικράς Ασίας. Η μάχη όμως ήταν μόνο η αρχή καταστροφικού πολέμου σαράντα ενός ετών μεταξύ των δύο αυτοκρατοριών που έληξε μόλις το 1555 με την Συνθήκη της Αμάσειας . Ενώ οι Οθωμανοί είχαν συχνά το πάνω χέρι, οι Πέρσες κατά το μεγαλύτερο μέρος του πολέμου διατηρούσαν τα εδάφη τους. Όλες οι απώλειες των Σαφαβιδών στις κυρίως σιιτικές μητροπολιτικές περιοχές της Περσίας (όπως το Αζερμπαϊτζάν, το Λουριστάν και το Κιρμανσαχάν) αποδείχθηκαν προσωρινές, αφού ανακτήθηκαν από τους οθωμανούς αμέσως μετά από κάθε μάχη. Ωστόσο η απώλεια του Ιράκ καθώς και της ανατολικής Μικράς Ασίας έγινε μόνιμη.
Στο Τσαλντιράν οι Οθωμανοί είχαν μεγαλύτερο και καλύτερα εξοπλισμένο στρατό με δύναμη μεταξύ 60.000 και 200.000, ενώ οι Κιζιλμπασήδες Τουρκομάνοι αριθμούσαν περίπου 40.000 έως 80.000. Ο Σάχης Ισμαήλ Α΄, ο οποίος τραυματίστηκε και παραλίγο να αιχμαλωτιστεί στην μάχη, αποσύρθηκε στο παλάτι του και αποχώρησε από την κυβέρνηση,[1] αφού οι σύζυγοί του συνελήφθησαν από Σελίμ Α΄[2] και τουλάχιστον μία δόθηκε για να παντρευτεί έναν από τους διοικητές του Σελίμ.[3] Η μάχη έχει ιστορικά ιδιαίτερη σημασία, γιατί όχι μόνο καταργούσε την ιδέα ότι ο Μουρσίντ (δάσκαλος) των Σιιτών Κιζλιμπασί ήταν αλάνθαστος,[4], αλλά επίσης όρισε πλήρως τα οθωμανικά - σαφαβιδικά σύνορα και οδήγησε τους Κούρδους αρχηγούς να διεκδικήσουν την εξουσία τους και να στρέψουν την υποταγή τους από τους Σαφαβίδες στους Οθωμανούς.[5]
Υποσημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Moojan Momen, An Introduction to Shiʻi Islam: The History and Doctrines of Twelver Shiʻism, (Yale University Press, 1985), 107.
- ↑ The Cambridge History of Iran, ed. William Bayne Fisher, Peter Jackson, Laurence Lockhart, 224
- ↑ Leslie P. Peirce, The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, (Oxford University Press, 1993), 37.
- ↑ The Cambridge History of Iran, ed. William Bayne Fisher, Peter Jackson, Laurence Lockhart, 359.
- ↑ Martin Sicker, The Islamic World in Ascendancy: From the Arab conquests to the Siege of Vienna, (Praeger Publishers, 2000), 197.