Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μαρία του Κλωπά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαρία του Κλωπά
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος1ος αιώνας
Eορτασμός αγίου24 Απριλίου
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςClopas[1]
ΤέκναΙάκωβος ο Μικρός
Σίμων ο Κανανίτης
Ιούδας Θαδδαῖος
ΑδέλφιαΣαλώμη
Παναγία
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Στον πίνακα αυτόν του Καραβάτζο με θέμα την Αποκαθήλωση (1602) η Μαρία του Κλωπά υψώνει τα χέρια σε έναν πιο εκδηλωτικό θρήνο από ό,τι τα άλλα πρόσωπα στη σύνθεση.
Το άγαλμα της Μαρίας του Κλωπά στον ναό του Αγίου Ανδρέα της Τζιράντα (Zirada), στη Βενετία

Η Μαρία η του Κλωπά (ή του Κλέοπα) είναι πρόσωπο που αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ονομαστικά μόνο στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, στον στίχο ιθ΄ 25, όπου δηλώνεται ως μία από τις Μαρίες που είναι παρούσες στη Σταύρωση του Ιησού Χριστού:

«εἱστήκεισαν δὲ παρὰ τῷ σταυρῷ τοῦ Ἰησοῦ ἡ μήτηρ αὐτοῦ καὶ ἡ ἀδελφὴ τῆς μητρὸς αὐτοῦ, Μαρία ἡ τοῦ Κλωπᾶ καὶ Μαρία ἡ Μαγδαληνή»

Η έκφραση «η του Κλωπά» στο πρωτότυπο ελληνικό κείμενο μπορεί να σημαίνει είτε ότι η Μαρία ήταν η κόρη, είτε η σύζυγος του Κλωπά, αλλά η ερμηνευτική ευνοεί περισσότερο την ανάγνωση «σύζυγος του Κλωπά». Κατά τον Ηγήσιππο, ο Κλωπάς ή (ασυναίρετα) Κλέοπας ήταν ο αδελφός του Μνήστορος Ιωσήφ.[2]

Σύμφωνα με μερικούς ερμηνευτές, η Μαρία του Κλωπά συγκαταλεγόταν επίσης στις γυναίκες που την αυγή της Αναστάσεως πήγαν στον τάφο του Ιησού για να αλείψουν το σώμα του με μύρα. Σε αυτή την περίσταση, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος (κη΄ 1) την αποκαλεί «η άλλη Μαρία» για να τη διακρίνει από τη Μαρία Μαγδαληνή, ενώ ο Μάρκος (ιστ΄ 1) την αναφέρει ως «Μαρία η του Ιακώβου». Είναι πιθανόν ότι η Μαρία η του Κλωπά ήταν πράγματι η μητέρα του Αποστόλου Ιακώβου, του γιου του Αλφαίου.[3]. Αν ήταν σύζυγος του Αλφαίου, η Μαρία ήταν κόρη, και όχι σύζυγος, του Κλωπά.

Απόκρυφα Ευαγγέλια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολύ παρόμοια με το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, το απόκρυφο Ευαγγέλιο του Φιλίππου συγκαταλέγει τη Μαρία του Κλωπά μεταξύ των γυναικών που ακολουθούσαν τον Ιησού. Στο Ευαγγέλιο του Ψευδοματθαίου, που γράφηκε πιθανώς πολύ αργότερα, κατά τον 7ο αιώνα, δηλώνει ότι η Μαρία του Κλωπά ήταν κόρη του Κλέοπα και της Άννας:

«Ο Ιησούς τους συνάντησε με τη Μαρία τη μητέρα Του, μαζί με την αδελφή της, Μαρία του Κλέοπα, την οποία Κύριος ο Θεός είχε δώσει στον πατέρα της Κλέοπα και τη μητέρα της Άννα, επειδή είχαν αφιερώσει τη Μαρία, τη μητέρα του Ιησού, στον Κύριο. Και αποκλήθηκε με το ίδιο όνομα, Μαρία, προς παρηγορία των γονέων της.»[4]

Κατά τη μεσαιωνική παράδοση ο Κλέοπας είναι ο δεύτερος σύζυγος της Αγίας Άννας και ο πατέρας της «Μαρίας του Κλωπά»[5], η οποία εμφανίζεται έτσι ως ετεροθαλής αδελφή της Παναγίας.

Η Ιερά Παράδοση τόσο της Ρωμαιοκαθολικής, όσο και της Ορθόδοξης Εκκλησίας υποστηρίζει ότι ο Κλωπάς ήταν αδελφός του Ιωσήφ και ότι είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Κλέοπα.[6][7][8]

Μία πρώιμη παράδοση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας ταυτοποιεί τη Μαρία του Κλωπά ως αδελφή ή γυναικαδελφή της Θεοτόκου. Ο Ευσέβιος της Καισαρείας, μνημονεύοντας τον Ηγήσιππο, αναφέρει ότι «ο Κλέοπας ήταν αδελφός του Ιωσήφ»[9], κάτι που καθιστά τη Μαρία συννυφάδα της Θεοτόκου.

Ο Ιερώνυμος ταυτοποιεί τη «Μαρία του Κλέοπα» ως αδελφή της Παναγίας και ως μητέρα των προσώπων που αποκαλούνται «αδελφοί» ή «αδελφές» του Ιησού.[10]

Σύμφωνα με τα σωζόμενα αποσπάσματα του έργου Έκθεσις των λόγων του Κυρίου του αποστολικού Πατέρα Παπία του Ιεραπολίτη (περ. 70-163 μ.Χ.), η Μαρία του Κλέοπα θα ήταν η μητέρα των Ιακώβου του αδελφοθέου, Σίμωνα του αδελφοθέου, Ιούδα του αδελφοθέου (ταυτιζόμενου με τον Απόστολο Θαδδαίο) και του Ιωσή. Ο Παπίας θεωρεί τη Μαρία του Κλέοπα ως αδελφή της Θεοτόκου και επομένως θεία του Ιησού.[11] Ωστόσο, ο Αγγλικανός θεολόγος Τζόζεφ Λάιτφουτ απορρίπτει τη μαρτυρία του Παπία ως μεσαιωνική προσθήκη.[12][13]

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη της «Μυροφόρου Μαρίας του Κλωπά» στις 23 Μαΐου. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία τιμά τη μνήμη της Μαρίας του Κλωπά μαζί με εκείνη της Μαρίας Σαλώμης στις 24 Απριλίου.


  1. John 19.
  2. Ευσεβίου Καισαρείας, Εκκλησιαστική Ιστορία III, κεφ. 11.
  3. S.S. Smalley: το λήμμα «Mary» στο New Bible Dictionary, 1982, σελ. 793.
  4. The Gospel of Pseudo-Matthew. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2018. 
  5.  «St. Anne». Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. 1913. 
  6. St. Cleophas, Catholic Online, http://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=2682 
  7. Apostle Cleopas, OrthodoxWiki, http://orthodoxwiki.org/Apostle_Cleopas 
  8. Joseph the Betrothed, OrthodoxWiki, http://orthodoxwiki.org/Joseph_the_Betrothed 
  9. Eusebius of Caesarea, Church History, Book III, ch. 11.
  10. «CHURCH FATHERS: The Perpetual Virginity of Mary (Jerome)». www.newadvent.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2018. 
  11. Papias of Hierapolis. Exposition of the Sayings of the Lord. Fragment X. Peter Kirby. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2015. 
  12. Lightfoot, J.B. (1865). «The Brethren of the Lord». philologos.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2016. Η μαρτυρία του Παπία αναφέρεται συχνά ως η κεφαλή των πατερικών αυθεντιών, ως ευνοούσα την άποψη του Ιερωνύμου. [...]. Είναι περίεργο το ότι ικανοί και νοήμονες σχολιαστές δεν διέκριναν μία κατασκευή τόσο έκδηλα κίβδηλη. [...] Το απόσπασμα γράφηκε από κάποιον μεσαιωνικό συνώνυμο του Επισκόπου Ιεραπόλεως, τον Παπία [...] που έζησε τον 11ο αιώνα. 
  13. «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2015. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]