Μαργαρίτα Β΄ της Δανίας

Μαργαρίτα Β΄
Επίτιμη Βασίλισσα
Η Μαργαρίτα το 2012
Βασίλισσα της Δανίας
Περίοδος	14 Ιανουαρίου 1972 - 14 Ιανουαρίου 2024
Ανακήρυξη	14 Ιανουαρίου 1972 Ανάκτορο Κρίστιανσμποργκ, Κοπεγχάγη, Δανία
Προκάτοχος	Φρειδερίκος Θ΄
Διάδοχος	Φρειδερίκος Ι'
Γέννηση	16 Απριλίου 1940 (1940-04-16) Ανάκτορα Αμάλιενμποργκ, Κοπεγχάγη, Δανία
Σύζυγος	Ερρίκος ντε Λαμπόρντ ντε Μονπεζά (ν. 1967; πέθανε 2018)
Επίγονοι	Φρειδερίκος Ι΄ της Δανίας Πρίγκιπας Ιωακείμ
Πλήρες όνομα
Μαργαρίτα Αλεξανδρινή Θόρχιλντουρ Ίνγκριντ Δανικά: Margrethe Alexandrine Þórhildur Ingrid
Οίκος	Γκλύξμπουργκ-Δανίας
Πατέρας	Φρειδερίκος Θ΄ της Δανίας
Μητέρα	Ίνγκριντ της Σουηδίας
Θρησκεία	Εκκλησία της Δανίας
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Προσφωνήσεις της Βασίλισσας Μαργαρίτας Β΄
Προσφώνηση αναφοράς	Η της Αυτής Μεγαλειότητα
Προφορική προσφώνηση	Μεγαλειοτάτη
Εναλλακτική προσφώνηση	Κυρία

Η Μαργαρίτα Β΄ (δανέζικα: Dronning Margrethe II, 16 Απριλίου 1940) είναι μέλος της βασιλικής οικογένειας της Δανίας, που βασίλευσε ως βασίλισσα της Δανίας από το 1972 έως το 2024. Διαδέχτηκε τον πατέρα της, Φρειδερίκο Θ΄, στις 14 Ιανουαρίου 1972. Με την άνοδό της έγινε η πρώτη γυναίκα βασίλισσα της Δανίας από το 1412. Έχοντας βασιλέψει για 52 χρόνια, είναι η μακροβιότερη, γυναίκα μονάρχης στην ιστορία της Δανίας.

Πρώτα χρόνια

Η Μαργαρίτα Αλεξανδρινή Θόρχιλντουρ Ίνγκριντ γεννήθηκε στις 16 Απριλίου 1940 στα Ανάκτορα Αμάλιενμποργκ της Κοπεγχάγης ως πρώτο παιδί του Φρειδερίκου, Διαδόχου της Δανίας, και της Ίνγκριντ της Σουηδίας. Ο πατέρας της ήταν ο πρωτότοκος γιος του τότε Χριστιανού Ι΄, ενώ η μητέρα της ήταν η τότε μοναχοκόρη του μετέπειτα Γουσταύου ΣΤ΄ Αδόλφου της Σουηδίας. Η γέννησή της έγινε μόλις μία εβδομάδα μετά την εισβολή της Ναζιστικής Γερμανίας στη Δανία, η οποία συνέβη στις 9 Απριλίου 1940.

Βαπτίστηκε στις 14 Μαΐου 1940 στην Εκκλησία του Χόλμεν της Κοπεγχάγης. Ανάδοχοι της Πριγκίπισσας ήταν ο προπάππος της Γουσταύος Ε΄ της Σουηδίας, ο προπάππος της Αρθούρος, Δούκας του Κόννωτ & Στράδερν, ο πάππος της Χριστιανός Ι΄, ο πάππος της Γουσταύος ΣΤ΄ Αδόλφος της Σουηδίας, ο θείος της Κνουτ της Δανίας, ο θείος της Γουσταύος Αδόλφος, Δούκας του Βεστερμπόττεν, και ο εξάδελφός της Άξελ.

Ονομάστηκε Μαργαρίτα για να τιμηθεί η γιαγιά της, Μαργαρίτα του Κόννωτ, Αλεξανδρινή για τη γιαγιά της Αλεξανδρινή του Μεκλεμβούργου-Σβερίν και Ίνγκριντ για τη μητέρα της. Η Μαργαρίτα, καθώς ήταν μέχρι το 1944 πριγκίπισσα και της Ισλανδίας, της δόθηκε και το ισλανδικό όνομα Θόρχιλντουρ.

Όταν η Μαργαρίτα ήταν τεσσάρων χρονών, το 1944, γεννήθηκε η πρώτη της αδελφή Βενεδίκτη. Η Βενεδίκτη αργότερα, παντρεύτηκε τον Ριχάρδο του Σάιν-Βίτγκενσταϊν-Μπέρλεμπουργκ, με τον οποίο ζει στη Γερμανία. Η δεύτερη αδελφή της Άννα Μαρία γεννήθηκε το 1946 και παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο, τότε Διάδοχο της Ελλάδας.

Στις 20 Απριλίου 1947 ο Χριστιανός Ι΄ απεβίωσε και ο πατέρας της Μαργαρίτας ανέβηκε στο θρόνο ως Φρειδερίκος Θ΄.

Διάδοχος του θρόνου

Η πριγκίπισσα Μαργαρίτα το 1966.

Κατά την περίοδο της γέννησής της, μόνο άνδρες μπορούσαν να ανέβουν στο θρόνο της Δανίας, λόγω των αλλαγών στη νομοθεσία που θεσπίστηκε τη δεκαετία του 1850, όταν ο Οίκος του Γκλύξμπουργκ επιλέχθηκε για τη διαδοχή. Δεδομένου ότι δεν είχε αδέλφια, θεωρήθηκε ότι ο θείος της, Κνουτ της Δανίας, μια ημέρα θα αναλάβει το θρόνο.

Λίγο μετά την άνοδο του πατέρα της στο θρόνο και αφού είχε γίνει σαφές ότι η βασίλισσα Ίνγκριντ δεν θα έκανε άλλα παιδιά, θα ξεκινήσει διαδικασία αλλαγής του συντάγματος, προκειμένου να μπορεί η Μαργαρίτα να γίνει διάδοχος του θρόνου. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την αναθεώρηση έπαιξε η δημοτικότητα του Φρειδερίκου Θ΄ και των κορών του, αλλά και η αναβάθμιση του ρόλου των γυναικών στην καθημερινή ζωή της Δανίας και παγκοσμίως. Η πρόταση αναθεώρησης, αφού πέρασε από δύο κοινοβούλια, επικυρώθηκε στη συνέχεια με δημοψήφισμα, που διεξήχθη στις 27 Μαρτίου 1953. Οι νέες διατάξεις του συντάγματος για τη διαδοχή επέτρεπαν πλέον την άνοδο γυναίκας στο θρόνο, σε περίπτωση που εκείνη δεν είχε άνδρα αδερφό, κάνοντας έτσι τη Μαργαρίτα διάδοχο του πατέρα της.

Στα δέκατα όγδοα γενέθλιά της, στις 16 Απριλίου 1958, η Μαργαρίτα έλαβε μια θέση στο Κρατικό Συμβούλιο της Δανίας. Στη συνέχεια προήδρευε σε συνεδριάσεις του Συμβουλίου, όταν ο Βασιλιάς απουσίαζε.

Το 1960 ταξίδεψε μαζί με τις πριγκίπισσες της Σουηδίας και της Νορβηγίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου πραγματοποίησαν επίσκεψη στο Λος Άντζελες, στα στούντιο της κινηματογραφικής εταιρείας Paramount Pictures, ενώ συναντήθηκαν με αρκετές διασημότητες, όπως ο Ντην Μάρτιν, ο Τζέρρυ Λιούις και ο Έλβις Πρίσλεϋ.

Εκπαίδευση

Η Μαργαρίτα ολοκλήρωσε τη βασική εκπαίδευσή της σε ιδιωτικό σχολείο της Κοπεγχάγης, από το οποίο αποφοίτησε το 1959. Έπειτα πέρασε ένα χρόνο σε οικοτροφείο θηλέων στο Χάμπσιρ της Αγγλίας και κατά τη διάρκεια τού 1960-1961 σπούδασε προϊστορική αρχαιολογία στο Κολλέγιο Γκίρτον του Κέιμπριτζ. Μεταξύ των ετών 1961 και 1962 σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Ώρχους της Δανίας, το 1963 παρακολούθησε μαθήματα στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού και το 1965 στη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου. Στο Λονδίνο έγινε φίλος της Εταιρείας Αρχαιοδιφών.

Μιλά άπταιστα δανικά, γαλλικά, αγγλικά, σουηδικά και γερμανικά, ενώ έχει και μία μικρή γνώση της φεροϊκής γλώσσας.

Γάμος

Η βασίλισσα Μαργαρίτα με τον σύζυγό της Ερρίκο το 2010.

Στις 10 Ιουνίου 1967 η πριγκίπισσα Μαργαρίτα παντρεύτηκε ένα Γάλλο διπλωμάτη, τον Ενρί ντε Λαμπόρντ ντε Μονπεζά, στην εκκλησία του Χόλμεν της Κοπεγχάγης. Ο Ερρίκος έλαβε τον τίτλο Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Πρίγκιπας Ερρίκος της Δανίας.

Η Μαργαρίτα γέννησε το πρώτο της παιδί στις 26 Μαΐου 1968. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Δανός βασιλιάς ονομάζεται είτε Φρειδερίκος είτε Χριστιανός. Έτσι, η Μαργαρίτα, συνεχίζοντας την παράδοση, ονόμασε τον πρώτο γιο της Φρειδερίκο. Το δεύτερο παιδί της γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου 1969 και ονομάστηκε Ιωακείμ.

Βασιλεία

Άνοδος στο θρόνο

Λίγο μετά το διάγγελμά του για το νέο έτος 1972, ο βασιλιάς Φρειδερίκος Θ΄ αρρώστησε. Με το θάνατό του 14 ημέρες αργότερα, στις 14 Ιανουαρίου 1972, η Μαργαρίτα τον διαδέχθηκε στο θρόνο, ως η πρώτη γυναίκα μονάρχης της Δανίας, σύμφωνα με τον νέο νόμο διαδοχής. Ανακηρύχθηκε Βασίλισσα στις 15 Ιανουαρίου από τον Πρωθυπουργό της Δανίας στα Ανάκτορα του Κρίστιανσμποργκ.

Στο πρώτο διάγγελμά της προς το λαό, η Μαργαρίτα Β΄, είπε:

Ο αγαπημένος μου πατέρας, ο Βασιλιάς μας, είναι νεκρός. Η αποστολή που έφερε εις πέρας ο πατέρας μου για σχεδόν 25 χρόνια, τώρα εναπόκειται στους ώμους μου. Προσεύχομαι στο Θεό να μου δώσει βοήθεια και δύναμη να συνεχίσω τη βαριά κληρονομιά. Είθε η εμπιστοσύνη που δόθηκε στον πατέρα μου να δοθεί επίσης και σε εμένα.

Συνταγματικός ρόλος

Σε γραμματόσημο του 1997 με παραδοσιακή φορεσιά των Νήσων Φερόε.

Τα κύρια καθήκοντα της Βασίλισσας ήταν να εκπροσωπεί το Βασίλειο στο εξωτερικό και να αποτελεί μια ενωτική φιγούρα στο εσωτερικό. Δεχόταν σε ακρόαση τους ξένους πρεσβευτές και βράβευε με τιμητικές διακρίσεις και μετάλλια εξέχουσες προσωπικότητες. Συμμετείχε σε εκθέσεις, επετείους, εγκαίνια έργων και άλλα.

Ως ένα μη εκλεγμένο δημόσιο πρόσωπο, η Βασίλισσα δεν αναμείχθηκε με πολιτικά και κομματικά θέματα. Παρά το γεγονός ότι είχε το δικαίωμα του εκλέγειν, εκείνη επέλεγε να μην το εξασκεί, ώστε να αποφεύγεται η σύνδεσή της με κάποιο πολιτικό κόμμα.

Όταν μετά από εκλογές δεν ήταν δυνατόν να σχηματιστεί κυβέρνηση πλειοψηφίας, η Βασίλισσα είχε υποχρέωση να σχηματίσει ένα συμβούλιο με εκπροσώπους των εκλεγμένων πολιτικών κομμάτων, ώστε να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας ή κυβέρνηση με κοινοβουλευτική στήριξη από άλλα κόμματα.

Όταν σχηματιζόταν μία νέα κυβέρνηση, αυτή έπρεπε να ορκιστεί ενώπιον της Βασίλισσας. Έπειτα οι νόμοι που ψηφίζονταν από το κοινοβούλιο, έπρεπε να επικυρωθούν με Βασιλικά Διατάγματα. Στην πράξη, όμως, η Βασίλισσα δεν είχε νομοθετικές εξουσίες.

Η Βασίλισσα, πέρα από τα καθήκοντά της στη Δανία, ήταν επίσης Συνταγματάρχης του Βασιλικού Συντάγματος Πεζικού της Ουαλίας, ένα σύνταγμα πεζικού του Βρετανικού Στρατού, που δίνεται κατά παράδοση στην οικογένειά της.

Ιωβηλαία

Η βασίλισσα Μαργαρίτα γιόρτασε το Ασημένιο Ιωβηλαίο της το 1997 με μια θρησκευτική λειτουργία και ένα εορταστικό δείπνο στο οποίο παρευρέθηκαν άλλοι Σκανδιναβοί βασιλείς.

Το 2012 γιόρτασε το Ρουμπινένιο Ιωβηλαίο της, την 40η επέτειο από την άνοδό της στο θρόνο. Οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό περιλάμβαναν τηλεοπτικές συνεντεύξεις, περιοδείες, δεξιώσεις και δημόσιες συγκεντρώσεις.

Το Χρυσό Ιωβηλαίο της Βασίλισσας εορτάστηκε στις 14 Ιανουαρίου 2022. Τον Σεπτέμβριο, μετά το θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ Β', ανακοινώθηκε από τον Βασιλικό Οίκο ότι ήταν «η επιθυμία της Αυτού Μεγαλειότητας της Βασίλισσας να γίνουν ορισμένες προσαρμογές στους επερχόμενους εορτασμούς».

Παραίτηση

Στο ετήσιο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά της, στις 31 Δεκεμβρίου 2023, η Μαργαρίτα ανακοίνωσε την παραίτησή της, υπέρ του πρωτότοκου γιου και διαδόχου της, Φρειδερίκου. Ανέφερε ότι η υγεία της είχε πλέον επιβαρυνθεί και δεν της επέτρεπε να αναλαμβάνει τόσα καθήκοντα όσα στο παρελθόν. Αναφέρθηκε και στην εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση στην πλάτη της τον Φεβρουάριο του 2023, εκφράζοντας ότι την έκανε να αναθεωρήσει τη θέση της και να σκεφτεί «αν τώρα θα ήταν η κατάλληλη στιγμή για να μεταβιβάσει την ευθύνη στην επόμενη γενιά». Είπε σχετικά με την διαδοχή: «Η υποστήριξη και η βοήθεια που έλαβα όλα αυτά τα χρόνια ήταν καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία του έργου μου. Ελπίζω ότι ο νέος Βασιλιάς και η Βασίλισσα θα αντιμετωπιστούν με την ίδια εμπιστοσύνη και αφοσίωση.»

Η παραίτηση υπεγράφη στα Ανάκτορα του Κρίστιανσμποργκ στις 14 Ιανουαρίου 2024, την ημέρα συμπλήρωσης 52 χρόνων από την άνοδο της στον θρόνο. Ο Φρειδερίκος την διαδέχτηκε ως Φρειδερίκος Ι΄ της Δανίας, και η σύζυγός του, Μαίρυ, ως Βασιλική σύζυγος της Δανίας.

Μετά την παραίτηση προσφωνείται ως «Η Αυτής Μεγαλειότητα η Βασίλισσα Μαργαρίτα».

Οικογένεια

Παντρεύτηκε τον Ερρίκο ντε Λαμπόρντ ντε Μονπεζά και μαζί απέκτησαν δύο παιδιά:

• τον Φρειδερίκο Ι΄ της Δανίας (1968), παντρεύτηκε τη Μαίρη Ντόναλντσον. Απέκτησαν 4 παιδιά.
• τον Ιωακείμ (1969), παντρεύτηκε (1) την Αλεξάντρα Μάνλεϊ. Απέκτησαν 2 παιδιά. Χώρισαν το 2005, και (2) τη Μαρία Καβαλιέ. Απέκτησαν 2 παιδιά.

Πρόγονοι

8. Φρειδερίκος Η΄ της Δανίας

4. Χριστιανός Ι΄ της Δανίας

9. Λουίζα της Σουηδίας

2. Φρειδερίκος Θ΄ της Δανίας

10. Φρειδερίκος Φραγκίσκος Γ΄ του Μεκλεμβούργου-Σβερίν

5. Αλεξανδρινή του Μεκλεμβούργου-Σβερίν

11. Αναστασία Μιχαήλοβνα της Ρωσίας

1. Μαργαρίτα Β΄ της Δανίας

12. Γουσταύος Ε΄ της Σουηδίας

6. Γουσταύος ΣΤ΄ Αδόλφος της Σουηδίας

13. Βικτωρία της Βάδης

3. Ίνγκριντ της Σουηδίας

14. Αρθούρος του Κόννωτ & Στράθερν

7. Μαργαρίτα του Κονώτ

15. Λουίζα Μαργαρίτα της Πρωσίας

Βιβλιογραφία

• Anderse, Jens (2011). Nørholm, Elise H., επιμ. M, 40 år på tronen (στα Δανικά) (1st έκδοση). Copenhagen: Lindhardt og Ringhof. ISBN 9788711419694. 
• Dehn-Nielsen, Henning (2005). Margrethe 2., Danmarks dronning (στα Δανικά) (3rd έκδοση). Copenhagen: Aschehoug. ISBN 8711222832. 
• Lyding, Henrik (2009). Dronningens teater (στα Δανικά). Copenhagen: Gyldendal. ISBN 9788702078787. 
• Margrethe II (2012). Andersen, Jens, επιμ. Om man så må sige, 350 Dronning Margrethe-citater (στα Δανικά). Copenhagen: Lindhardt og Ringhof. ISBN 9788711394168. 
• Rubinstein, Mogens (1996). Dronning Margrethe II, 25 år som regent (στα Δανικά). Copenhagen: Møntergården. ISBN 8775535521. 
• Skipper, Jon Bloch (2008). Tre søstre, samtaler mellem dronning Margrethe, prinsesse Benedikte og dronning Anne-Marie (στα Δανικά). Copenhagen: Lindhardt og Ringhof. ISBN 9788711300602. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Γενεαλογικό δέντρο
• The Queen's Homepage Αρχειοθετήθηκε 2012-02-07 στο Wayback Machine.
• The Official Website of The Danish Monarchy Αρχειοθετήθηκε 2013-07-24 στο Wayback Machine.
• Tapestries for HM The Queen of Denmark Αρχειοθετήθηκε 2012-10-19 στο Wayback Machine.