Μελάνωμα
| Μελάνωμα | |
|---|---|
 Μελάνωμα | |
| Ειδικότητα | ογκολογία |
| Ταξινόμηση | |
| ICD-10 | C43 |
| ICD-9 | 172.9 |
| ICD-O | M8720/3 |
| OMIM | 155600 |
| DiseasesDB | 7947 |
| MedlinePlus | 000850 |
| eMedicine | derm/257 med/1386 ent/27 plastic/456 |
| MeSH | D008545 |
Το μελάνωμα είναι κακοήθης όγκος του δέρματος και των σπλάγχνων (εξωδερματικό μελάνωμα). Πρόκειται για κακοήθεια των μελανοκυττάρων.
Επιδημιολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μελάνωμα ειναι ο όγκος που προκύπτει όταν εξαλλαχθούν μελανωκύτταρα. Τα περισσότερα εξ αυτών βρίσκονται στο δέρμα. Το μελάνωμα προσβάλλει κυρίως ανοικτόχρωμους ανθρώπους, ηλικίας 60 χρονών και άνω. Ωστόσο παρουσιάστηκε μια αύξηση των κρουσμάτων σε μικρότερες ηλικίες πρόσφατα, εξ αιτίας της αυξημένης έκθεσης στον ήλιο και το σολάριουμ.[1]
Παράγοντες κινδύνου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι ισχυρότεροι παράγοντες κινδύνου ειναι το ατομικό ιστορικό και η παρουσία πολλαπλών σπίλων (ιδίως οταν είναι δυσπλαστικοί) Οι φακίδες, το ανοικτό χρώμα δερματος και η εκθεση στον ήλιο ή υπεριώδη ακτινοβολία, είναι επιπλέον παράγοντες κινδύνου. Το 20-40% των περιπτώσεων οφείλεται μεταλλάξεις το γονιδίου CDKN2A το οποίο ελέγχει εν μέρει τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, σε μεγά. Εχουν ενοχοποιηθεί μταλλάξεις και σε άλλα γονίδια (πχ CDK4, MITF). [2]
Πρόληψη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόληψη γίνεται με αποφυγη της ηλιακης ακτινοβολίας από τις 10 πμ εως τις 2 μμ, αντιηλιακες κρέμες με δεικτη προστασίας > 30 καθώς και με ενδυμασία. Για τους υπάρχοντες σπίλους, απαιτείται επιτήρηση απο δερματολόγο, ο οποίες ελέγχει τα χαρακτηριστικά των σπίλων καθως και την εξέλιξη τους με φωτογράφηση και δερμοσκοπηση.[3]
Μεταστάσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μελάνωμα δίνει μεταστάσεις τόσο μέσω λεμφαδένων, όσο και μέσω του αίματος. Ανάλογα με την ύπαρξη απομακρυσμένων μεταστάσεων υπολογίζεται η πρόγνωση (υπολογισμός ποσοστού επιβίωσης) των ασθενών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η πρόγνωση είναι καλή και ποσοστό άνω του 75% επιβιώνει με καλές συνθήκες για περισσότερα από 5-10 χρόνια.
«Αυτόματη υποστροφή»
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αποτελεί ένα πραγματικό γεγονός για τα μελανώματα, επαρκώς μελετημένο. Παρατηρείται μερική ή πλήρης εξαφάνιση της κακοήθους βλάβης χωρίς τη χορήγηση κανενός είδους θεραπείας. Αυτό ονομάζεται αυτόματη υποστροφή, διότι δε συνεπάγεται και ίαση. Το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί στο 11% των περιπτώσεων μελανώματος, με μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανιστεί σε πρωτοπαθή εστία και όχι σε εστία μετάστασης. Παρ' ό,τι η βλάβη υποχωρεί σε μέγεθος, μέχρι και πλήρους εξαφάνισης, η παρουσία του φαινομένου της αυτόματης υποστροφής δεν κάνει την πρόγνωση καλύτερη.
Μέθοδοι Πρόληψης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η δερματοσκόπηση αποτελεί μια χρήσιμη διαγνωστική μέθοδο, η οποία με τη χρήση κατάλληλου φακού, μεγενθύνει τις μικροσκοπικές λεπτομέρειες του δικτύου της μελαγχρωματικής βλάβης και επιτρέπει στον εξεταστή να διακρίνει απλά τις άτυπες από τις καλοήθεις μελανοκυτταρικές βλάβες. Η χαρτογράφηση των σπίλων αποτελεί εξεταστική μέθοδο κατά την οποία με τη βοήθεια φωτογραφικής μηχανής και ειδικού λογισμικού σε ηλεκτρονικό υπολογιστή γίνεται καταγραφή όλων των σπίλων καθώς επίσης και λεπτομερής εξέταση των υπόπτων για κακοήθεια σπίλων. Συνιστάται ο ασθενής να αυτοεξετάζεται περίπου ανά δύο μήνες έπειτα από εκπαίδευση από δερματολόγο και να περιλαμβάνει ενδελεχή παρατήρηση του δέρματος από το κεφάλι έως τα πόδια.Η αυτοεξέταση συνιστάται να πραγματοποιείται σε καλά φωτισμένο δωμάτιο με τη βοήθεια καθρέφτη ενώ είναι πολύ σημαντικό να απομνημονεύεται η εικόνα των δερματικών βλαβών. Υπάρχει ένας πολύ απλός μνημοτεχνικός κανόνας (μέθοδος ABCDEF) εξαιρετικά χρήσιμος για την έγκαιρη διάγνωση κακοήθους βλάβης. Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή παρατηρούμε μήπως κάποιος μελαγχρωματικός σπίλος στο δέρμα μας εμφανίζει ασυμμετρία (asymmetry), ανώμαλα όρια (border), μεταβολές σε ότι αφορά στο χρώμα –χρωματική ανομοιογένεια (color), αύξηση της διαμέτρου του πάνω από 6-7 χιλιοστά(diameter), έγερση από το υπόλοιπο δέρμα (elevation), θετικό οικογενειακό ιστορικό για μελάνωμα (family)[4][5].
Θεραπεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για να αποφασιστεί το είδος της θεραπείας που θα ακολουθηθεί, πρέπει να γίνει σταδιοποίηση της βλάβης (δηλαδή να προσδιοριστούν παράγοντες όπως το βάθος της βλάβης, οι μεταστάσεις κ.ά.). Μερικές από τις θεραπευτικές τακτικές που ακολουθούνται, ανάλογα με το στάδιο της νόσου είναι: χειρουργική εκτομή, λεμφαδενικός καθαρισμός, χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και ορισμένες νεότερες τεχνικές, όπως η βραχυθεραπεία.
Εξελίξεις στην έρευνα και θεραπεία του Μελανώματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Τον Σεπτέμβριο 2014 έλαβε έγκριση κυκλοφορίας από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) το φάρμακο pembrolizumab και έγινε η πρώτη anti-PD-1 θεραπεία που εγκρίνεται στις ΗΠΑ, για τη θεραπεία του προχωρημένου μελανώματος. Η συγκεκριμένη έγκριση αφορά τη δόση των 2 mg/kg κάθε τρεις εβδομάδες για ασθενείς με μη-εγχειρήσιμο ή μεταστατικό μελάνωμα, οι οποίοι είχαν λάβει θεραπεία με ipilimumab αλλά και μετά από επιπλέον λήψη αναστολέα BRAF για εκείνους που είναι θετικοί στη μετάλλαξη BRAF V600. Η ένδειξη αυτή έγινε δεκτή κάτω από συνθήκες ταχείας έγκρισης, με βάση την ανταπόκριση του όγκου στη θεραπεία, καθώς και τη διάρκεια της ανταπόκρισης. [6]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Harrison Εσωτερική Παθολογία, 7η ελληνική έκδοση [από την 19η εκδ. του Harrison's Principles of Internal Medicine (Αθήνα: Παρισιάνου, 2019) ISBN 9789605833749 σελ 577
- ↑ Harrison Εσωτερική Παθολογία, 7η ελληνική έκδοση [από την 19η εκδ. του Harrison's Principles of Internal Medicine (Αθήνα: Παρισιάνου, 2019) ISBN 9789605833749 σελ 577-578
- ↑ Harrison Εσωτερική Παθολογία, 7η ελληνική έκδοση [από την 19η εκδ. του Harrison's Principles of Internal Medicine (Αθήνα: Παρισιάνου, 2019) ISBN 9789605833749 σελ 579
- ↑ «Κακόηθες μελάνωμα και πρόληψη».
- ↑ «Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Υγείας».
- ↑ http://health.in.gr/news/healthpolicies/article/?aid=1231349071&ref=newsletter
Παραπομπές και Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Davidson's «Παθολογία», ιατρικές εκδόσεις Π.Χ.Πασχαλίδης, 19η έκδοση, 2005.
- Παπαδημητρίου, «Σύγχρονη γενική χειρουργική», εκδόσεις Μ. Παρισιάνου.