Μεροϊτική γραφή
| Μεροϊτική γραφή | |
|---|---|
 | |
| Είδος | Αλφασυλλαβάριο |
| Γλώσσες | Κουσιτική γλώσσα, πιθανώς Παλαιονουβική γλώσσα |
| Δημιουργήθηκε | 300 π.Χ. to 600 μ.Χ. |
| Προέλευση | Αιγυπτιακά ιερογλυφικά |
| ISO 15924 | Mero, 100: Μεροϊτικά ιερογλυφικάMerc, 101: Μεροϊτικά συνεχή |
| Εύρος τιμών Unicode | U+10980–U+1099F (ιερογλυφικά) U+109A0–U+109FF (συνεχής / δημώδης) |
Η μεροϊτική γραφή αποτελείται από δύο αλφασυλλαβικά συστήματα γραφής τα οποία χρησιμοποιούνταν για την γραφή της κουσιτικής γλώσσας από τον 3ο αιώνα π.Χ. στο Βασίλειο του Κους. Τα συστήματα αυτά είναι η μεροϊκή συνεχής γραφή με προέλευση την δημώδη αιγυπτιακή, και η μεροϊκή ιερογλυφική με προέλευση την αιγυπτιακή ιερογλυφική γλώσσα. Η πιο συχνή μορφή της γραφής είναι η συνεχής, καθώς συναντάται σε πάνω από το 90% όλων των ανακαλυφθέντων επιγραφών[1], και είναι κατά ένα αιώνα παλαιότερη από την ιερογλυφική.[2]
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μια από τις πρώτες περιγραφές του συστήματος γραφής έγιναν από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη (1ος αιώνας π.Χ.) στις περιγραφές του σχετικά με την Αφρική, ο οποίος το περιέγραψε ως αιθιοπικά γράμματα.[3][4] Η τελευταία γνωστή μεροϊτική επιγραφή χρονολογείται το 410 με 450 κατά τον 5ο αιώνα.[5] Πριν την εμφάνιση της μεροϊκής γραφής, χρησιμοποιούνταν σαν σύστημα γραφής τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά για την γραπτή μορφή της κουσιτικής γλώσσας. Από τον 5ο με 6ο αιώνα και έπειτα, η γραφή αντικαταστάθηκε με το παλαιονουβικό αλφάβητο, κοπτικά, και το ελληνικό αλφάβητο, διατηρώντας κάποιους από τους μεροϊτικούς χαρακτήρες (<ne>, <w(a)>, και πιθανώς <kh(a)>) στο παλαιονουβικό.[6] Η προσθήκη των μεροϊτικών χαρακτήρων στο παλαιονουβικό αλφάβητο κάνει πιθανό πως η γνώση της κουσιτικής γλώσσας και γραφής συνέχισε έως τον 8ο αιώνα.[7][8][9]
Η γραφή αποκρυπτογραφήθηκε το 1909 από τον Βρετανό αιγυπτιολόγο Φράνσις Λουέλεν Γκρίφιθ (Francis Llewellyn Griffith), βάσει των χαρακτήρων της μεροϊκων γραφής για τις αιγυπτιακές ονομασίες.[10] Ωστόσο η ίδια η κουσιτική γλώσσα παραμένει σε μεγάλο βαθμό μη αποκωδικοποιημένη.
Η συνεχής και η ιερογλυφική μορφή της γραφής έχουν αντιστοιχία ένα προς ένα, πέρα από την εξαίρεση ότι στην συνεχή γραφή γίνεται χρήση συμπλεγμάτων όπου χρησιμοποιείται ένας χαρακτήρας ως συνδυασμός άλλων χαρακτήρων. Η κατεύθυνση της συνεχούς γραφής ήταν από τα δεξιά προς τα αριστερά, και από πάνω προς τα κάτω. Η ιερογλυφική εκδοχή, ήταν από πάνω προς τα κάτω σε στήλες από τα δεξιά προς τα αριστερά. Καθώς ήταν κυρίως αλφασυλλαβαρικά συστήματα γραφής η μεροϊτική γραφή ήταν διαφορετική από τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά, και κάποιες απόψεις ερευνητών θεωρούν ότι αυτό ενδεχομένως υποδηλώνει επιρροή από το ελληνικό αλφάβητο.
Το μεροϊτικό αλφασυλλαβάριο αποτελούνταν από 23 γράμματα, ανάμεσα στα οποία 4 φωνήεντα:
- το /a/ όπου εμφανίζεται μόνο στην αρχή των λέξεων
- το /e/ το οποίο χρησιμοποιούνταν κυρίως για τις ξένες ονομασίες
- τα /i/ και /o/ τα οποία χρησιμοποιούνταν ως σύμφωνα κατά τον ίδιο τρόπο με το ελληνικό αλφάβητο
Φωτογραφικό υλικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]-
-
Μεροϊτική γραφή σε 3 στήλες, Μερόη, Μουσείο Πέτρι Αιγυπτιακής Αρχαιολογίας, Λονδίνο -
Στήλη με ιερογλυφικό μεροϊτικό κείμενο
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Claude Rilly (2011). Recent Research on Meroitic, the Ancient Language of Sudan. http://www.ityopis.org/Issues-1_files/ITYOPIS-I-Rilly.pdf, p. 13.
- ↑ Claude Rilly. Arnekhamani’s sistrum. New Insights on the Appearance of the Meroitic script . 12th Conference for Meroitic Studies, Sep 2016, Prague, Czech Republic. <http://www.nm.cz/m/Naprstek-Museum/Events-NpM/12th-International-Conference-for-Meroitic-Studies.html?xSET=lang&xLANG=2 Αρχειοθετήθηκε 2017-09-05 στο Wayback Machine.>. <halshs-01482759>.
- ↑ Bois, W. E. B. Du (1 Φεβρουαρίου 2014). Black Folk Then and Now (The Oxford W.E.B. Du Bois): An Essay in the History and Sociology of the Negro Race. Oxford University Press. σελ. 13. ISBN 9780199383238.
- ↑ «Διόδωρος — Βίβλος γ´, Κεφάλαια α´‑ιδ´». penelope.uchicago.edu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Claude Rilly (2011). Recent Research on Meroitic, the Ancient Language of Sudan. http://www.ityopis.org/Issues-1_files/ITYOPIS-I-Rilly.pdf, p. 12.
- ↑ Satzinger, Helmut (2004). Some Peculiarities of Greek and Coptic Epigraphy from Nubia. In Coptic Studies on the Threshold of a New Millennium I. Proceedings of the Seventh International Congress of Coptic Studies, Leiden, 27 August - 2 September 2000. MA. 2004. p. 529. https://homepage.univie.ac.at/helmut.satzinger/Texte/EpigrNubia.pdf - p. 535
- ↑ Ochała, Grzegorz. “Multilingualism in Christian Nubia: Qualitative and Quantitative Approaches.” Dotawo 1 (2014): pp. 1–50. pp. 7, 8
- ↑ Rilly, C., & De Voogt, A. (2012). Introduction. In The Meroitic Language and Writing System (pp. 1-34). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9780511920028.002. p. 8.
- ↑ Millet, N. B. (1974). Writing and literacy in Ancient Sudan. In Studies in ancient languages of the Sudan, p. 54. https://books.google.com/books?id=0B65AAAAIAAJ&focus=searchwithinvolume&q=A.D.%20600
- ↑ Campbell, George L.· King, Gareth (24 Ιουλίου 2013). Compendium of the World's Languages. Routledge. ISBN 9781136258459.
Σχετική βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Rowan, Kirsty (2006). «A phonological investigation into the Meroitic 'syllable' signs ne and se and their implications on the e sign». SOAS Working Papers in Linguistics, Volume 14. σελίδες 131–167. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2013.
- Török, László (1998). The Kingdom of Kush: Handbook of the Napatan-Meróitic Civilization (Handbook of Oriental Studies/Handbuch Der Orientalistik). New York: Brill Academic Publishers. (ISBN 90-04-10448-8).
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- (Αγγλικά) Meroitic, ancientscripts.com
- (Αγγλικά) Meroitic Writing Αρχειοθετήθηκε 2012-02-26 στο Wayback Machine., ancientsudan.org
- (Αγγλικά) Meroitic, omniglot.com