Μεσχέτιοι
 Κατανομή της Μεσχετικής διαλέκτου | |
| Συνολικός πληθυσμός | |
|---|---|
| c. 89 995 - 100 000 | |
| Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς | |
 Γεωργία Σάμτσχε-Τζαβαχέτι: 89 995 ή 43,4 % (2002)  Τουρκία Αρνταχάν: άγνωστο | |
| Γλώσσες | |
| Μεσχετική διάλεκτος της Γεωργιανής γλώσσας | |
| Θρησκεία | |
| Κυρίως† Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία Καθολική και Μουσουλμανική μειονότητα. |
Οι Μεσχέτιοι (γεωργιανά: მესხები, Meskhebi) είναι εθνογραφική υποομάδα Γεωργιανών που μιλούν τη μεσχετική διάλεκτο της γεωργιανής γλώσσας, η οποία μεταξύ των περιφερειακών διαλέκτων της Γεωργίας είναι σχετικά κοντά στην επίσημη γεωργιανή. Οι Μεσχέτιοι είναι αυτόχθονες πληθυσμοί της Μεσχετίας, μίας ιστορικής περιοχής στη νότια Γεωργία.[1][2] Σήμερα είναι κυρίως ακόλουθοι της Γεωργιανής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ενώ μέρος αυτών είναι Καθολικοί.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αρκετοί συγγραφείς έχουν συνδεθεί τους Μεσχέτιους ή Μέσχιους με τη φυλή Μάσκι ή Μόσχους στις ελληνικές πηγές, που ήταν πρόσωπα της Ανατολίας την Εποχή του Σιδήρου. Οι μεσχετικές φυλές ήρθαν στο προσκήνιο, κινήθηκαν σταδιακά στα βορειοανατολικά και σχημάτισαν τους οικισμούς τους στην καρδιά του Κάρτλι. Η Μτσχέτα, η αρχαία πρωτεύουσα του Βασιλείου της Ιβηρίας (κυριολεκτικά σημαίνει «πόλη των Μέσχιων») ήταν ένας από αυτούς τους οικισμούς, που προήλθε από το εθνονύμιο «Μέσχιοι». Σύμφωνα με τον Κιρίλ Τουμάνοφ, οι Μόσχοι ήταν οι πρώιμες πρωτογεωργιανές φυλές που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ενοποίηση των Ιβηρικών φυλών που κατοικούσαν σε μεγάλο βαθμό στην ανατολική και νότια Γεωργία.[3]
Μεταξύ του 9ου και του 11ου αιώνα, η Μεσχετία, γνωστή και ως Τάο-Κλαρτζέτι, κυβερνήθηκε από τη δυναστεία των Βαγρατιδών και η περιοχή έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ενοποίηση των γεωργιανών πριγκηπάτων σε ένα ενιαίο γεωργιανό κράτος το 1008. Η Μεσχετία έδωσε πολλούς εξέχοντες ανθρώπους στη Γεωργία: όπως ο Σότα Ρουσταβελί, ο οποίος θεωρείται ο κορυφαίος ποιητής της Γεωργιανής Χρυσής Εποχής και ένας από τους μεγαλύτερους συντελεστές της γεωργιανής λογοτεχνίας. Ο Ρουσταβελί είναι ο συγγραφέας του Ο Ιππότης με το Δέρμα του Πάνθηρα (ვეფხისტყაოსანი), το οποίο θεωρείται ότι είναι ένα γεωργιανό εθνικό επικό ποίημα.
Στη συνέχεια, το βασίλειο της Γεωργίας υποχώρησε και τελικά διαλύθηκε υπό την ηγεμονία διαφόρων περιφερειακών δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων των Μογγόλων, των Τιμουριδών, των Μαύρων και Λευκών Πρόβατων. Μετά την εισβολή των Μογγόλων στη Γεωργία, οι πρίγκιπες της Μεσκετίας απέκτησαν εικονική ανεξαρτησία από το γεωργιανό στέμμα και καθιέρωσαν το Πριγκιπάτο του Σάμτσχε υπό την προστασία των Μογγόλων.
Με την Ειρήνη της Αμάσειας (1555), το Πριγκιπάτο του Σάμτσχε χωρίστηκε στα δύο, με τους Σαφαβίδες να διατηρούν το ανατολικό τμήμα και τους Οθωμανούς να κερδίζουν το δυτικό τμήμα.[4] Το 1578, οι Οθωμανοί πραγματοποίησαν μια επιτυχή εισβολή στα εδάφη των Σαφαβιδών στη Γεωργία, ξεκινώντας τον Πόλεμο Οθωμανών-Σαφαβιδών του 1578-1590, και το 1582 είχαν επίσης την κατοχή του ανατολικού τμήματος της Μεσχετίας.[5]
Ο γεωργιανός πληθυσμός της Μεσχετίας εκτοπίστηκε σε εσωτερικές περιοχές της Γεωργίας, όπως το Ιμερέτι και το Καρτλί. Εκείνοι που παρέμειναν σταδιακά έγιναν Μουσουλμάνοι, με τη διαδικασία να είναι επίσης γνωστή ως τουρκοποίηση των Μεσχετιών (τότε Μεσχέτιοι Τούρκοι).[6]
Αξιοσημείωτοι Μεσχέτιοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Σότα Ρουσταβελί (περ. 1160 - μετά το 1220), μεσαιωνικός Γεωργιανός ποιητής και συγγραφέας του Ο Ιππότης με το Δέρμα του Πάνθηρα.
- Άνθιμος ο Ίβηρας (1650-1716), Γεωργιανός θεολόγος, λόγιος, καλλιγράφος και φιλόσοφος.
- Βάνο Μεραμπισβίλι, Γεωργιανός πολιτικός και πρώην Πρωθυπουργός της Γεωργίας από τις 4 Ιουλίου έως τις 25 Οκτωβρίου 2012.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «East of Center » Archive » Meskhetian Turks Bouncing From Exile to Exile». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016.
- ↑ «ECMI - European Centre for Minority Issues: Publications». www.ecmi.de. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016.
- ↑ Cyril Toumanoff, Studies in Christian Caucasian History, σελ. 80
- ↑ Mikaberidze 2015, σελ. xxxi.
- ↑ Floor 2001, σελ. 85.
- ↑ Khazanov 1995.