Μηλέα Αιτωλοακαρνανίας
Συντεταγμένες: 38°34′27.120″N 21°49′54.480″E / 38.57420000°N 21.83180000°E Για οικισμούς με το ίδιο όνομα, δείτε: Μηλέα.
| Μηλιά | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Αιτωλοακαρνανίας |
| Δήμος | Ναυπακτίας |
| Δημοτική Ενότητα | Πυλλήνης |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
| Νομός | Αιτωλοακαρνανίας |
| Υψόμετρο | 800 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 29 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Κωλοσύρτης |
| Ταχ. κώδικας | 300 26 |
| Τηλ. κωδικός | 2634 |
Η Μηλιά (επίσημα Μηλέα) είναι ορεινός οικισμός που βρίσκεται στη Ναυπακτία του νομού Αιτωλοακαρνανίας σε υψόμετρο 800 μέτρα δίπλα σε όμορφο δάσος με έλατα [1]. Έχει πληθυσμό 36 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011 .Aποτελεί την Τοπική Κοινότητα Μηλέας που ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Πυλήνης του Δήμου Ναυπακτίας[2]. (Κάτοικοι :1836 -12/ 1900-138 / 1928-290 /1940-303[3] /1971-141 /1981-109)[4]
Γεωγραφικά στοιχεία - αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Μηλιά είναι κτισμένη στις ΒΔ πλαγιές του όρους Μαλαθούνα, (1417 μ.) που ενώνεται με την οροσειρά Καλπακίου και Μακρυνόρους, ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση από μουριές και έλατα, με θέα προς τη κοιλάδα του χείμαρρου Κότσαλου και τους ορεινούς όγκους της περιοχής του Πλάτανου[5]. Απέχει περίπου 37 χλμ. από τη Ναύπακτο και 22 χλμ. από τον Πλάτανο[6]. Αξιοθέατα είναι το κεφαλάρι του χωριού "Ελατιάς", ρουμάνι με έλατα, αληθινός πνεύμονας, αλλά και φυσικό παρατηρητήριο της περιοχής με ανοικτό ορίζοντα προς την κοιλάδα του Κότσαλου, την περιοχή του Πλάτανου και τα βουνά της, η βρύση στη θέση “Πλατανάκια” στην είσοδο του χωριού. Από τον Ελατιά μέχρι τον Κότσαλο, οι εναλλαγές του τοπίου με τις ζαγάδες και τα πεζούλια, την πυκνή βλάστηση αλλά και τα μισογκρεμισμένα καλύβια και τους δύο ερειπωμένους μύλους ξαφνιάζουν ευχάριστα τον περιπατητή. Ίχνη αρχαίας ζωής έχουν επισημανθεί στις Οβρές και στις Λογγιές, θέσεις κοντά στον Κότσαλο.
Ονομασία - ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το αρχικό όνομα του χωριού μέχρι το 1770 ήταν Μηλέα[3]. Το όνομα ήταν φυτωνύμιο , προερχόμενο από το δέντρο μηλιά που ευδοκιμούσε εκεί. Το 1770 οι κάτοικοι μετοίκισαν στη Λιβαδειά και σε άλλα μέρη, διωγμένοι από τους Τούρκους οι οποίοι έκαψαν το χωριό σε αντίποινα της θανάτωσης Τούρκων φοροεισπρακτόρων από άντρες του χωριού στη θέση "Τούρκικα Μνήματα" ή "Τουρκόμνημα" όπου είναι πηγή και μεγάλος Πλάτανος[3].
Αρκετοί σκοτώθηκαν στη συμπλοκή με τους Τούρκους στην είσοδο του χωριού στη θέση Αγγελίνα,[3] o ιερέας του χωριού κρεμάστηκε , ενώ τα γυναικόπαιδα κατάφεραν να φύγουν και να σωθούν από το τουρκικό απόσπασμα, συρόμενα με τους γλουτούς σε απότομη κατωφερή πλαγιά γι αυτό και το χωριό σύμφωνα με τη τοπική παράδοση πήρε το παρωνύμιο Κωλοσύρτης[7].
Το 1821 το χωριό ήταν ακατοίκητο. Αργότερα άρχισε η επιστροφή των διασκορπισμένων κατοίκων. Σε έγγραφο της Μονής Παναγίας Καβαδιώτισσας Αρχειοθετήθηκε 2020-09-29 στο Wayback Machine. (5-4-1843 ) υπάρχουν οι υπογραφές κατοίκων του χωριού σε συμφωνητικό παραχώρησης νερού για τα χωράφια τους από τη "Μονή Κοζίτζης του Δήμου Αποδοτίας" [7].To 1908 ιδρύθηκε στο χωριό το 1/θ Δημοτικό Σχολείο Μηλιάς το οποίο σταμάτησε να έχει μαθητές το 1984 (50 μαθ. 1960 - 2 μαθ. 1984). Το 1918 επανήλθε το αρχικό όνομα Μηλιά με το ΦΕΚ 7Β - 20/01/1918[8]. και το ΦΕΚ 32Β - 1919[3].
Το χωριό βρίσκεται στην περιοχή των Κραβάρων αλλά δεν αναφέρεται στον κατάλογο που κατέγραψε ο Γάλλος περιηγητής Φρανσουά Πουκεβίλ επειδή την περίοδο εκείνη είχε εγκαταλειφθεί μετά από την πυρπόλησή του από τους Τούρκους[5]. Ως αγωνιστής του 1821 με καταγωγή από τη Μηλιά αναφέρεται ο Αθανάσιος Τσονάκας, το όνομα του οποίου καταγράφεται στις 22 Σεπτεμβρίου 1832 μεταξύ των 33 οπλαρχηγών που υπέγραψαν στη Ναύπακτο συνθήκη για τη διοίκηση του φρουρίου.[3] Δίπλα στην πλατεία του χωριού υπάρχει Ηρώο πεσόντων Μηλιωτών 1912-1974 (Αδαμάντιος Ανδρεόπουλος, Κων/νος Ν. Ζιαμπάρας, Γεώργιος Αντ. Ζιαμπάρας, Κων/νος Γρηγ. Κατσιγιάννης, Γεώργιος Αριστ. Κατσιγιάννης, Θεόδωρος Αριστ. Κατσιγιάννης, Βασίλειος Νικ. Κοτοπούλης, Ιωάννης Γεωρ. Τομαράς, Κων/νος Σπυρ. Κατσιγιάννης, Αθανάσιος Ανδρέου Χριστόπουλος)[3].
Με το όνομα Μηλέα -Μηλιά υπάρχουν χωριά-οικισμοί στις περιοχές: Πέλλας, Μέτσόβου, Ελασσόνας, Πιερίας, Γρεβενών, Ορεστιάδας, Μαντινείας, Κοζάνης, Ολυμπίας, Δωρίδας, Άρτας, Καλαμάτας, Φιλιάτεών, Καλαμπάκας Ευρυτανίας, Βάλτου Αιτ/νίας.[4] [1]
Πρόσθετες πληροφορίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Είναι μικρό και συγκεντρωμένο χωριό με κέντρο που οριοθετείται από το Ηρώο, το ναό της Αγίας Παρασκευής (1898), την πλακόστρωτη σκιασμένη από ψηλά δέντρα Πλατεία με θέα την απέναντι ελατοπλαγιά, και το παρακείμενο καφενείο - ταβέρνα που λειτουργεί από Μάιο-Νοέμβριο με καφέ- τσίπουρο, μεζέδες, ντόπια λαχανικά και βετούλι βραστό. Για διαμονή υπάρχουν ξενώνες σε γειτονικά χωριά.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 119, τομ. 22.
- ↑ «Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Κουτρούμπας, Γεώργιος Ι. (2000). Μηλιά Ναυπακτίας, ο τόπος και οι άνθρωποι. Αθήνα.
Το βιβλίο τιμήθηκε από το Ναυπακτιακό Σύνδεσμο Πατρών (http://www.kravara.com/pdf/nafpaktiaki_foni_09_18.pdf) σ.2. Ο Γεώργιος Κουτρούμπας [1931-2018], γεννήθηκε στη Μηλιά Ναυπακτίας. Δίδαξε ως δάσκαλος σε δημοτικά σχολεία της Αιτ/νίας και Αχαΐας. Μεταξύ άλλων, διετέλεσε Πρ/νος 1ου Γραφείου Α/θμιας Εκπ/σης Πατρών και Πρόεδρος του Συλλόγου Δασκάλων-Νηπ/γών Πατρών. Υπηρέτησε στην εκπαίδευση συνολικά επί 43 χρόνια - σ.169)
- ↑ 4,0 4,1 Πάπυρος, Λαρούς, Μπριτάννικα (1990). Εγκυκλοπαίδεια. 42. Αθήνα: Πάπυρος, Γραφικαί Τέχναι Α.Ε. σελ. 98.
- ↑ 5,0 5,1 «Μηλιά |Δήμος Ναυπακτίας». www.nafpaktos.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ «Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ 7,0 7,1 Χαραλαμπόπουλος, Χαράλαμπος (1980). Ναυπακτιακά Μελετήματα. Σύλλογος Δορβιτσωτών Ναυπακτίας. σελ. 81.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτωνwebsite=ΕΕΤΑΑ». Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2017.