Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μονάδα μέτρησης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το σύμβολο του SI

Μονάδα μέτρησης ονομάζεται το μέγεθος μιας ποσότητας που χρησιμοποιείται ως πρότυπο για τη μέτρηση του ιδίου είδους ποσότητας. Οποιαδήποτε άλλη ποσότητα αυτού του είδους μπορεί να εκφραστεί ως πολλαπλάσιο ή υποπολλαπλάσιο της μονάδας μέτρησης.[1] Επί παραδείγματι, το μήκος είναι ένα φυσικό μέγεθος. Το μέτρο είναι μονάδα που αντιπροσωπεύει ένα ορισμένο προκαθορισμένο μήκος. Όταν λέμε 10 μέτρα, στην πραγματικότητα εννοούμε 10 φορές το ορισμένο προκαθορισμένο μήκος που ονομάζεται "μέτρο". Η μέτρηση είναι μια διαδικασία προσδιορισμού της ποσότητας μιας φυσικής ποσότητας συναρτήσει της βασικής ποσότητας αναφοράς του ιδίου είδους.[2]

Στο εμπόριο, τα βάρη και τα μέτρα αποτελούν συχνά αντικείμενο κυβερνητικής ρύθμισης, προκειμένου να διασφαλιστεί η δικαιοσύνη και η διαφάνεια. Το Διεθνές Γραφείο Μέτρων και Σταθμών (BIPM) είναι επιφορτισμένο με τη διασφάλιση της παγκόσμιας ομοιομορφίας των μετρήσεων και της ιχνηλασιμότητάς τους στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων (SI)[3].

Μετρολογία είναι η επιστήμη της ανάπτυξης εθνικά και διεθνώς αποδεκτών μονάδων μέτρησης[4].

Στη φυσική και τη μετρολογία, οι μονάδες είναι πρότυπα μέτρησης φυσικών μεγεθών που χρειάζονται σαφείς ορισμούς για να είναι χρήσιμα. Η αναπαραγωγιμότητα των πειραματικών αποτελεσμάτων είναι κεντρικό στοιχείο της επιστημονικής μεθόδου. Ένα τυποποιημένο σύστημα μονάδων το διευκολύνει αυτό. Τα επιστημονικά συστήματα μονάδων είναι μια τελειοποίηση της έννοιας των βαρών και των μέτρων που αναπτύχθηκε ιστορικά για εμπορικούς σκοπούς[5].

Η επιστήμη, η ιατρική και η μηχανική χρησιμοποιούν συχνά μεγαλύτερες και μικρότερες μονάδες μέτρησης από εκείνες που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή. Η συνετή επιλογή των μονάδων μέτρησης μπορεί να βοηθήσει τους ερευνητές στην επίλυση προβλημάτων (βλέπε, για παράδειγμα, διαστατική ανάλυση).

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια μονάδα μέτρησης είναι μια τυποποιημένη ποσότητα μιας φυσικής ιδιότητας, η οποία χρησιμοποιείται ως συντελεστής για την έκφραση εμφανιζόμενων ποσοτήτων αυτής της ιδιότητας. Οι μονάδες μέτρησης ήταν μεταξύ των πρώτων εργαλείων που επινόησε ο άνθρωπος. Οι πρωτόγονες κοινωνίες χρειάζονταν στοιχειώδη μέτρα για πολλές εργασίες: την κατασκευή κατοικιών κατάλληλου μεγέθους και σχήματος, την κατασκευή ενδυμάτων ή την ανταλλαγή τροφίμων ή πρώτων υλών. Πριν από την καθιέρωση του δεκαδικού μετρικού συστήματος στη Γαλλία κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης στα τέλη του 18ου αιώνα[6], πολλές μονάδες μήκους βασίζονταν σε μέρη του ανθρώπινου σώματος[7].

Τα πρώτα γνωστά ομοιόμορφα συστήματα μέτρησης φαίνεται ότι όλα δημιουργήθηκαν κάποια στιγμή κατά την 4η και 3η χιλιετία π.Χ. μεταξύ των αρχαίων λαών της Μεσοποταμίας, της Αιγύπτου και της κοιλάδας του Ινδού, και ίσως και του Ελάμ στην Περσία επίσης.

Τα μέτρα και τα σταθμά αναφέρονται στη Βίβλο (Λευιτικό 19:35-36). Είναι εντολή να είμαστε τίμιοι και να έχουμε δίκαια μέτρα.

Στη Magna Carta του 1215 (Η Μεγάλη Χάρτα) με τη σφραγίδα του βασιλιά Ιωάννη, που τέθηκε ενώπιόν του από τους βαρόνους της Αγγλίας, ο βασιλιάς Ιωάννης συμφώνησε στη ρήτρα 35: "Θα υπάρχει ένα μέτρο κρασιού σε ολόκληρο το βασίλειό μας, και ένα μέτρο μπύρας και ένα μέτρο καλαμποκιού -το λεγόμενο quart του Λονδίνου- και ένα πλάτος βαμμένων και κοκκινωπών και υφασμάτων hauberk -το λεγόμενο, δύο ells κάτω από την άκρη...".

Από τον 21ο αιώνα, το Διεθνές Σύστημα χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στον κόσμο. Υπάρχουν και άλλα συστήματα μονάδων που χρησιμοποιούνται σε πολλά μέρη, όπως το τελωνειακό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών και το αυτοκρατορικό σύστημα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μόνη βιομηχανοποιημένη χώρα που δεν έχει ακόμη, τουλάχιστον ως επί το πλείστον, μετατραπεί στο μετρικό σύστημα.[8] Η συστηματική προσπάθεια για την ανάπτυξη ενός παγκοσμίως αποδεκτού συστήματος μονάδων χρονολογείται από το 1790, όταν η Γαλλική Εθνοσυνέλευση ανέθεσε στη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών να επινοήσει ένα τέτοιο σύστημα μονάδων. Το σύστημα αυτό αποτέλεσε τον πρόδρομο του μετρικού συστήματος, το οποίο αναπτύχθηκε γρήγορα στη Γαλλία, αλλά δεν απέκτησε καθολική αποδοχή μέχρι το 1875, όταν υπεγράφη η Συνθήκη της Μετρικής Σύμβασης από 17 έθνη. Μετά την υπογραφή αυτής της συνθήκης, ιδρύθηκε η Γενική Διάσκεψη για τα βάρη και τα μέτρα (CGPM). Η CGPM παρήγαγε το σημερινό SI, το οποίο εγκρίθηκε το 1954 στη 10η Διάσκεψη Μέτρων και Σταθμών. Επί του παρόντος, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια κοινωνία διπλού συστήματος, η οποία χρησιμοποιεί τόσο το SI όσο και το αμερικανικό τελωνειακό σύστημα[9][10].

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιστορικά

Νομικά

Μετρικές πληροφορίες

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Units of Measurement». www.ibiblio.org. 
  2. ↑ Young, Hugh D· Freedman, Roger A. (2012). University Physics (13 έκδοση). Pearson Education Inc. ISBN 978-0-321-69686-1. 
  3. ↑ «1-Mission Role and Objectives». BIPM (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2025. 
  4. ↑ «What is metrology? Celebration of the signing of the Metre Convention, World Metrology Day 2004». BIPM. 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2025. 
  5. ↑ «1.3 The Language of Physics: Physical Quantities and Units | Texas Gateway». www.texasgateway.org. 
  6. ↑ Débarbat, Suzanne; Quinn, Terry (1 January 2019). «Les origines du système métrique en France et la Convention du mètre de 1875, qui a ouvert la voie au Système international d'unités et à sa révision de 2018» (στα γαλλικά). Comptes Rendus Physique. The new International System of Units / Le nouveau Système international d’unités 20 (1): 6–21. doi:10.1016/j.crhy.2018.12.002. ISSN 1631-0705. Bibcode: 2019CRPhy..20....6D. 
  7. ↑ Kaaronen, Roope O.; Manninen, Mikael A.; Eronen, Jussi T. (2023-06-02). «Body-based units of measure in cultural evolution». Science 380 (6648): 948–954. doi:10.1126/science.adf1936. https://www.science.org/doi/10.1126/science.adf1936. 
  8. ↑ Giunta, Carmen J. (2023). «The Metric System and the United States». A Brief History of the Metric System. SpringerBriefs in Molecular Science (στα Αγγλικά). Cham: Springer International Publishing. σελίδες 69–78. doi:10.1007/978-3-031-28436-6_6. ISBN 978-3-031-28435-9. 
  9. ↑ Yunus A. Çengel· Michael A. Boles (2002). Thermodynamics: An Engineering Approach (Eighth έκδοση). McGraw Hill. σελ. 996. ISBN 9780073398174. 
  10. ↑ Dodd, Richard (2012). Using SI Units in Astronomy. Cambridge University Press. σελ. 246. doi:10.1017/CBO9781139019798. ISBN 9780521769174. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μονάδα_μέτρησης&oldid=11020409"