Μορίχοβο
Το Μορίχοβο (Σλαβομακεδονικά: Мариово, Μαρίοβο) είναι ορεινή ιστορική περιοχή της Δευριόπου στη βορειοδυτική πλευρά του Βόρα στην Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας στα βόρεια των συνόρων με την Ελλάδα.
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μεγαλύτερο μέρος του Μοριχόβου βρίσκεται εντός της Βόρειας Μακεδονίας. Μικρό κομμάτι στα νότια, βρίσκεται στην Ελλάδα, στους νομούς Φλώρινας και Πέλλας. Η περιοχή είναι παραδοσιακά αγροτική, χωρίς αστικά κέντρα. Η μεγαλύτερη κωμόπολη είναι η Βιτόλιστα, εντός της Βόρειας Μακεδονίας.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τη Βυζαντινή περίοδο ονομάζονταν Μερίχοβα[1]. Αποτελούσε στο παρελθόν την «ακρόπολη του σλαβόφωνου Ελληνισμού»[2]. Απελευθερώθηκε και ανακηρύχθηκε «Ελεύθερη Ελλάδα» κατά τη Μακεδονική επανάσταση του 1867. Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα οι Βούλγαροι κομιτατζήδες πυρπόλησαν αρκετά χωριά της περιοχής με σκοπό να κάμψουν το φρόνημα των Ελλήνων κατοίκων.[3] Κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, τον Οκτώβριο του 1912, το εθελοντικό σώμα του Αντώνιου Ζώη απελευθέρωσε το Μορίχοβο από τους Τούρκους και ύψωσε την Ελληνική σημαία δηλώνοντας ότι το απελευθερώνει εν ονόματι του Βασιλέως Γεωργίου. Τελικά μετά τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, η περιοχή πέρασε στο Βασίλειο της Σερβίας ως αντάλλαγμα για τα χωριά ανατολικά της Φλώρινας που είχαν καταλάβει οι Σέρβοι. Η ανταλλαγή κρίθηκε σκόπιμη για να εξορθολογιστεί η χάραξη της Ελληνοσερβικής μεθορίου.[4][5][6]
Στη Θεσσαλονίκη υπάρχει πλατεία στα Λαδάδικα, με το όνομα «Πλατεία Μοριχόβου».
Πόλτσιστα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο αρχαιολογικός χώρος της Πόλτσιστας χρονολογείται από την εποχή της αρχαιότητας (4ος αιώνας π.Χ.) και βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Σταράβινα και Πόλτσιστα. Στο κέντρο της Πόλτσιστας, μπορούν να παρατηρηθούν τα περιγράμματα ενός φρουρίου στον ορίζοντα. Από την Πόλτσιστα ήταν οι Μακεδονομάχοι Χρήστος Γιόρας, Βασίλειος Γλάμνος και Τραϊανός Μέσκος, που δολοφονήθηκαν από τους κομιτατζήδες.[7]
Σταραβίνα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χωριό Σταραβίνα ήταν κάποτε η έδρα του ομώνυμου δήμου. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα του Μοριχόβου, 50 χλμ. μακριά από τα Μπίτολα. Το ταξίδι προς τη Σταραβίνα ξεκινάει από τα Μπίτολα. Από εκεί πηγαίνει στο χωριό Νόβατσι, μετά πηγαίνει στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ΡΕΚ Μπίτολα και στη συνέχεια μέχρι το βουνό στο χωριό Μάκοβο. Από εκεί ο δρόμος οδηγεί στο χωριό Ραπές. Ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος τελειώνει μετά από εκείνο το χωριό και από εκεί είναι μια ανώμαλη διαδρομή σε χωματόδρομο μέχρι την Σταραβίνα. Για να πάει κάποιος εκεί απαιτείται άδεια λόγω του ότι βρίσκεται κοντά στα σύνορα. Από την Σταραβίνα ήταν οι Μακεδονομάχοι Στογιάννης Ιωάννου, Δημήτριος Κράιος, Τραϊανός Μήτρου, Ιωάννης Μήτρου, Δημοσθένης Χρίστου, Ιωάννης Πέτκου και Ιωάννης Στεφάνου, που δολοφονήθηκαν από τους κομιτατζήδες.[7]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Θεοχαρίδης, Γεώργιος Ι. (1980). Ιστορία της Μακεδονίας κατά τους μέσους χρόνους (285-1354). Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. σελ. 305.
- ↑ Βακαλόπουλος, Κωνσταντίνος Αποστόλου (1999). Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908: Ο Μακεδονικός Αγώνας. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Ηρόδοτος. σελ. 142.
- ↑ Βακαλόπουλος, Απόστολος. Η Ένοπλη Φάση του Μακεδονικού Αγώνα 1904-1908. Θεσσαλονίκη.
- ↑ Βακαλόπουλος, Κωνσταντίνος Αποστόλου (2000). Νεότερη ιστορία της Μακεδονίας 1830-1912. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Αντώνιου Σταμούλη.
- ↑ Τρότσκι, Λέων (1993). Τα Βαλκάνια και οι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-1913. Αθήνα: Θεμέλιο.
- ↑ Δούφλιας, Κωνσταντίνος (1992). Μακεδονία – Μακεδονικός Αγώνας. Θεσσαλονίκη: ΕκδόσειςΑιγαίο – Σ. Βάρφης και Σία Ο.Ε. σελ. 262.
- ↑ 7,0 7,1 Χολέβας, Ιωάννης (1999). Από το αρχείο του Μακεδονομάχου οπλαρχηγού Αντώνιου Ζώη. Οι Έλληνες σλαβόφωνοι της Μακεδονίας. Εκδόσεις Πελασγός.
