Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων
| Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων Θεσσαλονίκης | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | στρατιωτικό μουσείο και πολιτιστικό ίδρυμα |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 40°43′46″N 22°41′58″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Γέφυρα Θεσσαλονίκης |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 26 Οκτωβρίου 1999 |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Το Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων στεγάζεται σε μία ιστορική έπαυλη στη νοτιοανατολική πλευρά του χωριού Γέφυρα του νομού Θεσσαλονίκης.
Ιστορία κτιρίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρίν τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο αποτελούσε το κεντρικό κτίριο του αγροκτήματος Μοδιάνο, που δημιουργήθηκε το 1906 από τον Γιακό Μοδιάνο, και που περιλάμβανε επίσης πλήθος βοηθητικών κτιρίων και υποστατικών. Ο πατέρας του Γιακό, ο Σαούλ Μοδιάνο, ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος ιδιοκτήτης ακινήτων στην Οθωμανική αυτοκρατορία. To χωρίο Γέφυρα ονομαζόταν ονομαζόταν επί τουρκοκρατίας Τοπσίν. Αποτέλεσμα των δύο παραπάνω γεγονότων ήταν το κτίριο να αναφέρεται πότε ως βίλα Μοδιάνο και άλλωτε ως βίλα Τοπσίν[1].
Στο κτίριο αυτό εγκαταστάθηκε το Γενικό Στρατηγείο των Ελληνικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια του Α' Βαλκανικού Πολέμου στις 24 Οκτωβρίου του 1912 προερχόμενο από τα Γιαννιτσά και το Άδενδρο. Παρέμεινε στον ίδιο χώρο έως τα χαράματα της 27ης Οκτωβρίου. Οι τρείς μέρες παραμονής του Γενικού Στρατηγείου υπήρξαν καθοριστικές για την τύχη της Μακεδονίας και την έκβαση του πολέμου γενικότερα. Σ' αυτή την έπαυλη διεξήχθησαν έντονες διαπραγματεύσεις μεταξύ της Τούρκικης αντιπροσωπείας, με επικεφαλής τον διοικητή της πόλης Χασάν Ταχσίν Πασά και του επικεφαλής των Ελληνικών δυνάμεων Αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου. Μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες επίτευξης συμφωνίας, οι Τούρκοι επέστρεψαν στο κτίριο το μεσημέρι της 26ης Οκτωβρίου 1912, ημέρας του πολιούχου της Θεσσαλονίκης Αγίου Δημητρίου, γνωστοποιώντας ότι ο Ταχσίν Πασάς είχε δεχτεί την άνευ όρων παράδοση της πόλης. Κάθε χρόνο, την ίδια μέρα, διοργανώνεται λαμπαδιοδρομία από το Μουσείο στο Τρίτο Σώμα Στρατού, προς ανάμνηση των ιστορικών αυτών γεγονότων[2].
Εκθέματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις αίθουσες του κτιρίου ο επισκέπτης μπορεί να δει εκθέματα όπως όπλα, ξίφη, στρατιωτικές στολές, μετάλλια, πίνακες, λιθογραφίες, χάρτες, φωτογραφίες, διάφορα κειμήλια από τους Βαλκανικούς Πολέμους, μια ιδιόχειρη κάρτα του τότε Πρωθυπουργού της Ελλάδας Ελευθέριου Βενιζέλου, όπως επίσης και αντίγραφο του πρωτοκόλλου παράδοσης της Θεσσαλονίκης. Τα κειμήλια του ελληνικού, του τουρκικού, του βουλγαρικού, του σερβικού, του μαυροβουνιώτικου και του ρουμανικού στρατού εκτίθενται στο ισόγειο του κτιρίου, σε προθήκες, αφιερωμένες σε κάθε στρατιωτική δύναμη χωριστά.
Στη συλλογή όπλων που εκτίθενται στο μουσείο περιλαμβάνονται τυφέκια τύπου Μάνλιχερ Μ1903 που χρησιμοποιήθηκαν από τον ελληνικό και τον βουλγαρικό στρατό, τυφέκια τύπου Μάουζερ M1889 του τουρκικού στρατού, πιστόλι τύπου Bergmann-Bayard Μ1908 του ελληνικού στρατου, το πιστόλι Smith & Wesson τουρκικού στρατού, καθώς και όλη η σειρά των ξιφών του ελληνικού και του βουλγαρικού στρατού. Οι πίνακες απεικονίζουν την ηγεσία του ελληνικού στρατού και του στόλου, τον Ταχσίν πασά να υπογράφει την παράδοση της Θεσσαλονίκης, και τις σημαντικότερες στιγμές των μαχών των Βαλκανικών Πολέμων. Σε μεγάλο ποσοστό διατηρείται η επίπλωση της εποχής, η οποία μάλιστα εμπλουτίστηκε με έπιπλα που φυλάσσονταν μέχρι τώρα στις αποθήκες του στρατού[3][4]
Τάφος του Ταχσίν Πασά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο τάφος του Χασάν Ταχσίν Πασά βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του μουσείου.Στο ίδιο ταφικό μνημείο έχουν εναποτεθεί και τα οστά του υιού και υπασπιστού του Κενάν Μεσαρέ.
Ο ίδιος υπήρξε μια δραματική φυσιογνωμία και ο ρόλος του στην άνευ όρων συνθηκολόγηση και αναίμακτη παράδοση της πόλης της Θεσσαλονίκης ήταν καθοριστικός. Ως απόφοιτος της Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων μετείχε της Ελληνικής παιδείας και είχε μεγάλη εκτίμηση προς τον Ελληνικό πολιτισμό, γεγονός που συνέδραμε στην απόφαση του να μην επιτρέψει την παράδοση της Θεσσαλονίκης στους Βούλγαρους. Πέφτοντας στη δυσμένεια των Τούρκων έζησε στη συνέχεια στην Ελβετία, απολαμβάνοντας την προστασία του Ελληνικού κράτους.
Τοποθεσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μουσείο, δημιουργήθηκε το 1999 όταν το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας αγόρασε την έπαυλη αυτή για να την αξιοποιήσει ως Μουσείο. Η Γέφυρα, το χωριό όπου βρίσκεται το μουσείο απέχει 25 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, δίπλα στην Εθνική Οδό Θεσσαλονίκης- Έδεσσας.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΕΦΥΡΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ».
- ↑ «Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Απριλίου 2017.
- ↑ «Μακεδονική Κληρονομιά». Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2016.
- ↑ «Πολιτιστικός Σύλλογος Γέφυρας». Σχετικά με το στρατιωτικό μουσείο Βαλκανικών πολέμων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2015.