Μουσική της Θράκης

Η παραδοσιακή μουσική της Θράκης έχει τις ρίζες της στην αρχαία ελληνική μουσική. Η ιστορία της ξεκινάει από τον Ορφέα, έναν μεγάλο μουσικό της αρχαιότητας και της ελληνικής μυθολογίας, ο οποίος καταγόταν από την Θράκη. Ο Όμηρος αναφέρει ότι η λατρεία των Μουσών ξεκίνησε από την Θράκη, ενώ ο θεός Απόλλωνας, προστάτης της μουσικής και των τεχνών, αποτελούσε πρόσωπο λατρείας στην περιοχή εκείνη, όπως μαρτυρούν τα μαντεία που έχουν διασωθεί.

Το τραγούδι και τα παραδοσιακά όργανα της Θράκης

Η μουσική της Θράκης χωρίζεται ανάλογα με την περιοχή, σε μουσική Ανατολικής, Βόρειας και Δυτικής Θράκης. Γενικότερα, ο ρυθμός είναι έντονος και οι χοροί των Θρακιωτών είναι ως επί το πλείστον γρήγοροι. Όσον αφορά τους στίχους των θρακιώτικων τραγουδιών, σχετίζονται κυρίως με την ξενιτιά, την αγάπη και τον έρωτα. Τα παραδοσιακά μουσικά όργανα της Θράκης είναι η γκάιντα (γνωστή και ως άσκαυλος), το καβάλ (καβάλι) το οποίο αποτελεί ένα είδος φλογέρας, τα κρουστά και ειδικότερα το νταούλι, η θρακιώτικη λύρα, ενώ πολύ συχνά και ειδικότερα τα τελευταία χρόνια παρουσιάζονται το κλαρίνο και το ακορντεόν.

Οι χοροί και οι φορεσιές της Θράκης

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, οι χοροί της Θράκης είναι έντονοι, συνήθως γρήγοροι και οι χορευτές χορεύουν σε κύκλο. Στους κυκλικούς χορούς, συνήθως ο πρώτος χορευτής είναι άντρας, ενώ υπάρχουν και οι λεγόμενοι "ελεύθεροι" χοροί, ή αντικρυστοί, ή ζευγαρωτοί, ή συγκαθιστός χορός, όπου μπορούν να χορεύουν είτε δύο άντρες, είτε δύο γυναίκες, είτε ένας άντρας με μία γυναίκα. Οι πιο γνωστοί χοροί προέρχονται κυρίως από τον νομό του Έβρου. Μερικοί από αυτούς είναι ο συρτός συγκαθιστός, ο ζωναράδικος που ονομάστηκε έτσι, διότι η λαβή των χορευτών είναι από τα ζωνάρια, ενώ όταν ο χορός γίνεται πιο γρήγορος στο οργανικό μέρος, χορεύεται ως κλωστρός ή ως κουλουριαστός, ιδιαίτερα στα χωριά των Ασβεστάδων. Άλλοι χαρακτηριστικοί χοροί είναι η Μπαιντούσκα, η σούστα Θράκης, γνωστή και ως σιχτίρ χαβασί, το Δεντρίτσι, ο Μπογδάνος, ο κουσευτός ή γαιτάνι.

Η παράδοση της Θράκης φημίζεται και για τις όμορφες φορεσιές, ιδιαιτέρως τις γυναικείες. Οι πιο χαρακτηριστικές γυναικείες φορεσιές είναι αυτές του χωριού των Μεταξάδων, που παλαιότερα είχε το όνομα Τουκμάκι, από τον πρώτο άνθρωπο που έχτισε το σπίτι του εκεί, ένα χωριό πλούσιο σε ήθη, έθιμα και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Το πιο δημοφιλές τραγούδι του χωριού αυτού είναι η "Βασιλκούδα", που χορεύεται ως ζωναράδικος και πρόκειται για πραγματική ιστορία που αφορά τον Ιωάννη Μαντά, δήμαρχο των Μεταξάδων. Άλλα γνωστά τραγούδια και χοροί είναι το "Κόρη μ' κι αν περπατείς λιανά", που χορευόταν από τις γυναίκες του χωριού την Κυριακή της Ορθοδοξίας, αλλά και η γίκνα που αποτελούσε ξεχωριστό έθιμο.

Πηγές

1. "Μεταξάδες Έβρου - Στο Τουκμάκι, στους Μεταξάδες"https://storymaps.arcgis.com/stories/e33dc2adc842411dacb88689920649ac 25 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2024.
2. "ΘΡΑΚΙΩΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ" https://anthofyto.wordpress.com/2018/07/30/%CE%B8%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%B9%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B7/ 30 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2024.
3. "Θράκη: Η Μουσική στη γη του Ορφέα και του Δημόκριτου" https://www.gnoristetinellada.gr/paradosi/mousiki/3125-thraki-i-mousiki-sti-gi-tou-orfea-kai-tou-dimokritou Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2024.
4. "Θράκη" https://www.paradosiakoergastiri.gr/perioxi_chorou/thraki/ Ανακτήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2024.