Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μοχάμαντ Σαχ Κατζάρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μοχάμαντ Σαχ Κατζάρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
محمد شاه (Περσικά)
Γέννηση5  Ιανουαρίου 1808
Ταμπρίζ
Θάνατος5  Σεπτεμβρίου 1848
Τεχεράνη
Αιτία θανάτουουρική αρθρίτιδα και ερυσίπελας
Τόπος ταφήςFatima Masumeh Shrine
Χώρα πολιτογράφησηςΑυτοκρατορία Κατζάρ
ΘρησκείαΣιιτισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςMalek Jahan Khanom
ΤέκναΝασέρ αλ-Ντιν Σαχ Κατζάρ
Abdol-samad Mirza Ezz ed-Dowleh Saloor
ʻAbbās Mīrzā Mulk Ārā
ΓονείςΑμπάς Μιρζά και Galin Khanum
ΑδέλφιαΜπαχμάν Μιρζά Κατζάρ
Χοσρόφ Μιρζά
Καχρεμάν Μιρζά Κατζάρ
Μπαχράμ Μιρζά
ΟικογένειαΔυναστεία των Κατζάρων
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατάρχης
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΣάχης (1834–1848)
ΒραβεύσειςΙππότης του Τάγματος του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι
Τάγμα της Αγίας Άννης, Α΄ Τάξη
Τάγμα του Λευκού Αετού (Ρωσική Αυτοκρατορία)
Τάγμα του Αγίου Στανισλάου, Α΄ Τάξη
τάγμα του Αγίου Ανδρέα
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μοχάμαντ Σαχ, περσικά: محمد شاه‎‎, γεννημένος ως Moχάμαντ Μιρζά, (5 Ιανουαρίου 1808 – 5 Σεπτεμβρίου 1848) ήταν ο τρίτος σάχης των Κατζάρ τού Ιράν από το 1834 έως το 1848. Διαδέχθηκε τον παππού του, Φαθ-Αλί Σαχ, ως βασιλιάς τού Ιράν. Από νεαρή ηλικία, ο Μοχάμεντ Μιρζά ήταν υπό την κηδεμονία τού Χατζί Μιρζά Ακασί, ενός τοπικού δερβίση τού Ταμπρίζ. Οι διδασκαλίες του επηρέασαν τον νεαρό πρίγκιπα να γίνει σούφι-βασιλιάς αργότερα στη ζωή του. Με το τέλος τού πατέρα του, Aμπάς Μιρζά, το 1833, ο Moχάμαντ Mιρζά έγινε ο διάδοχος τού Ιράν και τού απονεμήθηκε ο τίτλος τού κυβερνήτη τού Αζερμπαϊτζάν. Λίγο αργότερα, ο Φαθ-Αλί Σαχ απεβίωσε στον δρόμο του προς το Σιράζ. Το τέλος τού Φατ Αλί Σαχ οδήγησε στην εξέγερση ορισμένων από τους γιους του, όπως ο Αλί Σαχ Μιρζά και ο Χοσεΐν Αλί Μιρζά, αλλά ο Μοχάμαντ Σαχ, με την υποστήριξη τού μεγάλου βεζίρη του Αμπόλ-Κασέμ Καέμ-Μακάμ, κατέστειλε την εξέγερση και διεκδίκησε την εξουσία του.

Ο Μοχάμεντ Σαχ διέταξε την απομάκρυνση, τη φυλάκιση και τελικά την εκτέλεση τού Καέμ-Μακάμ, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο για τον διορισμό τού Ακασί ως μεγάλου βεζίρη. Ένας από τους κύριους στόχους τού Μοχάμαντ Σαχ ήταν να ανακαταλάβει την επαναστατημένη πόλη Χεράτ και να την επιστρέψει στην ηπειρωτική χώρα τού Ιράν, έτσι το 1837, όταν είχε επιβεβαιώσει την εξουσία του, βάδισε στο Χεράτ. Πολιόρκησε μάταια το Χεράτ και αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να αποσυρθεί, όταν η βρετανική κυβέρνηση απείλησε με στρατιωτική δράση. Κατά την επιστροφή του στο Ιράν, κατέστειλε μία εξέγερση στο Ισπαχάν από τον Moχάμαντ Μπαγκέρ Σαφί, μία σημαντική προσωπικότητα τού κλήρου. Το 1837 ο κυβερνήτης της Βαγδάτης λεηλάτησε την πόλη Χοραμσάχρ. Ο Μοχάμαντ Σαχ σκόπευε να κηρύξει τον πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά η βρετανο-ρωσική μεσολάβηση απέτρεψε την κλιμάκωση των εντάσεων και τον πόλεμο, και αντ' αυτού οδήγησε στην υπογραφή της Δεύτερης Συνθήκης τού Ερζερούμ.

Ο Μοχάμαντ Σαχ, υπό την πίεση των Βρετανών, κατήργησε το δουλεμπόριο μέσω τού Περσικού Κόλπου, ωστόσο εξακολουθούσε να επιτρέπεται να έχει σκλάβους και να τους εμπορεύεται μέσω της γης. Ο σάχης αρχικά αντιτάχθηκε στην κατάργηση με βάση την ισλαμική παράδοση, αλλά τελικά αποδέχτηκε. Ένα άλλο σημαντικό γεγονός της εποχής του ήταν η άνοδος των Μπαμπ και τού Μπαμπισμού, κατά την οποία ο Moχάμαντ Σαχ αρνήθηκε να εξαλείψει τους οπαδούς του, παρά τη φετβά των σιιτών κληρικών. Οι σχέσεις Γαλλίας-Ιράν επανήλθαν κατά τη διάρκεια της βασιλείας του. Ο Μοχάμαντ Σαχ έπασχε από ποδάγρα (ουρική αρθρίτιδα) και αυτό επισκίασε την κυριαρχία του. Στα τελευταία χρόνια της βασιλείας του, η φυσική του κατάσταση επιδεινώθηκε και απεβίωσε από συνδυασμό ουρικής αρθρίτιδας και ερυσίπελας στις 4 Σεπτεμβρίου 1848, σε ηλικία 40 ετών, μετά από δεκατέσσερα χρόνια βασιλείας. Τάφηκε στο ιερό Φατιμά Μασουμέχ στο Κομ και τον διαδέχθηκε ο γιος του, Nασέρ αλ-Ντιν Σαχ.

Ως ηγεμόνας, ο Μοχάμαντ Σαχ δεν έλαβε επαίνους. Χαρακτηρίστηκε ως βασιλιάς τού Ακασί, από τον οποίο εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό. Ο σάχης ήταν αφοσιωμένος τόσο στον Ακασί, όσο και στις διδασκαλίες του για τον Σουφισμό. Τόσο πολύ, που με τον καιρό έγινε ο πρόθυμος υποστηρικτής των Σούφι και αναζήτησε πνευματική καθοδήγηση σε μυστικιστικές τελετουργίες, αντί τού μαρτζιί τακλίντ. Ως εκ τούτου, οι ουλεμάδες εξελίχθηκαν ως οι ισχυρότεροι αντίπαλοί του, που αμφισβήτησαν τη νομιμότητα και την εξουσία του καθ 'όλη τη σύντομη βασιλεία του. Διεύρυνε τη γραφειοκρατία των Κατζάρ και κατέλαβε κυβερνητικές θέσεις με φίλους και συντρόφους Σούφι τού Ακασί, δημιουργώντας έτσι μία διεφθαρμένη διοίκηση, που κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας τού γιου του. Ο Μοχάμαντ Σαχ ήταν ο τελευταίος βασιλιάς των Κατζάρ, που παρευρέθηκε προσωπικά στο πεδίο της μάχης σε έναν ξένο πόλεμο και επίσης ο τελευταίος που έφερε τον τίτλο τού Γκαζί, δηλ. πολεμιστής του Ισλάμ, για την παρουσία του στον πόλεμο Ιράν-Ρωσίας και μετά την καταστολή της εξέγερσης στο Ισπαχάν.

Ο Φαθ-Αλί Σαχ (δεξιά) στον οποίο παρευρίσκεται ένας πρίγκιπας (σχεδόν σίγουρα ο Μοχάμαντ Μιρζά). Το έργο αποδίδεται στον Μιχρ Αλί, π. το 1820.

Πρώιμη Στρατιωτική Σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιούνιος–Ιούλιος 1827 επιστολή τού πρίγκιπα Μοχάμαντ Μιρζά στα περσικά προς τον θείο του Αλλαγιάρ Χαν (Aσέφ ολ-Ντοβλέ), αναφέροντας όλα τα γεγονότα στις βορειοδυτικές περιοχές γύρω από το Καραμπάχ και ζητώντας επιπλέον στρατεύματα για την προστασία των συνόρων από τους Ρώσους.
Ένας εικονογραφικός κύλινδρος, που απεικονίζει την πομπή στέψης τού Μοχάμαντ Σαχ Κατζάρ, με ημερομηνία 1835.
Depiction of a battle scene.
Εξώφυλλο βιβλίου από λάκα Κατζάρ, που αποδίδεται στον ζωγράφο Mουχάμαντ Ισμαήλ, απεικονίζει τις προετοιμασίες για την πολιορκία τού Χεράτ.

Εξέγερση στο Ισπαχάν

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δεύτερη συνθήκη τού Ερζερούμ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Oil on canvas painting of Amir Kabir
Mιρζά Ταγκί Χαν Φαραχανί, αργότερα γνωστός ως Aμίρ Καμπίρ, η κορυφαία ιρανική προσωπικότητα στις διαπραγματεύσεις.

Η κατάργηση της δουλείας στον Περσικό Κόλπο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
A grave stone of Mohammad Shah
Η επιτάφι απλάκα τού Moχάμαντ Σαχ στον ναό Φατίμα Μασουμέχ.
Πορτρέτο τού Μοχάμαντ Σαχ και τού Χατζί Μιρζά Ακασί, δεύτερο τέταρτο τού δέκατου ένατου αιώνα. Στα μάτια τού σάχη, ήταν μουρίντ (αρχάριος) και ο Ακασί, μουρσίντ (διδάσκαλος). [1]
A drawing of a camel with a canon on top of him.
Ένας Ιρανός πυροβολητής και ένα ζαμπουράκ, 1843.
Πορτρέτο του Μοχάμαντ Σαχ, που προσφέρθηκε στον βασιλιά Λουδοβίκο Φίλιππο Α' το 1839 από τον Μιρζά Χοσεΐν Χαν.
Cover of a mirror case, watercolor, gold-colored pigments, and lacquer on pasteboard.
Ο Μοχάμαντ Σαχ και ο Χατζί Μιρζά Ακασί. Παρευρίσκεται ο νεαρός διάδοχος Nασέρ αλ-Ντιν Μιρζά, π. 1835–1840.

Ιστοριογραφία και Προσωπικότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νομίσματα και τίτλοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
A set of gold coins with Persian text written on them
Χρυσό νόμισμα τού Μοχάμαντ Σαχ, κομμένο στο νομισματοκοπείο τού Σιράζ.

Βιβλιογραφικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Nategh 2014, σελ. 13.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]