Μπονσάι
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο ιαπωνικός όρος μπονσάι (ιαπωνικά: 盆栽), IPA: boʊnsaɪ, κατά λέξη σημαίνει «δέντρο σε δοχείο/γλάστρα») περιγράφει γενικότερα την τέχνη που αφορά στην καλλιέργεια δέντρων σε γλάστρες. Η τέχνη αυτή έχει τις απαρχές της στις χώρες της ανατολής (Κίνα, Ιαπωνία) και τα τελευταία χρόνια καθίσταται δημοφιλής και στον δυτικό κόσμο. Οι πρώτες αναφορές για μπονσάι έρχονται από την εποχή της Δυναστείας των Χαν στην Κίνα.
Μακροβιότητα και χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα δέντρα αυτά όταν χαίρουν τακτικής περιποίησης συχνά ζουν πολύ περισσότερα χρόνια από τα αντίστοιχα είδη στη φύση. Μπορεί κανείς να δει σε διάφορα μουσεία μπονσάι που είναι ηλικίας 500 ή και 1000 χρονών. Το μπονσάι δεν είναι ένα λουλούδι ή φυτό εσωτερικού χώρου, αλλά ένα δέντρο και κατά συνέπεια έχει κάποιες ιδιαιτερότητες. Το κάθε δέντρο έχει τις δικές του ανάγκες για έκθεση στον ήλιο, σε τύπο χώματος, σε συχνότητα ποτίσματος κλπ.
Υπάρχουν πολλές πηγές βασικών πληροφοριών σε σχετικά βιβλία ή στο διαδίκτυο που προσφέρουν τις βασικές γνώσεις που χρειάζονται για τη συντήρηση των μικροσκοπικών και πανέμορφων αυτών δέντρων.
Η καλλιέργεια τους
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μερικοί απλοί κανόνες όσον αφορά στην καλλιέργεια μπονσάι συνοψίζονται πιο κάτω:
- Το χώμα πρέπει να είναι καλής ποιότητας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχει την ικανότητα να συγκρατεί υγρασία αλλά σε καμία περίπτωση να μην βαλτώνει. Η παρουσία μόνιμης υγρασίας μπορεί να οδηγήσει στο σάπισμα των ριζών πολλών ειδών και κατά συνέπεια στο μαρασμό τους. Εκτός από τα κλασσικά σακουλάκια με χώμα για μπονσάι υπάρχουν σε εξειδικευμένα ανθοπωλεία ή φυτώρια διάφορα χώματα υψηλής ποιότητας, όπως akadama, kiryu, kanuma κλπ. Αυτά είναι πιο ακριβά από το συνηθισμένο χώμα, αλλά χαρίζουν εξαιρετική υγεία στα μικρά αυτά δέντρα. Συνήθως προέρχονται από ηφαιστειογενή εδάφη και είναι πλούσια σε μεταλλικά στοιχεία. Επίσης είναι σε μορφή μικρών κόκκων, κάτι που συνεπάγεται την σωστή διοχέτευση και συγκράτηση νερού κατά το πότισμα.
- Οι ανάγκες του κάθε δένδρου σε νερό πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν. Στα περισσότερα δέντρα δεν αρέσει όταν υπάρχει μόνιμα υγρασία στο χώμα αλλά ούτε και παρατεταμένες περίοδοι ξηρασίας. Τόσο η έλλειψη νερού όσο και η υπερβολική παρουσία του, μπορούν να θανατώσουν ένα φυτό. Συνεπώς, ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στη συχνότητα ποτίσματος, που εξαρτάται από την εποχή του έτους, το είδος του δέντρου, το πόσο βαθιά ή ρηχή είναι η γλάστρα κλπ. Για τα πιο πολλά μπονσάι ένας απλός κανόνας είναι ότι: όταν το χώμα είναι ξερό στην επιφάνεια και λίγο κάτω από αυτήν, είναι ώρα να ποτίσουμε ξανά το δέντρο. Επίσης, αν το νερό της βρύσης είναι πολύ σκληρό, συστήνεται η χρήση φιλτραρισμένου νερού ή συλλογή νερού της βροχής για το πότισμα (τουλάχιστον περιστασιακά).
- Οι ανάγκες του κάθε δέντρου για θερμοκρασίες και ατμοσφαιρική υγρασία είναι σημαντικές. Για παράδειγμα, δεν μπορούμε να μεγαλώνουμε ένα έλατο ή λάρικα μέσα στο σπίτι, διότι τα δέντρα αυτά χρειάζονται τις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα και την περίοδο νάρκης (dormancy) για τουλάχιστον 1-2 μήνες. Συνεπώς, ένα μπονσάι αυτού του τύπου πρέπει να κρατείται σε εξωτερικό χώρο (κήπος, μπαλκόνι, εξωτερική πλευρά παραθύρου). Αντιθέτως, ένα μπονσάι όπως η ελιά δεν πρέπει ποτέ να εκτίθεται σε συνθήκες παγετού.
- Τα δέντρα στη φύση είναι πιο ανθεκτικά και μπορούν να αντέχουν σε πιο τραχιές συνθήκες. Για παράδειγμα ένα έλατο που μεγαλώνει στο βουνό δεν απειλείται από τον παγετό. Μπορεί η θερμοκρασία να είναι -20 ή -30 βαθμούς Κελσίου, αλλά οι ρίζες του είναι βαθιά μέσα στο χώμα και δεν κινδυνεύουν να παγώσουν. Αντίθετα, ένα μπονσάι είναι σε μία γλάστρα μικρού μεγέθους και οι ρίζες του είναι εκτεθειμένες σε ακραίες συνθήκες (ζέστη το καλοκαίρι και κρύο το χειμώνα). Συνεπώς, ακόμα και για είδη που στη φύση αντέχουν σε υπερβολικά χαμηλές θερμοκρασίες (π.χ. πεύκα, έλατα, λάρικες), σε περιπτώσεις που η θερμοκρασία πέφτει κάτω από τους -10 βαθμούς Κελσίου είναι απαραίτητο να εφαρμόζουμε κάποια μέθοδο προστασίας των ριζών όταν καλλιεργούνται ως μπονσάι.
- Τα δέντρα στη φύση μπορούν να αναπτύσσουν ευμεγέθεις και βαθιές ρίζες ώστε να βρίσκουν νερό και μπορούν να βρίσκουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά στο έδαφος λόγω αποσύνθεσης φύλων κλπ. Αντίθετα, τα μπονσάι έχουν περιορισμένο χώρο στον οποίο οι ρίζες τους μεγαλώνουν. Γι αυτό είναι απαραίτητη η χρήση καλής ποιότητας χώματος, η προσθήκη νέου χώματος κάθε λίγα χρόνια και η περιστασιακή και προσεκτική εφαρμογή λιπάσματος.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- www.shohin-bonsai.ne.jp (ιαπωνικά)
- www.bonsai-kyokai.or.jp (ιαπωνικά)
- shohin-bonsai.or.jp (ιαπωνικά)
- Ελληνική Λέσχη Μπονσάι (Ελληνικά)
- Ελληνική Βιβλιοθήκη για τα Μπονσάι (Ελληνικά)
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη βοτανική χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |