Μποϋκοτάζ των λεωφορείων στο Μοντγκόμερυ (1955)
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Μέχρι το Νοέμβριο του 1956, στα λεωφορεία του Μοντγκόμερυ στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ ίσχυε ο φυλετικός διαχωρισμός. Σύμφωνα με το σχετικό νόμο, οι λευκοί επιβάτες που έμπαιναν σε ένα λεωφορείο κάθονταν στις μπροστινές θέσεις, ενώ οι μαύροι επιβάτες στις πίσω θέσεις και έπρεπε να υπάρχει πάντα μια κενή σειρά ανάμεσα στα δύο μέρη, ώστε αυτά να διαχωρίζονται. Αν το λεωφορείο ήταν γεμάτο και έμπαινε ένας λευκός επιβάτης, οι μαύροι επιβάτες που κάθονταν στην πρώτη σειρά του πίσω μέρους, έπρεπε να σηκωθούν προκειμένου αυτός να καθίσει και να δημιουργηθεί μια νέα κενή σειρά. Οι συγκεκριμένοι μαύροι επιβάτες παρέμεναν όρθιοι όπως και εκείνοι που ανέβαιναν σε ένα γεμάτο λεωφορείο. Ο νόμος αυτός κηρύχθηκε αντισυνταγματικός από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, τον Νοέμβριο του 1956, ύστερα από το μποϋκοτάζ των λεωφορείων που κράτησε περισσότερο από ένα χρόνο. Αφορμή για το μποϋκοτάζ ήταν η άρνηση μιας μαύρης επιβάτιδος, της Ρόζας Παρκς, να παραχωρήσει τη θέση της σε ένα λευκό επιβάτη.
Η ενέργεια της Παρκς και η απόφαση για το μποϋκοτάζ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Την 1 Δεκεμβρίου του 1955,η 42χρονη ράφτρα Ρόζα Παρκς, γραμματέας του παραρτήματος του NAACP (National Association for the Advancement of Colored People) στο Μοντγκόμερυ, αρνήθηκε να παραχωρήσει τη θέση της στο λεωφορείο σε έναν λευκό άντρα, με αποτέλεσμα να συλληφθεί. Την επομένη αφέθηκε ελεύθερη αφού πλήρωσαν την εγγύηση ο E.D.Nixon, πρόεδρος του τοπικού παραρτήματος του NAACP και ο Clifford Durr. Ο Nixon ήθελε να χρησιμοποιήσει τη σύλληψη της Παρκς, που είχε κύρος και φήμη στην μαύρη κοινότητα του Μοντγκόμερυ, προκειμένου να ξεσηκώσει τους μαύρους συμπολίτες του κατά των νόμων που επέβαλαν το φυλετικό διαχωρισμό σε διάφορες εκφάνσεις της οικονομικής και κοινωνικής ζωής.
Την ίδια μέρα η θρησκευτική ηγεσία του μαύρου πληθυσμού στο Μοντγκόμερυ συγκεντρώθηκε στην εκκλησία όπου ήταν πάστορας ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ για να αποφασίσει αν θα προχωρούσαν σε μποϋκοτάζ των λεωφορείων. Προτάθηκε να γίνει το μποϋκοτάζ, με αίτημα, όμως, όχι την κατάργηση συνολικά της νομοθεσίας που επέβαλε το φυλετικό διαχωρισμό, αλλά η διαχωριστική γραμμή στα λεωφορεία να είναι σταθερή και να μην υποχρεώνονται οι μαύροι επιβάτες να δίνουν τη θέση τους στους λευκούς.Η ηγεσία των μαύρων κατοίκων του Μοντγκόμερυ έκανε αυτή τη συμβιβαστική πρόταση,γιατί πίστευε ότι το αίτημα για πλήρη κατάργηση του φυλετικού διαχωρισμού στα λεωφορεία δε θα γινόταν εύκολα αποδεκτό από την πλευρά των λευκών.Συγχρόνως τέθηκαν και άλλα αιτήματα μεταξύ των οποίων να συμπεριφέρονται ευγενικά οι οδηγοί σε όλους τους επιβάτες και να προσληφθούν και μαύροι οδηγοί στα λεωφορεία.Η πρόταση έγινε δεκτή και αποφασίστηκε το μποϋκοτάζ να γίνει στις 5 Δεκεμβρίου,την ημέρα της δίκης της Ρόζας Παρκ.Επίσης αποφασίστηκε να ηγηθούν του μποϋκοτάζ η οργάνωση Montgomery Improvement Association(MIA) και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.Για να ενημερωθούν οι μαύροι κάτοικοι του Μοντγκόμερυ για το μποϋκοτάζ αποφασίστηκε να διανεμηθούν φυλλάδια στις εκκλησίες,την Κυριακή πριν την 5η Δεκεμβρίου.Ήδη το βράδυ της σύλληψης της Παρκς,η οργάνωση Women`s Political Council είχε τυπώσει και διανείμει 35 χιλιάδες φυλλάδια με τα οποία καλούνταν οι Αφροαμερικανοί να μην χρησιμοποιήσουν τα λεωφορεία την ημέρα της δίκης.
Η επιτυχία του μποϋκοτάζ και η απόφαση για συνέχισή του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πράγματι στις 5 Δεκεμβρίου του 1955 ελάχιστοι μαύροι χρησιμοποίησαν τα λεωφορεία στην πρωτεύουσα της Αλαμπάμα. Η επιτυχία του μποϋκοτάζ οδήγησε στην απόφαση για συνέχιση του.Το μποϋκοτάζ των λεωφορείων στο Μοντγκόμερυ κράτησε συνολικά 381 ημέρες. Οι περισσότεροι μαύροι της περιοχής το διάστημα αυτό πήγαιναν στις δουλείες τους και γενικότερα μετακινούνταν είτε με ιδιωτικά αυτοκίνητα είτε με κάρα και ποδήλατα είτε με τα πόδια. Εκείνες τις ημέρες πολύ συνηθισμένο ήταν το φαινόμενο να χρησιμοποιούν πολλοί άνθρωποι μαζί ένα ιδιωτικό αυτοκίνητο (car-pooling) .Όταν, δε, οι αρχές τις πόλης, για να εμποδίσουν το συγκεκριμένο τρόπο μετακίνησης, ζήτησαν από τις τοπικές ασφαλιστικές εταιρίες να μην ασφαλίζουν τα εν λόγω αυτοκίνητα, η ηγεσία των μαύρων του Μοντγκόμερυ στράφηκε στο Lloyd`s στο Λονδίνο. Επίσης οι μαύροι ταξιτζήδες χρέωναν την κούρσα μόλις 10 σεντς, όσο δηλαδή κόστιζε το εισιτήριο στα λεωφορεία. Όταν αυτό έγινε γνωστό, οι αρχές της πόλης αποφάσισαν να επιβάλλονται πρόστιμα σε όσους χρέωναν την κούρσα λιγότερο από 45 σεντς.
Η συνέχιση του μποϋκοτάζ και η μεγάλη συμμετοχή σε αυτό είχε ως συνέπεια και την αύξηση της συμμετοχής λευκών κατοίκων της πόλης, που ήταν αντίθετοι στην κατάργηση του φυλετικού διαχωρισμού ή πλήττονταν οικονομικά από το μποϋκοτάζ, στο White Citizen's Council. Άτομα που συμμετείχαν στο μποϋκοτάζ έγιναν πολλές φορές στόχος επιθέσεων. Εμπρηστικές επιθέσεις έγιναν και εναντίον των σπιτιών των Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και Ralph Abernathy`s αλλά και εναντίον τεσσάρων εκκλησιών της μαύρης κοινότητας του Μοντγκόμερυ.
Κατά τη διάρκεια του μποϋκοτάζ συνελήφθησαν για παρακώληση συγκοινωνιών 156 άτομα μεταξύ των οποίων και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Καταδικάστηκε σε πρόστιμο 500$ ή φυλάκιση 386 ημερών.Τελικά έμεινε στη φυλακή δύο εβδομάδες.
Κατάληξη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 4 Ιουνίου του 1956 τοπικό δικαστήριο της Αλαμπάμα έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο για το φυλετικό διαχωρισμό στα λεωφορεία. Εναντίον της απόφασης αυτής ασκήθηκε έφεση και στις 13 Νοεμβρίου του ίδιου έτους το Ανώτατο δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής δέχτηκε την απόφαση του τοπικού δικαστηρίου. Έτσι υποχρεώθηκαν οι αρχές του Μοντγκόμερυ να επιτρέψουν στους μαύρους επιβάτες των λεωφορείων να κάθονται οπουδήποτε.
Το μποϋκοτάζ στο Μοντγκόμερυ αποτέλεσε μία από της πρώτες νίκες του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα στις Ηνωμένες Πολιτείες και ανέδειξε ως ηγετική του μορφή τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- montgomeryboycott.com (Αγγλικά)
- Übersicht über einige Teilnehmer am Boykott (Αγγλικά)
- Συλλογή άρθρων περί του μπουκοτάζ (Γερμανικά)