Νήσος Γιος Σουντάρσο
 Η νήσος σε δορυφορική εικόνα της NASA | |
| Γεωγραφία | |
|---|---|
| Τοποθεσία | Ινδικός Ωκεανός |
| Έκταση | 11.742 km² |
| Χώρα | |
| Επαρχία | Παπούα |
| Δημογραφικά | |
| Πληθυσμός | 11.000 |
| Πυκνότητα | 0,94 /χλμ2 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Το Πουλάου Γιος Σουντάρσο (Pulau Yos Sudarso), δηλαδή η Νήσος Γιος Σουντάρσο, ή Πουλάου Ντόλοκ (Pulau Dolok), είναι μεγάλο νησί που χωρίζεται από τη νήσο Νέα Γουινέα (το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Γης) από τον στενό Πορθμό Μούλι. Διοικητικώς υπάγεται στην Επαρχία Παπούα του κράτους της Ινδονησίας. Το Γιος Σουντάρσο έχει μήκος περί τα 165 χιλιόμετρα και έκταση 11.742 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Από πλευράς εκτάσεως είναι το εξηκοστό έκτο ή το εξηκοστό έβδομο μεγαλύτερο νησί της Γης (για σύγκριση η Κρήτη είναι το 89ο). Μέχρι το 1963 ήταν γνωστό ως Νήσος Φρειδερίκου Ερρίκου. Αλλά και οι τοπικοί πληθυσμοί έχουν και άλλες ονομασίες για αυτό, όπως Ντόλοκ, Κιμαάμ και Κολεπόμ.[1]
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το κέντρο του Γιος Σουντάρσο βρίσκεται σε γεωγραφικές συντεταγμένες πλάτος 7°55′ Νότιο και μήκος 138°24′ Ανατολικό. Το νησί είναι πεδινό, με μέσο υψόμετρο μικρότερο από 10 μέτρα πάνω από τη μέση επιφάνεια της θάλασσας. Το μεγαλύτερο μέρος του καλύπτεται από βάλτους και οι ακτές είναι λασπώδεις.
Με περίπου 11 χιλιάδες μόνιμους κατοίκους, η πυκνότητα πληθυσμού του νησιού είναι πολύ μικρή, λιγότερο από 1 κάτοικος ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Οι κάτοικοι μιλούν αρκετές διαφορετικές γλώσσες. Οικισμοί στο νησί είναι οι Κάμπα, Κιμάαν, Κλάνταρ, Πέμπρε, Γουάν και Γιομούκα.[1] Ο κυριότερος οικισμός είναι το Κιμαάν ή Κιμαάμ, στη νοτιοανατολική ακτή.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το νησι ανακαλύφθηκε από τους Ευρωπαίους τον Ιανουάριο (μάλλον) του 1606, όταν ο Βίλεμ Γιάνσον και το πλήρωμά του στο πλοίο «Ντύφκεν» (Duyfken) το περιέπλευσαν στο ίδιο ταξίδι στο οποίο ανεκάλυψαν και την Αυστραλία. Το «Ντύφκεν» πέρασε αρκετό χρόνο στο στενό μεταξύ της νήσου και της Νέας Γουινέας. Ο χάρτης του Γιάνσον περιγράφει τη νήσο ως χαμηλή και λασπώδη γη, και με το όνομα «Τιουρί».[2] Χρόνια αργότερα, το 1623, όταν περιέπλεε το μυτερό νοτιοδυτικό άκρο της νήσου, που εξέχει στη Θάλασσα Αραφούρα, ο Γιαν Κάρστενσον το ονόμασε Valse Kaap (δηλαδή «Ψεύτικο Ακρωτήριο» στην ολλανδική γλώσσα), μια ονομασία που διατηρεί μέχρι σήμερα: στην ινδονησιακή γλώσσα ως Tanjung Vals και στην αγγλική ως Cape Vals.[3] Μέχρι το 1835 το νησί θεωρείτο μέρος της Νέας Γουινέας. Τότε, από τις 26 Απριλίου μέχρι τις 9 Μαΐου, οι Ολλανδοί πλοίαρχοι Λάνγκενμπεργκ, Κόλ και Μπάνσε οδήγησαν τις σκούνες τους «Postillon» και «Sireen» στο στενό που τη διαχωρίζει. Ονόμασαν τη δίοδο «Στενό της Πριγκίπισσας Μαριάννας» (είναι το σημερινό Στενό Μούλι) και το ίδιο το νησί με το όνομα του πρίγκιπα Γουλιέλμου Φρειδερίκου Ερρίκου (εγγονού του τότε βασιλιά της Ολλανδίας), που έζησε για λίγο στις Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες.[4] Μέχρι τουλάχιστον το 1884 το μικρότερο νησί Κομόραν πιστευόταν επίσης ότι ήταν ενωμένο με το Γιος Σουντάρσο.
Μετά την ενσωμάτωση της νήσου, μαζί με τη Δυτική Νέα Γουινέα, στην Ινδονησία, τον Μάιο του 1963, η ινδονησιακή κυβέρνηση μετονόμασε το νησί προς τιμή του Ινδονήσιου αξιωματικού του ναυτικού Γιος Σουντάρσο, που ήταν επικεφαλής στη Ναυμαχία της Θάλασσας Αραφούρα κατά των Ολλανδών τον Ιανουάριο του 1962, αλλά σκοτώθηκε κατά τη διάρκειά της.
Πολυγλωσσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δύο ομάδες γλωσσών, οι Κολοπόμ και οι Κομολόμ (ή Μομπούμ), ομιλούνται στη νήσο Γιος Σουντάρσο. Η πρώτη ανήκει στην οικογένεια των δια-νεογουινεακών γλωσσών, ενώ η δεύτερη θεωρείται μία ανεξάρτητη γλωσσική οικογένεια.[5] Γλώσσες κολοπόμ που μιλιούνται στο νησί είναι οι κιμαγκίμα, νντομ (Ndom) και ριαντάνα-κιμαάν.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Yos Sudarso Island στο GeoFact of the Day, 21 Αυγούστου 2015.
- ↑ T.D. Mutch: «The First Discovery of Australia With an account of the Voyage of the "Duyfken" and the Career of Captain Willem Jansz.», Μάιος 2006
- ↑ E.J. Brill: De Zuidwest Nieuw-Guinea-expeditie 1904/5, 1908, σσ. 603-604
- ↑ Reizen naar Nederlandsch Nieuw-Guinea, Koninklijk instituut voor taal-, land- en volkenkunde, 1879, σσ. 424-426
- ↑ Palmer, Bill (2018). «Language families of the New Guinea Area». Στο: Palmer, Bill. The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. The World of Linguistics. 4. Βερολίνο: De Gruyter Mouton. σελίδες 1–20. ISBN 978-3-11-028642-7.