Νικήτας Ωορυφάς
| Νικήτας Ωορύφας Β΄ | |
|---|---|
_punish_Cretan_Saracens.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός |
| Περίοδος ακμής | 9ος αιώνας |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | ναύαρχος |
| Πόλεμοι/μάχες | Αραβοβυζαντινοί πόλεμοι |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Δρουγγάριος του στόλου ναύαρχος πατρίκιοι |
Ο Νικήτας ο Ωρύφας ή Ωορυφάς (πέθανε το 873) ήταν διακεκριμένος Βυζαντινός αξιωματούχος, Πατρίκιος και ναύαρχος υπό των Βυζαντινών αυτοκρατόρων Μιχαήλ Γ΄ (842-867) και Βασιλείου Α΄ του Μακεδόνα (867-886), πέτυχε σημαντικές νίκες απέναντι στους Σαρακηνούς που κυβερνούσαν το Εμιράτο της Κρήτης.[1] Δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Πολλοί αξιωματούχοι με το επώνυμο Ωορυφάς καταγράφονται το πρώτο μισό του 9ου αιώνα σε υψηλές θέσεις στο ναυτικό αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις για οικογενειακή σύνδεση.[2] Ο Νικήτας Ωορυφάς εμφανίζεται για πρώτη φορά στις πηγές ως Πολίαρχος στην Πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (860) από τους Ρως στην είσοδο του Βοσπόρου. Χάρη στις επιτυχίες του τιμήθηκε στα χρόνια του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄ με τον τίτλο του Επάρχου Κωνσταντινουπόλεως. Με την ιδιότητα του Έπαρχου ο Ωορυφάς αναφέρθηκε στο Μιχαήλ Γ΄ που είχε εκστρατεύσει απέναντι στους Άραβες στην Μικρά Ασία. Στην συνέχεια διορίστηκε σε μια ψηλή θέση στο Βυζαντινό ναυτικό και αργότερα (867) έγινε Δρουγγάριος του πλωίμου.[1] Σε συνεργασία με τον Λουδοβίκο Ε΄ της Γαλλίας ανέλαβε να εκκαθαρίσει την Αδριατική Θάλασσα από τη δράση των Αράβων πειρατών και να αποκαταστήσει τη Βυζαντινή παρουσία στην Ιταλία.
Την εποχή που πολιορκήθηκε το Ντούμπροβνικ από τους Άραβες κατέπλευσε με 100 πλοία, επανέφερε μετά από 15 μήνες την αυτοκρατορική κυριαρχία στις ακτές της Δαλματίας.[3][4] Είναι βέβαιο ότι ο Ωορυφάς είχε ναυτική εμπειρία και ήταν ένας από τους ηγέτες στην επίθεση στην Δαμιέτη (853).[5] Παρά το γεγονός ότι υπηρέτησε τον Μιχαήλ Γ΄ και διαμαρτυρήθηκε για τον σφετερισμό του θρόνου από τον Βασίλειο τον Μακεδόνα παρέμεινε στην θέση του ναυάρχου και θεωρείται ο πιο επιτυχημένος στην εποχή του.[1][6] Ο Ωωρύφας οδήγησε τον Βυζαντινό στόλο για να υποστηρίξει τον βασιλιά Λουδοβίκο Β΄ της Ιταλίας που πολιορκούσε το Μπάρι. Όταν έφτασε είδε ότι ο Λουδοβίκος ανακυρήχτηκε παράνομα Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αυτό τον δυσαρέστησε, προκάλεσε διπλωματικό επεισόδιο και ο Βυζαντινός στόλος αποχώρησε από την πολιορκία.[7] Ο Νικήτας Ωορυφάς νίκησε τους Σαρακηνούς της Κρήτης στον Κόλπο του Ξηρού.[8] Αμέσως μετά εκστράτευσε στις δυτικές ακτές της Ελλάδας, έβαλε τους άνδρες του να σύρουν τα πλοία στον Ισμό της Κορίνθου, αυτό προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στους Σαρακηνούς που βρίσκονταν στον Κορινθιακό και ηττήθηκαν ξανά.[9] Ο Ωορυφάς είχε πολλές επιτυχίες ακόμα μέχρι την εποχή που αντικαταστάθηκε από τον Νάσαρ, ανάμεσα τους η ανακατάληψη του Μπάρι και για σύντομο χρονικό διάστημα της Κύπρου.[10]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2000). "Niketas (#5503)". Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: 1. Abteilung (641–867), Band 3: Leon (# 4271) – Placentius (# 6265) (in German). Berlin and Boston: De Gruyter. σσ. 441–442
- ↑ Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2000). "Niketas (#5503)". Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: 1. Abteilung (641–867), Band 3: Leon (# 4271) – Placentius (# 6265) (in German). Berlin and Boston: De Gruyter. σσ. 442, 487-488
- ↑ Constantine Porphyrogenitus & Bekkerus 1840, "De Administrando Imperio", σ. 130
- ↑ Runciman 1988, σ. 215
- ↑ Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2000). "Niketas (#5503)". Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: 1. Abteilung (641–867), Band 3: Leon (# 4271) – Placentius (# 6265) (in German). Berlin and Boston: De Gruyter. σ. 488
- ↑ Jenkins 1987, σ. 192
- ↑ Jenkins 1987, σ. 187
- ↑ Pryor & Jeffreys 2006, σ. 61
- ↑ Treadgold 1997, σ. 457
- ↑ Treadgold 1997, σ. 458
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Jenkins, Romilly (1987). Byzantium: The Imperial Centuries, AD 610–1071. τορόντο: University of Toronto Press. ISBN 0-8020-6667-4.
- Pryor, John H.· Jeffreys, Elizabeth M. (2006). The Age of the ΔΡΟΜΩΝ: The Byzantine Navy ca. 500–1204. Λάιντεν και Βοστόνη: Brill Academic Publishers. ISBN 978-90-04-15197-0.
- Runciman, Steven (1988) [1929]. The Emperor Romanus Lecapenus and His Reign: A Study of Tenth-Century Byzantium. Καίμπριτζ: Cambridge University Press. ISBN 0-521-35722-5.
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society. Στάνφορντ, Καλιφόρνια: Stanford University Press. ISBN 0-8047-2630-2.
- Winkelmann, Friedhelm· Lilie, Ralph-Johannes· Ludwig, Claudia· Pratsch, Thomas· Rochow, Ilse· Zielke, Beate (2000). «Niketas (#5503)». Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: I. Abteilung (641–867), 3. Band: Leon (#4271) – Placentius (#6265) (στα Γερμανικά). Βερολίνο και Νέα Υόρκη: Walter de Gruyter. σελίδες 441–442. ISBN 978-3-11-016673-6.