Μετάβαση στο περιεχόμενο

Νιλ Σάιμον

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νιλ Σάιμον
ΌνομαΝιλ Σάιμον
Γέννηση04 Ιουλίου 1927 (1927-07-04)
Νέα Υόρκη
Θάνατος26 Αυγούστου 2018 (91 ετών)
Νέα Υόρκη
Επάγγελμα/
ιδιότητες		θεατρικός συγγραφέας[1], σεναριογράφος[1], παραγωγός ταινιών, στιχουργός, λιμπρετίστας και καινοτόμος επιχειρηματίας[1]
Εθνικότητα ΗΠΑ
ΥπηκοότηταΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Σχολές φοίτησηςΣχολή Καλών Τεχνών Τις του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, DeWitt Clinton High School και Πανεπιστήμιο του Ντένβερ
Είδηκωμωδία, δράμα, φάρσα
Αξιοσημείωτα έργαΞυπόλυτοι στο Πάρκο, Ένα παράξενο ζευγάρι, Οι Ηλίθιοι
Σύζυγος(οι)Marsha Mason (25  Οκτωβρίου 1973, 7  Ιουλίου 1983), Elaine Joyce (11  Σεπτεμβρίου 1999, 26  Αυγούστου 2018), Diane Lander (1987, 1988) και Diane Lander (1990, 1998)
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Νιλ Σάιμον (αγγλικά: Neil Simon) (4 Ιουλίου 1927 – 26 Αυγούστου 2018) ήταν Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος. Πολυγραφότατος και πολυτάλαντος, έλαβε περισσότερες υποψηφιότητες για Όσκαρ και Τόνυ από οποιονδήποτε άλλον συγγραφέα, τα έργα του μεταφράστηκαν και παίχτηκαν σε όλον τον κόσμο και θεωρείται από τους πιο δημοφιλείς συγγραφείς του αμερικάνικού θεάτρου[2].

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σάιμον (πλήρες όνομα: Μάρβιν Νιλ Σάιμον) γεννήθηκε στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης από Εβραίους γονείς, ο πατέρας του ήταν πωλητής υφασμάτων και η μητέρα του ασχολιόταν κυρίως με τα οικιακά. Μεγάλωσε την εποχή της "Μεγάλης Ύφεσης", της οποίας οι οικονομικές δυσκολίες προκάλεσαν πολλά σκαμπανεβάσματα στις σχέσεις των γονιών του, πολλές φορές δε ο πατέρας του είχε εγκαταλείψει την οικογένειά του[2] για μεγάλα χρονικά διαστήματα και έτσι η παιδική του ηλικία χαρακτηρίστηκε από καυγάδες, οικονομική ανέχεια και δυστυχία. Το καταφύγιό του ήταν πρώτα οι κινηματογραφικές αίθουσες και στη συνέχεια η συγγραφή, ώστε να ξορκίζει τη βαριά, ασφυκτική ατμόσφαιρα της οικογενειακής του εστίας.

Ξεκίνησε αμέσως μετά τον πόλεμο να γράφει σκετσάκια για κωμικούς του ραδιοφώνου και κατόπιν της τηλεόρασης, μαζί με τον κατά 8 χρόνια μεγαλύτερο αδελφό του Ντάνιελ Σάιμον[3]. Το πρώτο θεατρικό του έργο, το Παίξε την τρομπέτα σου (Come Blow Your Horn) ανέβηκε στο Μπρουκς Άτκινσον Θίατερ του Μπρόντγουεϊ το 1961. Από εκεί κι έπειτα ήρθαν οι μεγάλες του επιτυχίες: το 1963 το έργο Ξυπόλυτοι στο Πάρκο, και το 1965 το έργο Ένα παράξενο ζευγάρι, με το οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο Τόνυ της καριέρας του. Τα επόμενα χρόνια θα προταθεί 17 φορές για Τόνυ και θα κερδίσει ακόμη δυο, για τα έργα Τα παιδιά από το Μπιλόξι και Lost in Yonkers. Το 1966 γράφει την πρόζα για το μιούζικαλ Sweet Charity και το 1968 ανεβάζει τη Σουίτα για δυο (Plaza Suite), ένα τρίπρακτο έργο αποτελούμενο από 3 μονόπρακτα που διαδραματίζονται στην ίδια σουίτα του ξενοδοχείου Πλάζα της Νέας Υόρκης.

Η μεγαλύτερη επιτυχία του την δεκαετία του '70 ήταν η μαύρη κωμωδία Ο φυλακισμένος της κεντρικής λεωφόρου, η οποία μεταφέρθηκε με μεγάλη επιτυχία στη μεγάλη οθόνη το 1975, σε σενάριο του Νιλ Σάιμον. Το 1977 ανεβάζει την αυτοβιογραφική Καινούρια σελίδα, με θέμα τον δεύτερο γάμο ενός χήρου. Ο Σάιμον σε πολλές περιπτώσεις υπήρξε αυτοβιογραφικός, οι ιστορίες του συχνά διαδραματίζονται στις γειτονιές της εργατικής τάξης της Νέας Υόρκης, παρόμοιες με εκείνες στις οποίες μεγάλωσε. Στο επίκεντρο των έργων του βρίσκονται τα προβλήματα και τα άγχη της καθημερινότητας της μικρομεσαίας τάξης και μέσα από ένα σατυρικό πρίσμα, αναδεικνύεται ως ο πιο εύστοχος παρατηρητής των οικογενειακών και συζυγικών σχέσεων του σύγχρονου ανθρώπου[3]. Το 1983 άρχισε να γράφει μια τριλογία-αναφορά στα νεανικά του χρόνια, την επονομαζόμενη «τριλογία του Μπράιτον Μπητς»: Αναμνήσεις από το Μπράιτον Μπητς, Τα παιδιά από το Μπιλόξι και Προορισμός το Μπρόντγουεϊ. Γι' αυτά τα έργα έλαβε μερικές από τις καλύτερες κριτικές του. Επίσης το 1983 έγινε ο μόνος εν ζωή θεατρικός συγγραφέας του οποίου το όνομα έφερε τιμητικά ένα από τα θέατρα της Νέας Υόρκης[4]. Το 1991 με το έργο του Lost in Yonkers τιμήθηκε με το Βραβείο Πούλιτζερ[2].

Ο Simon εργάστηκε ως σεναριογράφος σε περισσότερες από είκοσι ταινίες και έλαβε τέσσερις υποψηφιότητες για όσκαρ σεναρίου. Ορισμένα από τα σενάρια του είναι προσαρμογές των δικών του θεατρικών έργων, αλλά κάποια είναι πρωτότυπα έργα, όπως Οι επαρχιώτες ή Πρόσκληση Σε Γεύμα Από Έναν Υποψήφιο Δολοφόνο. Παρόλο που οι περισσότερες από τις ταινίες του έκαναν επιτυχία, ο Σάιμον έβλεπε τη δουλειά του σεναριογράφου ως πάρεργο.

Προσωπική ζωή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σάιμον παντρεύτηκε 5 φορές. Με την πρώτη του σύζυγο, τη χορεύτρια Joan Baim έμεινε παντρεμένος 20 χρόνια (1953-1973) και απέκτησε 2 κόρες, τη Νάνσυ και την Έλεν. Όταν η Τζόαν πέθανε από καρκίνο των οστών το 1973, παντρεύτηκε την ηθοποιό Marsha Mason, από την οποία χώρισε 10 χρόνια αργότερα. Την ηθοποιό Diane Lander την παντρεύτηκε 2 φορές, ο πρώτος τους γάμος κράτησε 1 χρόνο (1987-1988) και ο δεύτερος 8 χρόνια (1990-1998). Την τελευταία σύζυγό του την παντρεύτηκε το 1999 και έμειναν μαζί μέχρι το θάνατό του, το 2018.

Ο Σάιμον, που υπέφερε από Αλτσχάιμερ, ενώ νοσηλευόταν για νεφρική ανεπάρκεια, πέθανε από πνευμονικές επιπλοκές σε ηλικία 91 ετών.[5]

Εργογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θέατρο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Νιλ Σάιμον έγραψε περίπου 50 θεατρικά έργα, πρόζα και μιούζικαλ, τα πιο γνωστά είναι:

  • 1961 Come Blow Your Horn (Παίξε την τρομπέτα σου)
  • 1962 Little Me
  • 1963 Barefoot in the Park (Ξυπόλυτοι στο Πάρκο)
  • 1965 The Odd Couple (Ένα παράξενο ζευγάρι)
  • 1966 Sweet Charity
  • 1966 The Star-Spangled Girl (Η αστερόεσσα κοπέλα)
  • 1968 Plaza Suite (Σουίτα για δυο)
  • 1968 Promises, Promises
  • 1969 Last of the Red Hot Lovers (Ο τελευταίος φλογερός εραστής)
  • 1970 The Gingerbread Lady (Η κυρία με τη χαμένη ομορφιά)
  • 1971 The Prisoner of Second Avenue (Ο φυλακισμένος της κεντρικής λεωφόρου)
  • 1972 The Sunshine Boys (Τα χαρωπά παιδιά)
  • 1973 The Good Doctor (Βότκα μολότοφ)
  • 1974 God's Favorite (Ο ευνοούμενος του Θεού)
  • 1976 California Suite
  • 1977 Chapter Two (Καινούρια σελίδα)
  • 1979 They're Playing Our Song (Παίζουν το τραγούδι μας)
  • 1980 I Ought to Be in Pictures (Θα έπρεπε να παίζω στο σινεμά)
  • 1981 Fools (Οι Ηλίθιοι)
  • 1983 Brighton Beach Memoirs (Αναμνήσεις από το Μπράιτον Μπητς)
  • 1985 Biloxi Blues (Τα παιδιά από το Μπιλόξι)
  • 1986 Broadway Bound (Προορισμός το Μπρόντγουεϊ)
  • 1988 Rumors (Φήμες)
  • 1991 Lost in Yonkers
  • 1992 Jake's Women
  • 1993 Laughter on the 23rd Floor
  • 1995 London Suite
  • 1997 Proposals
  • 2000 The Dinner Party
  • 2001 45 Seconds from Broadway
  • 2003 Rose's Dilemma

Κινηματογράφος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1966 After the Fox (Το ροζ λαγωνικό), (σε συνεργασία με τον Τσέζαρε Τζαβατίνι)
  • 1967 Barefoot in the Park (Ξυπόλυτοι στο Πάρκο)
  • 1968 The Odd Couple (Ένα παράξενο ζευγάρι'')
  • 1969 Sweet Charity
  • 1970 The Out-of-Towners (Οι επαρχιώτες)
  • 1971 Plaza Suite (Ξενοδοχείο Πλάζα)
  • 1972 Last of the Red Hot Lovers
  • 1972 The Heartbreak Kid (Το Παράξενο Ταξίδι του Μέλιτος)
  • 1975 The Prisoner of Second Avenue (Οι αιχμάλωτοι της 2ας λεωφόρου)
  • 1975 The Sunshine Boys (Οι γκρινιάρηδες)
  • 1976 Murder by Death (Πρόσκληση Σε Γεύμα Από Έναν Υποψήφιο Δολοφόνο)
  • 1977 The Goodbye Girl (Το Κορίτσι του Αποχαιρετισμού)
  • 1978 The Cheap Detective (Ντετέκτιβ της πεντάρας)
  • 1978 California Suite (Καλιφόρνια Οτέλ)
  • 1979 Chapter Two (Καινούρια ζωή)
  • 1980 Seems Like Old Times (Σαν τον Παλιό Καιρό...)
  • 1981 Only When I Laugh (Ο εφιάλτης μιας ζωής)
  • 1982 I Ought to Be in Pictures (Ήθελα να γίνω σταρ)
  • 1983 Max Dugan Returns (1983) (Η επιστροφή του Μαξ Ντούγκαν)
  • 1985 The Slugger's Wife
  • 1986 Brighton Beach Memoirs (Γλυκές αναμνήσεις)
  • 1988 Biloxi Blues (Τα παιδιά από το Μπιλόξι)
  • 1991 The Marrying Man (Κυνηγώντας τη γυναίκα της ζωής μου)
  • 1993 Lost in Yonkers
  • 1998 The Odd Couple II (Ένα Παράξενο Ζευγάρι σε θεότρελο Ταξίδι)

Θεατρικές Παραστάσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατάλογος ελληνικών θεατρικών παραστάσεων έργων του Ν. Σάιμον.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/95717. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Neil Simon». Encyclopaedia Britannica. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2019. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Phyllis Hartnoll, Peter Found (2000). Λεξικό του θεάτρου. Αθήνα: Εκδόσεις Νεφέλη, μτφ. Νίκος Χατζόπουλος. σελίδες 568–9. ISBN 960-211-563-7. 
  4. ↑ «NEIL SIMON THEATRE». Επίσημος ιστότοπος θεάτρου Νιλ Σάιμον. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2019. 
  5. ↑ «Έφυγε από τη ζωή ο Νιλ Σάιμον». Η Καθημερινή. 26 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Νιλ_Σάιμον&oldid=9741138"