Νοικοκυριό
Το νοικοκυριό είναι η διαχείριση και οι συνήθεις δραστηριότητες για την υποστήριξη της λειτουργίας και συντήρησης ενός σπιτιού,[1] όπως καθάρισμα, συγύρισμα, μαγείρεμα, ψώνια και πληρωμές λογαριασμών. Αυτά τα καθήκοντα μπορεί να εκτελούνται από μέλη του νοικοκυριού ή από άτομα που έχουν προσληφθεί για τον σκοπό αυτό. Το άτομο που ασχολείται επαγγελματικά με τη διαχείριση ενός νοικοκυριού ονομάζεται οικονόμος.[2] Ο ρόλος του οικονόμου είναι ευρύτερος από τον ρόλο του οικιακού βοηθού, τα καθήκοντα του οποίου περιορίζονται στην καθαριότητα.[3] Τέλος, ο όρος χρησιμοποιείται επίσης για το σύνολο των ατόμων που κατοικούν σε ένα σπίτι, καθώς και για το σύνολο του εξοπλισμού με τον οποίο λειτουργεί ένα σπίτι.[1]
Στο πλαίσιο της ελληνικής οικονομίας, όταν ο ρόλος αυτός αναλαμβάνεται αποκλειστικά από ένα άτομο (συνήθως γυναίκα), ονομάζεται οικιακά.[4][5]
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η οικιακή καθαριότητα περιλαμβάνει το καθάρισμα και τη συντήρηση μιας ιδιωτικής κατοικίας, με εργασίες όπως ξεσκόνισμα, σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα, πλύσιμο ρούχων και απολύμανση επιφανειών. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει την τακτοποίηση των χώρων διαβίωσης καθώς και το στρώσιμο των κρεβατιών και την αλλαγή κλινοσκεπασμάτων. Αυτού του τύπου η καθαριότητα εκτελείται ενίοτε από κάποιον επαγγελματία καθαρισμού και, συχνότερα, από τα ίδια τα άτομα που κατοικούν στο σπίτι. Η συχνότητα των εργασιών αυτών ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος της κατοικίας, τον αριθμό των ατόμων και τις προτιμήσεις του καθενός. Τα οφέλη της οικιακής καθαριότητας για όσους μένουν στο σπίτι μπορεί να είναι η βελτίωση της υγείας, της άνεσης και της παραγωγικότητάς τους. Ένα καθαρό και τακτοποιημένο σπίτι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για αλλεργίες, μολύνσεις και εμφάνιση παρασίτων, ενώ μπορεί επίσης να δημιουργήσει χαλαρωτική και ευχάριστη ατμόσφαιρα. Παράλληλα, ένα καλά οργανωμένο σπίτι μπορεί να εξοικονομήσει χρόνο και ενέργεια και να βελτιώσει τη λειτουργικότητα και την αισθητική του χώρου. Επιπλέον, η οικιακή καθαριότητα μπορεί να αυξήσει την αξία και την αντοχή του ακινήτου και να αποτρέψει ζημιές και φθορά που προκαλούνται από βρομιά, σκόνη και λεκέδες.
Συγύρισμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για να μπορέσει να καθαριστεί ένα δωμάτιο, πρέπει πρώτα να συγυριστεί ή να τακτοποιηθεί. Αυτή είναι μια διαδικασία οργάνωσης που αναφέρεται στο μάζεμα και η επανατοποθέτηση αντικειμένων που δεν βρίσκονται στη σωστή τους θέση. Το συγύρισμα μειώνει τον κίνδυνο ζημιών στα αντικείμενα και αφαιρεί πιθανούς κινδύνους όπως τραυματισμοί ή παρεμπόδιση άλλων δραστηριοτήτων. Αν δεν τακτοποιηθεί πρώτα ένα δωμάτιο, ίσως να μην καθαριστεί σωστά. Η τακτοποίηση των αντικειμένων στη θέση τους ανοίγει τον χώρο, γεγονός που διευκολύνει την αφαίρεση της βρομιάς και την πρόσβαση σε περιοχές όπου, μέχρι τότε, η πρόσβαση μπορεί να ήταν δύσκολη. Από την άλλη, η τακτοποίηση δεν περιλαμβάνει τη μετακίνηση μεγάλων επίπλων για πρόσβαση στις επιφάνειες κάτω ή πίσω από αυτά, αλλά ενδέχεται να περιλαμβάνει την επανατοποθέτησή τους εκεί που ανήκουν μετά την καθαριότητα.[6]
Καθάρισμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το καθάρισμα περιλαμβάνει την απόρριψη σκουπιδιών, τον καθαρισμό των βρόμικων επιφανειών, το ξεσκόνισμα και το σκούπισμα. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει κάποιες εξωτερικές δουλειές, όπως η αφαίρεση φύλλων από τις υδρορρόες, το πλύσιμο των τζαμιών και το σκούπισμα των ψαθών και χαλιών της εισόδου.
Το καθάρισμα του σπιτιού γίνεται για να κάνει το σπίτι να φαίνεται και να μυρίζει καλύτερα και για να είναι πιο ασφαλές και άνετο για όσους ζουν σε αυτό. Χωρίς καθάρισμα, συσσωρεύονται άλατα στις βρύσες, αναπτύσσεται μούχλα σε υγρές περιοχές, παρουσιάζονται κηλίδες σε γυάλινες επιφάνειες, μαζεύεται σκόνη στις επιφάνειες και εμφανίζονται βακτήρια, οσμές τουαλέτας και ιστοί αραχνών. Κάποια από τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στο καθάρισμα του σπιτιού είναι οι ηλεκτρικές σκούπες, οι απλές σκούπες, σφουγγαρίστρες και σφουγγάρια, μαζί με διάφορα προϊόντα καθαρισμού όπως απορρυπαντικά, απολυμαντικά και χλωρίνη.
Τα σκουπίδια που δημιουργούνται από το καθάρισμα μπορούν να ελαχιστοποιηθούν κατά με τη χρήση επαναχρησιμοποιούμενων πανιών καθαρισμού και επαναγεμιζόμενων δοχείων για τα προϊόντα καθαρισμού. Με σωστή αποθήκευση και φροντίδα των προμηθειών αυτών, μπορεί να παραταθεί η διάρκεια ζωής τους, μειώνοντας έτσι την ανάγκη για συχνή αντικατάστασή τους.
Πλύσιμο ρούχων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ένας από τους ρόλους ενός ατόμου που ασχολείται με το νοικοκυριό είναι συχνά το πλύσιμο ρούχων όπως π.χ. πλύσιμο, δίπλωμα και μάζεμα των καθαρών ρούχων. Άλλα καθήκοντα μπορεί να είναι η αλλαγή των κλινοσκεπασμάτων και το σιδέρωμα.
Απόρριψη σκουπιδιών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η απορρίψη των σκουπιδιών είναι μια σημαντική πτυχή του καθαρισμού του σπιτιού. Οι πλαστικές σακούλες απορριμμάτων είναι σχεδιασμένες και κατασκευασμένες ειδικά για τον σκοπό αυτό. Πολλές χωράνε σε κοινούς κάδους αποβλήτων. Στις σακούλες μεταφέρονται κουτιά αλουμινίου, γυάλινα δοχεία και άλλα αντικείμενα. Συνήθως γίνεται ανακύκλωση αυτών και ορισμένων άλλων σκουπιδιών.
Ξεσκόνισμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με τον καιρό, συσσωρεύεται σκόνη στις επιφάνειες των σπιτιών. Όταν η σκόνη ανασηκώνεται, εκτός από το ότι μολύνει τις επιφάνειες, κυκλοφορεί στον αέρα προκαλώντας δυσκολίες στην αναπνοή και φτέρνισμα. Μπορεί επίσης να μεταφερθεί από τα έπιπλα στα ρούχα, λερώνοντάς τα. Έχουν εφευρεθεί διάφορα εργαλεία για την απομάκρυνση της σκόνης: ξεσκονόπανα με φτερά, πανιά από βαμβάκι και πολυεστέρα, ψεκαστήρες επίπλων, "πανιά" από χαρτί μίας χρήσεως, σφουγγαρίστρες και ηλεκτρικές σκούπες. Συχνά, οι ηλεκτρικές σκούπες διαθέτουν ποικιλία εργαλείων για να την αφαίρεση της βρομιάς όχι μόνο από τα χαλιά και τις μοκέτες, αλλά και από τις σκληρές επιφάνειες και τα στρώματα. Η απομάκρυνση της σκόνης είναι πολύ σημαντική σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα.
Καθάρισμα επιφανειών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το καθάρισμα των επιφανειών περιλαμβάνει τις σκληρές επιφάνειες και τις ταπετσαρίες των επίπλων, τα χαλιά και τα στρώματα, τα σύνεργα μαγειρικής και κατανάλωσης φαγητών και ποτών. Παραδείγματα τέτοιου είδου βρομιάς είναι οι κηλίδες και οι λεκέδες από υγρά που χύνονται στο σπίτι. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται μπορεί να είναι ένας κουβάς και ένα σφουγγάρι ή ένα πανί. Ένα σύγχρονο εργαλείο είναι το μπουκάλι ψεκασμού, αλλά η αρχή παραμένει η ίδια.
Πολλές χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται στο σπίτι για το καθάρισμα, το τρίψιμο και το πλύσιμο των επιφανειών στην κουζίνα και το μπάνιο.
Εργαλεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι σκούπες αφαιρούν τη βρομιά από τα δάπεδα και τα φαράσια μεταφέρουν σκόνη που μαζεύεται με αυτές, οι κουβάδες χρησιμοποιούνται πολύ συχνά για το καθάρισμα και το ξέβγαλμα, οι ηλεκτρικές σκούπες και οι σκούπες χαλιών αφαιρούν την επιφανειακή σκόνη και τα σκουπιδάκια, κομμάτια από χαρτί ή δέρμα χρησιμοποιούνται για καθαρισμό παραθύρων και σφουγγαρίστρες χρησιμοποιούνται για το πλύσιμο των πάτωμάτων. Για λόγους ασφαλείας, χρησιμοποιούνται προστατευτικά ρούχα, γάντια, μάσκες προσώπου και προστατευτικά γυαλιά χρησιμοποιούνται επίσης μερικές φορές όταν πρόκειται για χημικά καθαριστικά προϊόντα.[7]
Εξωτερικοί χώροι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η αυλή και ο εξωτερικός χώρος ενός σπιτιού καθαρίζονται επίσης. Ο εξωτερικός καθαρισμός πραγματοποιείται επίσης για ασφάλεια και συντήρηση καθώς και για να είναι εύχρηστος. Η καθαριότητα των εξωτερικών χώρων περιλαβάνει την απομάκρυνση απορριμμάτων και αγριόχορτων.
Κοινωνική σημασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ενώ το νοικοκυριό είναι μια δραστηριότητα που μπορεί να γίνει είτε από άνδρες είτε από γυναίκες, κάποιοι έχουν υποστηρίξει ότι η αποτελεί μέρος της ιστορικής καταπίεσης και διακρίσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών.[8] Το νοικοκυριό συμβάλλει επίσης στη διατήρηση ορισμένων τμημάτων της καπιταλιστικής οικονομίας, όπως στον διαχωρισμό της προσωπικής και της επαγγελματικής ζωής, καθώς και στη στήριξη των βιομηχανιών που πωλούν χημικά και είδη οικιακής χρήσης.
Μια έρευνα που διεξήχθη από τη Στατιστική Υπηρεσία των ΗΠΑ το 2014 κατέληξε στο αποτέλεσμα ότι περίπου 43% των ανδρών έκαναν προετοιμασία ή πλύσιμο μετά το φαγητό κάθε μέρα, σε σύγκριση με το 70% περίπου των γυναικών. Επιπλέον, ένα 20% των ανδρών έκαναν δουλειές του σπιτιού (όπως πλύσιμο πιάτων και ρούχων) κάθε μέρα, σε σύγκριση με περίπου το 50% των γυναικών.[9]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 «νοικοκυριό». Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας. Ακαδημία Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «οικονόμος». Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας. Ακαδημία Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «What's the Difference Between Housekeeping and Cleaning». ThinkACW. 21 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ «οικιακός». Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας. Ακαδημία Αθηνών. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «οικιακός». Λεξικό της κοινής νεοελληνικής. Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2025.
- ↑ «Is It Normal To Have a Messy House?». Capital Hire Skips. 21 Σεπτεμβρίου 2021.
- ↑ «OSHA requirements for cleaning chemicals. | Occupational Safety and Health Administration». www.osha.gov. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2018.
- ↑ Mainardi, Pat (1970). «The Politics of Housework». Redstockings. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ «American Time Use Survey». Bureau of Labor Statistics. 24 Ιουνίου 2015.
Σφάλμα αναφοράς: Η ετικέτα <ref> με όνομα «Collins» που ορίζεται μέσα στο <references> δεν χρησιμοποιείται σε προηγούμενο κείμενο.
Σφάλμα αναφοράς: Η ετικέτα <ref> με όνομα «Hospitals» που ορίζεται μέσα στο <references> δεν χρησιμοποιείται σε προηγούμενο κείμενο.
Σφάλμα αναφοράς: Η ετικέτα <ref> με όνομα «Hotel» που ορίζεται μέσα στο <references> δεν χρησιμοποιείται σε προηγούμενο κείμενο.
<ref> με όνομα «Standard 1978» που ορίζεται μέσα στο <references> δεν χρησιμοποιείται σε προηγούμενο κείμενο.