Νουριγέ Ουλβιγέ Μεβλάν Τσιβελέκ
| Νουριγέ Ουλβιγέ Μεβλάν Τσιβελέκ | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1893 Hacıvelioba |
| Θάνατος | 9 Απριλίου 1964[1] Κιριχάν |
| Χώρα πολιτογράφησης | Τουρκία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Τουρκικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Τουρκικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | δημοσιογράφος ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών σουφραζέτα |
| Περίοδος ακμής | 1913 |
Η Νουριγέ Ουλβιγέ Μεβλάν Τσιβελέκ (τουρκικά: Nuriye Ulviye Mevlan Civelek, 1893-1964) ήταν Τουρκάλα ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών, υποστηρικτής του κινήματος της σουφραζέτας, δημοσιογράφος και ιδρυτής του πρώτου φεμινιστικού περιοδικού στην Τουρκία, καθώς η και η πρώτη φεμινίστρια που μάχονταν για τα δικαιώματα των μουσουλμάνων γυναικών. Το περιοδικό της ήταν το πρώτο που είχε φωτογραφία γυναίκας μουσουλμάνας.
Πρώιμη ζωή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε ως Νουριγέ Ουλβιγέ Γεντίκ, το 1893, πιθανόν στο Γκόνεν, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.[2] Μητέρας της ήταν η Σοφιγέ Χανίμ και πατέρας της ο Μαχμούτ Γεντίκ.[3] Υπάρχουν και πηγές, ωστόσο, που αναφέρουν τη Συρία,[4] ως γενέτειρά της, ενώ άλλες την προσδιορίζουν στην κεντρική Τουρκιά, στο Γκιόρεμε.[3]
Ο πατέρας της ήταν αγρότης, κιρκασιανής καταγωγής, που αναγκάστηκαν να φύγουν από το Βόρειο Καύκασο, μετά τη νίκη της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, στην περιοχή.[3] Η οικογένεια είχε μεγάλες οικονομικές δυσκολίες, κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Νουριγέ να τη στείλουν στο Ανάκτορο Γιλντίζ,[4] σε ηλικία 6 ετών.[5]
Μεγάλωσε εκεί και έλαβε οδηγίες καλής συμπεριφοράς, γενικά τους κανόνες του παλατιού και, φυσικά, θρησκευτική συνείδηση. Όπως ήταν σύνηθες, παντρεύτηκε μικρή και συγκεκριμένα σε ηλικία 13 ετών, το 1906.[4] Ο άντρας της ήταν ο Χουλουσί Μπέι, ένας θετός αδελφός του σουλτάνου, ο οποίο πέθανε αρκετά σύντομα μετά τον γάμο.[3]
Καριέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με τα λεφτά που κληρονόμησε, ίδρυσε το φεμινιστικό περιοδικό Kadınlar Dünyası, χρησιμοποιώντας το όνομα Νουριγέ Ουλγιβέ, στις 4 Απριλίου του 1913. Μετά από έναν μήνα, στις 28 Μαΐου του 1913, ίδρυσε και την Οθωμανική Ένωση για την Προστασία των Γυναικείων Δικαιωμάτων (Osmanlı Müdâfaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti). Στόχος της ένωσης αυτός ήταν να βελτιώσει τις εργασιακές και εκπαιδευτικές ευκαιρίες των γυναικών, καθώς επίσης και να προκαλέσει μεταρρύθμιση των κανόνων ντυσίματος.[6] Κατά κύριο λόγο ο οργανισμός αφορούσε μουσουλμάνες γυναίκες, όμως αρκετές εθνικές μειονότητες υπήρξαν μέλη του, όπως διάφοροι Ευρωπαίοι δημοσιογράφοι.[7]
Στην αρχή το περιοδικό κυκλοφορούσε καθημερινά. Μετά από τα 100 αντίτυπα, το περιοδικό κυκλοφορούσε σε εβδομαδιαία βάση.[3] Γύρω στο 108ο τεύχος (πιθανόν στις 7 Σεπτεμβρίου του 1913) ξεκίνησε να αρθρογραφεί με το όνομα Ουλβίγε Μεβλάν, έχοντας πάρει το επώνυμο του δεύτερου συζύγου της, Ριφάτ Μεβλάν.[6][4] ο οποίος ήταν δημοσιογράφος και πολιτικός.[6] Το περιοδικό αυτό ήταν το πρώτο που κυκλοφόρησε φωτογραφία μουσουλμάνας γυναίκας. Κανένας από το προσωπικό του περιοδικού δεν ήταν άνδρας. Η Μεβλάν υποστήριζε αυτόν τον αποκλεισμό, γιατί και οι άντρες απέκλειαν τις γυναίκες από την κοινωνία.[7]
Στα άρθρα της η Μεβλάν, έθετε ξεκάθαρους στόχους περί των γυναικείων δικαιωμάτων, ζητώντας επίσης και ίση μεταχείριση στον εργασιακό χώρο, λέγοντας ότι αν βελτιωθεί η ζωή των γυναικών, θα βελτιωθεί παράλληλα κι αυτήν των ανδρών.[6] Διαφωνούσε επίσης με την πλήρη κάλυψη του προσώπου και υποστήριζε ότι οι γυναίκες θα έπρεπε να μπορούν να φοράνε απλά μαντίλι. Επίσης, υποστήριζε και στα ίσα δικαιώματα που θα έπρεπε να έχουν οι γυναίκες εντός γάμου.[8] Το αποτέλεσμα από τις προσπάθειες καρποφόρησε και ήδη από το 1913, επτά γυναίκες προσλήφθηκαν σε δημόσιο πόστο,[6] ενώ άνοιξε πανεπιστήμιο, στην Κωνσταντινούπολη, παρέδιδε μαθήματα επιστήμης και λογοτεχνίας και σε γυναίκες.[9] Μεταξύ το 1913 και το 1914, το περιοδικό κυκλοφόρησε και σε γαλλική έκδοση, έτσι ώστε να αυξηθεί ο διάλογος μεταξύ των Ευρωπαίων φεμινιστών.[7]
Η Μεβλάν διεύθυνε το περιοδικό έως και το 1921.[6] Εκείνη την περίοδο ξεκίναγε ο Τουρκικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας,[10] με τον σύζυγό της να εξορίζεται ως persona non grata, μαζί με άλλους 149, το 1923, καθότι ήταν υποστηρικτής της Κουρδικής Ανεξαρτησίας.[5][4] Το 1927, η Μεβλάν χωρίζει με τον σύζυγό της και ξεκινά την οργάνωση μιας πανσιόν για μαθητές. Το 1931, παντρεύεται έναν φοιτητή της ιατρικής, τον Αλί Μουχαρέμ Τσιβελέκ, από την Αντιόχεια, ο οποίος διέμενε στην πανσιόν κατά τη διάρκεια των σπουδών του.[2] Όταν πια ολοκλήρωσε τις σπουδές του, το ζευγάρι έφυγε από την Κωνσταντινούπολη και εγκαταστάθηκε στην Κιρικάν.[4]
Η Τσιβελέκ απεβίωσε στις 9 Απριλίου του 1964, στην Επαρχία Χατάι, στην Τουρκία και ενταφιάστηκε στο νεκροταφείο Asri της Αντιόχειας, της ίδιας περιφέρειας.[6]
Κληρονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τον θάνατό της, μία δημόσια βιβλιοθήκη έφερε το όνομά της, την οποία ίδρυσε το 1967, ο σύζυγός της. Το 2004, η εν λόγω βιβλιοθήκη είχε πάνω από 9.000 βιβλία.[11] Επίσης, δρόμο στο Κιρικάν πήρε το όνομά της,[5] ενώ στο νεκροταφείο που είναι ενταφιασμένη, ο σύζυγός της τοποθέτησε συντριβάνι στη μνήμη της. Το 1967, το Γυναικείο Συμβούλιο Τουρκίας, της αφιέρωσε πλακέτα προς τιμήν της.[6]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ web
.archive .org /web /20160321023013 /http: //istanbulkadinmuzesi .org /en /nuriye-ulviye-mevlan-civelek. - ↑ 2,0 2,1 Çakır 2016.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Çakır 2006, σελ. 336.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Özden 2015.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Canbek 2011.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 von Dewitz 2012.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Çakır 2006, σελ. 337.
- ↑ Altınöz 2003, σελ. 18.
- ↑ 100 Years of Women at the University 2014, σελ. 1.
- ↑ Ozoglu 2012, σελίδες 83, 161.
- ↑ Cihan News Agency 2004.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Altınöz, Vuslat Devrim (2003). Women’s Press, Journals, Magazines and Newspapers from 1875 to 1923 (Masters). Oxford, Ohio: Miami University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2016.
- Çakır, Serpil (2016). «Nuriye Ulviye Civelek Hayati». Kitapsec (στα Τουρκικά). Ankara, Turkey: Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2016.
- Çakır, Serpil (2006). «Mevlan Civelek, Ulviye (1893–1964)». Στο: de Haan, Francisca· Daskalova, Krasimira· Loutfi, Anna, επιμ. Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Budapest, Hungary: Central European University Press. σελίδες 336–339. ISBN 978-963-7326-39-4 – μέσω Project MUSE. (Απαιτείται συνδρομή (help)).
- Canbek, Serap (Αύγουστος 2011). «İlk Çerkes feminist Ulviye Mevlan Civelek» (στα Τουρκικά). Istanbul, Turkey: Jineps Gazetesi. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-30. https://web.archive.org/web/20160330174713/http://www.jinepsgazetesi.com/-12178.html. Ανακτήθηκε στις 2016-03-30.
- Özden, Zuhal (2015-03-09). «Osmanlı'da İlk Kadın Feminist Ulviye Nuriye Mevlan Civelek» (στα Τουρκικά). Istanbul, Turkey: Demokrat Haber. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-03-09. https://web.archive.org/web/20150309102003/http://www.demokrathaber.net/osmanli-da-ilk-kadin-feminist-ulviye-nuriye-mevlan-civelek-makale,8131.html. Ανακτήθηκε στις 2016-03-30.
- Ozoglu, Hakan (2012). Kurdish Notables and the Ottoman State: Evolving Identities, Competing Loyalties, and Shifting Boundaries. Albany, New York: SUNY Press. ISBN 978-0-7914-8556-9.
- von Dewitz, Lyndall, επιμ. (2012). «Nuriye Ulviye Mevlan Civelek». translators into English: Meral Akkent, Erlangen, Germany and Emre Aslay, Chicago, İllinois. Istanbul, Turkey: Istanbul Kadin Müzesi. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2016.
- «Kırıkhan'daki tarihi kütüphane ilgi bekliyor» (στα Τουρκικά). Istanbul, Turkey: Cihan News Agency. 2004-07-24. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-30. https://web.archive.org/web/20160330210618/https://www.cihan.com.tr/tr/kirikhandaki-tarihi-kutuphane-ilgi-bekliyor-792621.htm. Ανακτήθηκε στις 2016-03-30.
- «İnas Darülfünunu ve Kadınlar Dünyası Dergisi» (στα Τουρκικά, Αγγλικά). Kadınların Üniversitede 100 Yılı İnas Darülfünunu / Kadın Üniversitesi 1914–1919 (Istanbul, Turkey: İstanbul Kadın Müzesi, Bianet). 2014. https://bianet.org/system/uploads/1/files/attachments/000/001/264/original/UniversitedeIlkKadinlar__opt.pdf?1417525942. Ανακτήθηκε στις 2016-03-30.