Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ντόρα Ρωζέττη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ντόρα Ρωζέττη
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1908[1]
Αλεξάνδρεια
ΘάνατοςΑπριλίου 1989
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[2]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα[2]
ΣπουδέςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααφροδισιολόγος
γυναικολόγος
συγγραφέας
υγιεινολόγος
δεδομένα

Η Ντόρα Ρωζέττη (ψευδώνυμο της Νέλλης Καλογλοπούλου - Μπογιατζόγλου, 1908 - 1989) ήταν Ελληνίδα Αιγυπτιώτισσα γιατρός, που έγινε γνωστή για το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, «Η ερωμένη της»,[3] το πρώτο λεσβιακό μυθιστόρημα της νεοελληνικής πεζογραφίας.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ρωζέττη ήρθε στην Αθήνα από την Αλεξάνδρεια και σπούδασε στην ιατρική σχολή. Από τα παιδικά της χρόνια έγραφε και είχε ενεργή συμμετοχή στο περιοδικό «Η Διάπλασις των Παίδων» του Γρηγόριου Ξενόπουλου. Μέσα από τη «Διάπλαση» γνωρίστηκε και διαμόρφωσε ένα λογοτεχνικό κύκλο φίλων και συνομιλητριών και συνομιλητών. Ο ίδιος ο Ξενόπουλος έτρεφε εκτίμηση για τη γραφή της όπως κρίνουμε από τα σχόλιά του προς αυτήν στη «Διάπλαση».[4]

Σύμφωνα με τη μαρτυρία της Ρωζέττη στην Ελένη Μπακοπούλου, οι φίλοι της ποιητές Γιώργος Τσουκαλάς και Γιώργος Σημηριώτης, που είχαν διαβάσει τα κείμενά της σε ημερολογιακή μορφή, συζήτησαν μαζί της, επινόησαν ένα τέλος στην ιστορία και τα εξέδωσαν ως μυθιστόρημα, με τη σύμφωνη γνώμη της, δίνοντας οι ίδιοι στη συγγραφέα το ψευδώνυμο Ντόρα Ρωζέττη αλλά και τον τίτλο του βιβλίου «Η ερωμένη της». Το βιβλίο προξένησε σκάνδαλο στην εποχή του, επειδή «φωτογράφιζε» σε μεγάλο βαθμό κάποια από τα πρόσωπα τα οποία αναφέρονται σε αυτό. Η συγγραφέας είτε μόνη είτε μαζί με τη φίλη της (που ήταν και πραγματικά η ερωμένη της) προσπάθησαν να το μαζέψουν από τα βιβλιοπωλεία και το κατέστρεψαν σε μεγάλο βαθμό. Η Ρωζέττη ήταν 21 χρόνων όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο.

Μετά την αποφοίτησή της από το πανεπιστήμιο εργάστηκε ως γιατρός κυρίως στην Ελλάδα, αλλά και στην Αίγυπτο, και στη Λιβύη. Έκανε διδακτορικό στην ιατρική. Σπούδασε περαιτέρω στην Υγειονομική Σχολή και έγινε υγιεινολόγος. Παντρεύτηκε τον Κωστίκα Μπογιατζόγλου (1895-1967), ομογενή από τη Ρουμανία. Πέρα από το επάγγελμά της ασχολήθηκε με την ορειβασία, τη σπηλαιολογία (μαζί με την Άννα Πετροχείλου), το τένις. Από το 1961 και μέχρι το θάνατό της, το 1989, ζούσε στην Αθήνα, σε ένα δυάρι στην οδό Μακεδονίας 25 και Αχαρνών.

Μετά από την πρώτη συγγραφική και εκδοτική περιπέτεια του βιβλίου «Η ερωμένη της», η Ντόρα Ρωζέττη δεν δημοσίευσε τίποτα άλλο.

Ανακάλυψη και επανέκδοση του βιβλίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το βιβλίο παρέμεινε αφανές για δεκαετίες μέχρι που η φιλόλογος-ερευνήτρια καθηγήτρια Χριστίνα Ντουνιά το ανακάλυψε σε κάποια ιδιωτική βιβλιοθήκη (της οικίας Ελευθεριάδη, στην Πέτρα της Λέσβου, και αργότερα στο αρχείο Καβάφη, σε ένα αντίγραφο με προσωπική αφιέρωση της συγγραφέως στον Αλεξανδρινό ποιητή) και το επανεξέδωσε[5] το 2005, συνοδεύοντάς το από επίμετρο. Στον ίδιο τόμο περιλαμβάνεται και η βιβλιοκριτική που είχε γράψει ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, το 1929, στο περιοδικό Νέα Εστία (τεύχος ΣΤ').

Το βιβλίο μετά την πρώτη επανέκδοσή του το 2005 έκανε τέσσερις ανατυπώσεις (2005, 2006, 2011, 2013). Είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, και παρακολουθεί και καταγράφει, σε ημερολογιακή μορφή και με ιμπρεσιονιστικό τρόπο, τη ζωή και τον εσωτερικό κόσμο της φοιτήτριας Ντόρας, τον έρωτα της για μια γυναίκα, τις φοιτητικές της παρέες, τα στέκια, τις εκδρομές, τη φύση και τις βόλτες στους δρόμους της Αθήνας. Ακόμη, μεταφράστηκε και εκδόθηκε στα γαλλικά[6] και στα ιταλικά το 2017.[7]

Η πραγματική ταυτότητα της Ντόρας Ρωζέττη, όταν επανεκδόθηκε το βιβλίο της, ήταν ακόμη άγνωστη, πράγμα που προκάλεσε ερωτήματα στο βιβλιόφιλο κοινό της Ελλάδας αλλά και σε κριτικούς, συγγραφείς και δημοσιογράφους.[8]

Το έργο και η ζωή της βγήκε εν μέρει από την αφάνεια μέσα από τις κουβέντες που έκανε η συγγραφέας το 1984 με την ακτιβίστρια-ερευνήτρια Ελένη Μπακοπούλου η οποία είχε υποσχεθεί στη Ρωζέττη να μην δημοσιεύσει τίποτε για εκείνην όσο η τελευταία ζούσε. Μετά την επανέκδοση του βιβλίου το 2005, η Μπακοπούλου δημοσίευσε, το 2006, στο περιοδικό Οδός Πανός την αυτοβιογραφική αφήγηση της Ντόρας Ρωζέττη, καθώς και τα κείμενά της που είχαν δημοσιευτεί σε διάφορα τεύχη της Διάπλασις των παίδων.

Η αφήγηση για τη γνωριμία της με τη συγγραφέα καθώς και το υλικό που εμπιστεύθηκε η ίδια στην Μπακοπούλου δημοσιεύθηκε σε δύο συνεχόμενα τεύχη του περιοδικού Οδός Πανός [τεύχη 132, 133] και αργότερα κυκλοφόρησε, το 2012, σε βιβλίο με τον τίτλο «Η φίλη μου κυρία Ντόρα Ρωζέττη» από τις ίδιες εκδόσεις. Όπως είπε η Ρωζέττη στην Μπακοπούλου, έγραφε σε όλη τη ζωή της.[4] Ωστόσο ο σάλος που προκάλεσε η τολμηρή γραφή και η αφήγηση του έρωτά της προς μία γυναίκα, είχε ως συνέπεια την καταστροφή και κυριολεκτική εξαφάνιση του βιβλίου, καθώς και τον στιγματισμό τής συγγραφέως.[εκκρεμεί παραπομπή] Η μαρτυρία της στην Μπακοπούλου δείχνει ότι, εκτός από το πρώτο βιβλίο της, κατέστρεψε η ίδια και όλο το υπόλοιπο εν δυνάμει συγγραφικό της έργο.

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Ντόρα Ρωζέττη, Η ερωμένη της, Εκδόσεις Μεταίχμιο 2005, β’ έκδοση σκληρόδετη, Φεβρουάριος 2006
  2. Γρηγόριος Ξενόπουλος, Ντόρας Ρωζέττη: Η Ερωμένη της, ρομάντσο, κριτική που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Νέα Εστία, τ. ΣΤ' (1929), σ. 1035-1037 [περιλαμβάνεται στην επανέκδοση του μυθιστορήματος το 2005]
  3. Χριστίνα Ντουνιά, Η περιπέτεια ενός «ρομάντσου», επίμετρο στο βιβλίο Η ερωμένη της, Εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα 2005
  4. Ελένη Μπακοπούλου, Η φίλη μου κυρία Ντόρα Ρωζέττη (αφιέρωμα), περιοδικό Οδός Πανός, τεύχος 132, Απρίλιος 2006 (πρόωρη κυκλοφορία τον Φεβρουάριο)
  5. Όλγα Σελλά, Αλεξανδρινή μικροβιολόγος ήταν η Ντόρα Ρωζέττη; Άρθρο στην εφημερίδα Καθημερινή 18.2.2006
  6. Αλεξανδρινή μικροβιολόγος ήταν η Ντόρα Ρωζέττη; Όλγα Σέλλα, Καθημερινή, 18.02.2006
  7. Ελένη Μπακοπούλου, Παραλειπόμενα Ντόρας Ρωζέττη, περιοδικό Οδός Πανός, τεύχος 133, Ιούλιος 2006
  8. Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Λατρεύοντας το γυναικείο σώμα (βιβλιοκριτική), ένθετο περιοδικό «Βιβλιοθήκη» της Ελευθεροτυπίας, 14 Ιουλίου 2006
  9. Ελένη Μπακοπούλου, Τεκμήρια για την αληθινή ταυτότητα της συγγραφέως του σαπφικού μυθιστορήματος «η Ερωμένη της», εφημερίδα Το Βήμα, 30.7.2006
  10. http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=14826&m=S06&aa=1[νεκρός σύνδεσμος]
  11. Μαριανέλλα Κλώκα, Ελένη Μπακοπούλου, πόση …Ντόρα Ρωζέττη έκρυβες μέσα σου; City Uncovered δεκαπενθήμερη εφημερίδα, 18.2.2008
  12. http://thequeernewspaper.blogspot.gr/2008/03/29.html
  13. Λάμπρος Βαρελάς, Ευρήματα και νέες προτάσεις για το «ρομάντζο» Η ερωμένη της της Ντόρας Ρωζέττη, περιοδικό Νέα Εστία, Φεβρουάριος 2008
  14. Δημήτρης Βλαχοδήμος, Προσθήκες στην κριτική υποδοχή του μυθιστορήματος Η ερωμένη της της Ντόρας Ρωζέττη, περιοδικό Νέα Εστία, Ιούνιος 2008, τεύχος 1812
  15. Μιχαήλα Καραμπίνη-Ιατρού, Ο Καβάφης και η Ρωζέττη, περιοδικό Νέα Εστία, Ιούνιος 2008, τεύχος 1812
  16. Μάρη Θεοδοσοπούλου, Κρυφές ταυτότητες, Ελευθεροτυπία/Βιβλιοθήκη 16.10.2009 http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=92680
  17. Ιωάννα Ν. Μικρό ιστορικό για την «Ερωμένη» της Ντ. Ρωζέττη Νταλίκα περιοδικό, Λεσβιακή Ομάδα Αθήνας, διαδρομή 4η, Δεκέμβριος 2010 https://web.archive.org/web/20181120171428/http://loa.gr/2010/12/10/%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%AE-4%CE%B7-%CE%B4%CE%B5%CE%BA%CE%AD%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82-2010/
  18. Ελένη Μπακοπούλου, Η φίλη μου κυρία Ντόρα Ρωζέττη, εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα 2012
  19. Ελισάβετ Πάκη, Συναντήσεις για το λεσβιακό αρχείο - η "Ερωμένη της" και το Lesbian Blues στην Οξφόρδη, Νταλίκα, περιοδικό της Λεσβιακής Ομάδας Αθήνας, διαδρομή 6η, Ιούνιος 2012, Αθήνα

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 16545450j.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 168549344. Ανακτήθηκε στις 12  Μαρτίου 2020.
  3. ↑ https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/bitstream/123456789/29736/1/Μ.Ε.%20ΒΟΓΙΑΤΖΗ%20ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ%202019.pdf, σελ.91
  4. ↑ 4,0 4,1 «.:BiblioNet : Η φίλη μου κυρία Ντόρα Ρωζέττη / Μπακοπούλου, Ελένη, 1947-2007». www.biblionet.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  5. ↑ Ρωζέττη, Ντόρα (2005). Η ερωμένη της. Αθήνα: Μεταίχμιο. ISBN 960-375-907-4. 
  6. ↑ «Les deux amantes - Dora Rosetti». www.etpbooks.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  7. ↑ «Le due amanti - Dora Rosetti». www.etpbooks.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
  8. ↑ «No 252». umhomemgrego.blogspot.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2017. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ντόρα_Ρωζέττη&oldid=10743445"