Μετάβαση στο περιεχόμενο

Νόβαγια Ζεμλιά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 74°N 56°E / 74°N 56°E / 74; 56

Η τοποθεσία του νησιού ως προς τη Βόρεια Ευρώπη.
Η Νοβάγια Ζέμλιά.
Άποψη της Νόβαγια Ζεμλιά σε ιστορική φωτογραφία.

Η Νόβαγια Ζεμλιά (ρωσικά: Но́вая Земля́‎‎, ΔΦΑ [ˈnovəjə zʲɪmˈlʲa], κυρ.: Νέα Γη· νορβ. Gåselandet) είναι ένα αρχιπέλαγος στον Αρκτικό Ωκεανό βόρεια της Ρωσίας. Το όνομά της στα ρωσικά σημαίνει Νέα Γη, ενώ το αντίστοιχο όνομά της στα νορβηγικά σημαίνει Χώρα των Χηνών. Το Ακρωτήριο Ζελάνια, που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του αρχιπελάγους, είναι ένα από τα πιο απομακρυσμένα μέρη στην Ευρώπη. Το αρχιπέλαγος υπάγεται διοικητικά στην Περιφέρεια Αρχάγγελσκ ως Νησιωτική Επικράτεια Νόβαγια Ζεμλιά. Σύμφωνα με την απογραφή του 2002, ο πληθυσμός του είναι 2.716 κάτοικοι, εκ των οποίων οι 2.622 κατοικούν στην Μπελούσια Γκούμπα, τη μοναδική πόλη του αρχιπελάγους. Ο ιθαγενής πληθυσμός της περιοχής αποτελείται από περίπου 50-300 Νένεντς, που ασχολούνται κυρίως με το ψάρεμα, τη βοσκή ταράνδων, καθώς και το κυνήγι πολικών αρκούδων και φώκιων.

Η Νόβαγια Ζεμλιά αποτελείται από δύο μεγάλα νησιά, το Σέβερνι στα βόρεια και το Γιούζνι στα νότια, καθώς και από πολλά μικρότερα. Τα δύο αυτά νησιά χωρίζονται από το Στενό Ματόχκιν. Η Νόβαγια Ζεμλιά χωρίζει τη Θάλασσα Μπάρεντς από τη Θάλασσα Κάρα. Η συνολική έκταση του αρχιπελάγους είναι 90.650 τ.χλμ..

Καθώς η Νόβαγια λιΖέμα αποτελούσε μία ευαίσθητη στρατιωτική περιοχή κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Σοβιετική Αεροπορία είχε ισχυρή παρουσία στη στρατιωτική βάση του Ρογκάτσεβο στο Γιούζνι. Η βάση χρησιμοποιούνταν κυρίως από αεροσκάφη αναχαίτισης. Στις 30 Οκτωβρίου 1961, πραγματοποιήθηκε στην περιοχή η έκκρηξη της Τσαρ Μπόμπα, του μεγαλύτερου και πιο ισχυρού πυρηνικού όπλου που πυροδοτήθηκε ποτέ.

Η Νόβαγια Ζεμλιά είναι το βορειότερο τμήμα των Ουραλίων, ενώ το εσωτερικό των δύο μεγάλων νησιών είναι κυρίως ορεινό. Χωρίζεται από την ηπειρωτική χώρα από το Στενό Κάρα. Τα βουνά φτάνουν σε ύψος τα 1.547 μέτρα. Το Σέβερνι αποτελείται από πολλούς παγετώνες, ενώ το Γιούζνι από τούνδρα. Αξιοσημείωτοι φυσικοί πόροι της Νόβαγια Ζεμλιά είναι ο χαλκός, ο μόλυβδος και ο ψευδάργυρος.

Η οικολογία της Νόβαγια Ζεμλιά έχει επηρεαστεί από το δριμύ κλίμα, υπάρχει, ωστόσο, ποικιλία ζωντανών οργανισμών. Ένας από τους πιο αξιοσημείωτους οργανισμούς της περιοχής είναι η πολική αρκούδα, ωστόσο η πολική αρκούδα της Νόβαγια Ζεμλιά διαφέρει γενετικά από τις άλλες πολικές αρκούδες.

Η Νόβαγια Ζεμλιά ήταν γνωστή από τους Ρώσους από τον 11ο αιώνα, όταν κυνηγοί από το Νόβγκοροντ επισκέφθηκαν την περιοχή. Η περιοχή εξερευνήθηκε από εξερευνητές κατά τον 16ο αιώνα στην προσπάθειά τους για την αναζήτηση του Βορειοανατολικού περάσματος. Ο πρώτος ευρωπαίος εξερευνητής που επισκέφθηκε την περιοχή ήταν ο Χιου Ουΐλοουμπι το 1553, που συνάντησε ρωσικά πλοία που προορίζονταν για το κυνήγι. Το 1594, ο Γουλιέλμος Μπάρεντς έφτασε στη δυτική ακτή της Νόβαγια Ζεμλιά (Ο Μπάρεντς χάθηκε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και έχει πιθανότατα ταφεί στο βόρειο τμήμα της Νόβαγια Ζεμλιά). Κατά τη διάρκεια ταξιδιού του Φίοντορ Λίτκε την περίοδο 1821-1824, η δυτική ακτή χαρτογραφήθηκε.

Το αρχιπέλαγος ερευνήθηκε συστηματικά από τους Πιότρ Παχτούσοφ και Αβγκούστ Τσιβόλκο στις αρχές της δεκαετίας το 1830. Ο πρώτος οικισμός στην περιοχή ιδρύθηκε το 1870. Ένας μικρός αριθμός Νένεντς επανεγκαταστάθηκε στην περιοχή κατά τη δεκαετία του 1870, ενώ το 1957 μετανάστευσε στην ηπειρωτική χώρα πριν τις πυρηνικές δοκιμές. Το 1943, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Νόβαγια Ζεμλιά υπηρέτησε ως μυστική βάση για υδροπλάνα για λογαριασμό του Γερμανικού Ναυτικού. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η περιοχή χρησιμοποιήθηκε για πυρηνικές δοκιμές. Μία από τις βόμβες που εξερράγησαν εκεί ήταν η Τσαρ Μπόμπα στις 30 Οκτωβρίου 1961, η έκρηξη της οποίας ήταν η μεγαλύτερη για ατομική βόμβα, καθώς ήταν ίση με 50 μεγατόνους TNT. Συνολικά πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή 224 πυρηνικές δοκιμές, ενώ η συνολική ενέργεια που προκλήθηκε από αυτές ήταν ίση με 265 μεγατόνους ΤΝΤ. Την περίοδο 1988-1989, η γκλάσνοστ βοήθησε στο να γίνουν γνωστές οι πυρηνικές δοκιμές, ενώ το 1990 πραγματοποιήθηκε σειρά διαμαρτυριών στην περιοχή αυτή από ακτιβιστές της Greenpeace. Τέλος, το 1990 πραγματοποιήθηκε η τελευταία πυρηνική δοκιμή τόσο για τη Σοβιετική Ένωση όσο και για τη Ρωσία.